Pieter ten Kortenaar in de windtunnel ©Yorit Kluitman
Author profile picture

Studeren én op hoog niveau sporten, veel mensen zien dat als een lastige combinatie. Zeker als je daar ook nog eens je innovatieve oplossingen aan wilt toevoegen. Voor Noah van Horen en Jules de Cock pakt het anders uit. De tijdrijders combineren de wielersport met hun studies en hun innovatiedrang aan de de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Met de kennis van de studie en de ervaring uit de praktijk ontwierpen zij een nieuwe armsteun voor de fiets. Deze is aerodynamischer, comfortabeler én betaalbaarder dan de huidige modellen. Hoe dat kan? Door handwerk te automatiseren.

De Nederlands Kampioen Marien Bogerd en de Nederlands studenten Kampioen Pieter ten Kortenaar gaan komend seizoen rijden met een armsteun van Speeco. De eerste klanten zijn binnen. Ooit begon het als een zelfgemaakte oplossing voor een probleem waar ze tijdens het fietsen tegenaan liepen. “Het eerste prototype van de armsteun maakte ik tijdens mijn afstudeerproject voor de bachelor werktuigbouwkunde”, zegt de Cock. “Daarmee heb ik gereden op het NK tijdrijden voor studenten. Er kwamen meteen mensen naar ons toe die het interessant vonden.” Het project van de twee fanatieke sporters groeit langzaam uit tot een start-up.

Aerodynamisch

Tijdens een tijdrit, waarin de snelste wielrenner wint, is aerodynamica heel belangrijk. Hoe meer wind de sporters vangen, hoe langzamer zij gaan. Daarom zitten zij helemaal voorovergebogen op de fiets, met hun armen horizontaal in een armsteun. Er bestaan op dit moment twee soorten armsteunen, een verstelbare en een handgemaakte. “Zo’n verstelbare beugel is in de fietsenwinkel te koop. Maar door de verstelbaarheid past zo’n armsteun nooit perfect en is deze niet stabiel”, legt Van Horen uit. “Een op maat gemaakte steun sluit precies aan op de arm van de fietser. Daar hangt alleen ook een gigantisch prijskaartje aan.” Deze armsteunen zijn op dit moment alleen beschikbaar voor de beste tijdrijders van de wereld.

Met Speeco proberen Van Horen en De Cock het prijskaartje van de verstelbare steun en het comfort van de handgemaakte steun te combineren. “Als de steun perfect om de arm past, beweegt de wind er makkelijker langs. Dat zorgt voor meer aerodynamica. Daarnaast is het comfortabeler. Omdat de steun precies op de arm van de fietser is gemaakt, zit hij of zij ook meteen in de juiste aerodynamische houding”, vertelt De Cock. “Dan hoeft de fietser tijdens de rit niet te zoeken naar de juiste houding. Dat scheelt ook weer tijd.”

De studenten hebben de armsteun in de windtunnel getest. “Het bleek 2,5 procent sneller dan het oude stuur”, gaat Van Horen verder. “Dat lijkt weinig, maar in deze sport is dat veel. Zoveel tijdwinst kun je in een jaar niet trainen.”

3D-printer

Om dit te bereiken meten Van Horen en De Cock de houding van een klant heel precies op. Daarna maken zij de armsteun van carbon, met behulp 3D-geprinte mallen. “Voor een deel wordt het dus door een machine gemaakt, maar er zitten ook nog best veel manuren in”, legt Van Horen uit. “Ons doel voor volgend jaar is om het ontwerpproces volledig parametrisch te maken. Dat houdt in dat wij een paar waarden invullen in een machine en dat deze dan automatisch het product genereert.”

Op die manier proberen de studenten met een geoptimaliseerd productieproces een product te maken dat de eigenschappen heeft van een handgemaakt product. “Zo kan de prijs laag blijven. Wij denken dat onze armsteun ongeveer €1600 gaat kosten, terwijl de volledig handgemaakte versies meer dan €3000 kosten.” Zo wordt het product toegankelijk voor een grotere groep wielrenners.

Kleine markt

Hoe het productieproces precies in z’n werk gaat, kunnen de studenten niet zeggen. De markt waarop zij zich bevinden is heel klein, daarom is het vaak niet rendabel om patenten aan te vragen. De Cock: “Werken met carbon is een ingewikkeld proces, daar is bepaalde kennis voor nodig. Niet iedereen kan het dus zomaar namaken.” Bovendien was het een gepuzzel om te zorgen dat de armsteun goedgekeurd wordt door de wielerbond. “Er gelden strenge regels waar de fietsen aan moeten voldoen.”

Comfort

In de toekomst willen de studenten ook kijken naar een armsteun voor de fiets van triatleten. Van Horen: “Daar is een grotere markt voor in Nederland.” Ook het ontwikkelen van op maat gemaakte zadels en schoenen is volgens hen een optie. “We kunnen daarop het gebied van aerodynamica niet zo veel winnen, maar het zorgt wel voor extra comfort”, zegt De Cock. Er zijn dus ideeën genoeg om wielrenners nog comfortabeler en sneller te laten rijden.

Van Horen: “Het is leuk om de lessen die we als automotive engineer en werktuigbouwkundige hebben geleerd, samen te voegen en in de praktijk te brengen.” Bij TU/e innovation Space krijgen de studenten begeleiding bij het ondernemerschap. “We proberen nu samen met een bedrijfskunde student echt een bedrijf op te zetten. Daarbij lopen we tegen hele andere zaken aan dan in de schoolbanken. Het doel is om sporters echt verder te helpen met onze producten.”