Als er één categorie bedrijven verantwoordelijk is voor innovatie in Nederland, dan zijn het wel de startups. Omdat Innovation Origins altijd op zoek is naar relevante innovaties is er alle reden het complete Nederlandse startup-ecosysteem een keer goed in beeld te brengen. Op basis van datasets van StartupDelta zijn we bij alle provincies langs gegaan. In 14 afleveringen, gepubliceerd tussen 24 dember 2018 en 7 januari 2019, geven we een overzicht van het startup-ecosysteem in Nederland. De serie is gemaakt door de journalisten van coöperatie PitchProducties, in opdracht van Innovation Origins. Vandaag: Zeeland. Lees hier de andere afleveringen van deze serie (voor zover reeds gepubliceerd).
Hoewel veel Nederlanders Zeeland kennen van de grootse en innovatieve Deltawerken, lijkt de provincie qua startups onder te doen in verhouding tot de rest van Nederland. Er zijn geen beroemde succesverhalen van start- of scale-ups die hun oorsprong in Zeeland kennen. Daarnaast lijkt data van StartupDelta überhaupt maar weinig Zeeuwse startups weer te geven.
Toch zou het een misvatting zijn om te zeggen dat er op het gebied van innovatie in Zeeland niets gebeurd. Op fondsen zoals het Zeeuws Participatiefonds wordt zeker wel aanspraak gemaakt, vertelt Jo-Annes de Bat (CDA), gedeputeerde van de Provincie Zeeland. Hij heeft onder meer economie, subsidies en innovatiebeleid in zijn portefeuille.
Ook volgens Marjolijn Sponselee, betrokken bij de Zeeuwse innovatie-organisatie Dockwize, is het niet zo dat er in de provincie niets gebeurt. Wel is de provincie volgens haar misschien niet altijd even zichtbaar. “We zijn hier niet van het roepen: kijk eens hoe goed we het doen.”
Sponselee wijst ook op de Zeeuwse Innovatieprijs, die al sinds 2003 wordt uitgereikt aan het meest innovatieve bedrijf of organisatie in Zeeland.
Dockwize
Volgens De Bat staat Dockwize als organisatie centraal binnen het startup- en innovatieklimaat van Zeeland. “Het begint met zorgen dat Dockwize bestaat, want Dockwize is een hele belangrijke speler in het kunnen helpen van starters”, stelt hij. “Starters vanuit de Hogeschool, maar ook startende bedrijfjes kunnen daar terecht voor vragen, advies en financiering.”
Dockwize is een organisatie in Vlissingen die “innovatie en ondernemerschap in Zeeland stimuleert”, vertelt Sponselee. “Zonder winstoogmerk” en “voor verschillende doelgroepen: met name ondernemende studenten, startups en mkb”, vult ze aan.
De organisatie biedt huisvesting, heeft een eigen incubator en biedt verschillende ondernemers- en innovatieprogramma’s aan, vertelt Sponselee. Zo organiseert Dockwize bijvoorbeeld startup-bootcamps voor studenten.
In de huidige vorm bestaat Dockwize pas sinds dit jaar, maar het komt voort uit een samengaan van eerdere stimulatie-initiatieven in Zeeland zoals DOK41 en Kenniswerf Zeeland.
Extra geld
Het ontstaan van Dockwize eerder dit jaar werd onder meer beschreven in de Provinciaal Zeeuwse Courant, waarbij ook werd gesteld dat er “eindelijk serieus geld voor innovatie in Zeeland” beschikbaar is gekomen.
“We hebben begin dit jaar in de eerste tranche van de Regio Deals vijfendertig miljoen euro gekregen”, aldus De Bat. Volgens hem wordt van die vijfendertig miljoen euro een deel weer ingezet voor instrumenten rond het mkb.
Daarnaast vertelt De Bat dat er vanuit Den Haag in 2017 ook al vijfentwintig miljoen euro voor mkb-financiering beschikbaar is gekomen. Als regio is er destijds nog eens vijfentwintig miljoen euro naast gelegd. “Onder meer om een innovatie-instrument op te zetten”, aldus De Bat.
Sponselee antwoordt instemmend op de vraag of er in de afgelopen jaren misschien een knop om is gedraaid. “Er is wel meer geld vanuit Den Haag richting Zeeland gekomen voor innovatie”, zo stelt ze. “Daarvoor hebben we het op een andere manier opgelost, maar nu kunnen we gewoon een hele grote stap vooruit zetten.”
Volgens Sponselee kwam er voorheen ook geld voor innovatie vanuit de stimuleringsprogramma’s OPzuid en Interreg.
Zeeuwse startups en hun verdeling over de provincie, via Startupdelta
Geen Eindhoven of Amsterdam
Toch is geld volgens De Bat maar één onderdeel van het kunnen innoveren of groeien van een bedrijf. Als het gaat om het ondersteunen van innovatieve bedrijven telt ook mee of zij in de goede netwerken zitten en of er een goede relatie met het onderwijs is, stelt hij.
Zo verklaart hij over het relatief lage aantal in kaart gebrachte Zeeuwse startups: “Wij hebben niet het netwerk zoals rondom Eindhoven of Tilburg zit, gekoppeld aan de universiteiten.”
Volgens Sponselee is het te makkelijk om te stellen dat er weinig startups in Zeeland zijn. “Tuurlijk, als je kijkt naar schaalgrootte dan is het aantal niet in verhouding tot een regio als Eindhoven of Amsterdam. Maar weinig zou ik niet zeggen.”
Beiden zijn het eens over waar de kracht van Zeeland op het gebied van innovatie zou moeten liggen. “Water en energie”, zo stellen ze los van elkaar. “Water, omdat we natuurlijk met watervraagstukken al heel lang kennis en ervaring hebben”, stelt De Bat. “En energie, omdat we zien dat in Zeeland verschillende energievormen plek kunnen vinden.”
Vrouwelijk ondernemerschap
Juist die “technologische” sectoren sluiten minder goed aan bij vrouwelijk ondernemerschap, stelt Elly Hulgers. Zij is coördinator bij de Vlissingse stichting ZigZag, waar ook geprobeerd wordt om “innovatieve initiatieven” in Zeeland een duwtje in de rug te geven. Zo wordt er bijvoorbeeld goedkoop werkruimte aangeboden.
Volgens Hulgers zijn bij ZigZag alle initiatieven welkom, maar zijn ze “een jaar of drie geleden” begonnen met een actiever beleid gericht op vrouwelijke onderneemsters. “Toen hebben we gerealiseerd dat het voor Zeeland belangrijk is dat vrouwelijke ondernemers zich veel beter op de kaart zetten”, vertelt ze.
De insteek van ZigZag is interessant, omdat uit recent onderzoek bleek dat startups geleid door mannen veel vaker kapitaal krijgen dan bedrijven die gestart zijn door vrouwen. “Ik kan niet anders dan zeggen dat dat klopt”, stelt Hulgers.
Vandaar dat ZigZag zich onder andere richt op het vergroten van de zichtbaarheid van vrouwelijk ondernemerschap. Niet per se onder startups, maar ook individuele onderneemsters. Volgens Hulgers moet namelijk niet onderschat worden hoeveel economische impact dit kan hebben. Maar om dat in gang te zetten, moet er volgens haar wel moeite in worden gestoken. Niet alleen in Zeeland, maar ook daarbuiten.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
