®Pixabay
Author profile picture

Een nieuw type Accommoderende Intra-oculaire Lens (AIOL) is in staat om ouderdomsverziendheid effectief te behandelen. Wetenschappers van de Spaanse Nationale Onderzoeksraad (CSIC) hopen tegen 2026 het eerste pre-commerciële prototype van deze ooglens op de markt te kunnen brengen.

De technologie achter deze innovatieve AIOL werd vorig jaar gepubliceerd in het tijdschrift Optica van de Optical Society of America (OSA). Susana Marco, van het Daza Valdés Optical Institute van het Spaanse onderzoeksinstituut CSIC, leidde het team in dit ambitieuze project.

Presbyopie is een leeftijdsgebonden aandoening waarbij de ooglens stijver wordt en het vermogen om voorwerpen op de korte afstand scherp te stellen verloren gaat. Vanaf de puberteit wordt die flexibiliteit steeds minder. Ondanks het feit dat 100 procent van de mensen boven de 45 jaar er last van hebben, is er nog steeds geen bevredigende oplossing voor deze aandoening. Maar dat kan snel veranderen.

Het Spaanse onderzoeksteam ontwikkelde een intra-oculaire lens die zich in het oog kan vervormen. Daardoor wordt het vermogen van een jong oog nagebootst. Dit is iets wat nog nooit eerder is gedaan. Het potentieel van deze optische technologie ligt niet alleen in de innovatieve techniek waarmee zich deze lens onderscheidt van alle andere intra-oculaire lenzen op de markt. Het betekent ook een enorme verbetering van de levenskwaliteit voor mensen die getroffen zijn door een ernstige vorm van presbyopie.

Het team is van plan een bedrijf op te richten om de lens op de markt te brengen onder de naam ‘Lightlens’. Hoewel dit nog niet is afgerond, zijn de wetenschappers al begonnen met het aanvragen van financiering om de gepatenteerde technologie verder te ontwikkelen.

“Op dit moment zijn we in gesprek met verschillende lensfabrikanten die potentiële investeerders en partners zouden kunnen zijn. We starten het bedrijf zodra we de financiering rond hebben”, aldus Marco.

Hoe werkt het?

Marco legt uit dat twee elementen een rol spelen bij het vermogen van de lens om zich aan te kunnen passen. Het gaat daarbij om de lichtbreking, wat vooral een rol speelt bij het focussen op ver verwijderde objecten. Daarnaast gaat het om het mechaniek waardoor de lens kan scherp stellen door de kromming aan te passen. Daardoor kan het oog zich goed fixeren op voorwerpen in de buurt De lens vangt de beweging van een spier in het oog op en past zich dienovereenkomstig aan. Hij vangt met name de kracht van de wenkbrauwspier op, die verantwoordelijk is voor het focussen op voorwerpen op verschillende afstanden.

Het lastige deel was hoe de intra-oculaire lens in het oog bevestigd moest worden, zodat het mechanisme ervan zou reageren op de beweging van de spieren. Het antwoord werd gevonden in een fotolijmtechniek. De lens wordt daarmee in het oog geplakt. De lijm wordt namelijk hard onder invloed van licht. Volgens Marcos onderstreept dit het succes van de lens, want de techniek is nog nooit eerder gebruikt voor de behandeling van presbyopie.

Ze voegde eraan toe dat de grootste uitdaging voor haar team was een nieuwe technologie te creëren door het juist combineren van allerlei medische disciplines. De lens zelf is bijvoorbeeld een opto-mechanisch ontwerp, voor de hechting in het oog werd gebruik gemaakt van fotochemische technieken. Er zijn chirurgische technieken nodig voor de implantatie en er werd materiaal gebruikt met de relevante optische en mechanische eigenschappen. Alle elementen moesten soepel met elkaar samenwerken. Dat is uiteindelijk ook gelukt. Het resultaat is een nooit eerder vertoonde technologie die in staat is om de functionele capaciteiten van jonge ogen in een ouder wordende mens succesvol te herscheppen.

“Commercieel gezien valt deze intra-oculaire lens in het segment dat bekend staat als ‘premium’. Dat verwijst naar intra-oculaire lenzen die niet alleen de afwijking corrigeren, maar ook de levenskwaliteit van de patiënt verbeteren,” verklaart Marco.

Volgende stappen

De lens is eerst ontworpen door middel van computerberekeningen. Daarna werden prototypes vervaardigd en getest in een apparaat dat geoptimaliseerd is voor oogchirurgie. Hiermee kon de beweging van de oogspieren worden nagebootst. De fotochemische hechtingslijm werd eerst in laboratoriumomstandigheden ontwikkeld en later als proef toegepast in een varkensoog.

Volgens Marco is het noodzakelijk om vóór de implantatie bij de mens een aantal ontwerpparameters aan te passen, zodat de biocompatibiliteits- en toxiciteitstests. Ook zijn er verdere preklinische tests nodig op diermodellen, gevolgd door klinische proeven met proefpersonen.

“De huidige uitdaging met de ‘LightLens’ is dat het niet alleen een intraoculaire lens is, maar dat het ook bijzonder geavanceerd is, met nieuwe elementen in het ontwerp, met nieuwe stoffen in het materiaal en het gebruik van licht in de toepassing ervan.”

In het verleden heeft het team achter Lightlens ervaring met het commercialiseren van andere optische producten. Zij hebben 2EyesVision, Plenoptika en PhysIOL opgericht, die allemaal op zoek zijn naar verbetering van oogheelkundige processen.

Ook interessant: Mobilis maakt steden beter toegankelijk voor blinden en slechtzienden