Kent u de film Children of Men? Dat is een vrij duistere film over een nabije toekomst (2027) waarin vrouwen om onverklaarbare reden geen kinderen meer kunnen krijgen. Tot er natuurlijk een wonder gebeurt en er toch ergens een illegale Afrikaanse immigrante opduikt die zwanger is en de wereld weer wat hoopt schenkt. Want wat zou de wereld zijn zonder kinderstemmen?
Zo naargeestig als die film is een deze week gepubliceerd onderzoek van het Max-Planck instituut voor evolutiebiologie in het Noord-Duitse Plön zeker niet, maar Arne Traulsen en Stefano Giaimo hebben wel uitgevonden dat er bij dieren een duidelijk causaal verband bestaat tussen vruchtbaarheid en levensduur. Dieren die langer (willen) leven, moeten op de koop toe nemen dat ze minder vruchtbaar zijn gedurende hun leven. En andersom wie veel kinderen wil baren, kan een hoge leeftijd wel vergeten.
Traulsen en Giaimo geven toe dat hun onderzoek niet een-op-een te vertalen is naar mensen. Daarvoor is het onderzoek teveel gericht op dieren met een vrij korte levensverwachting zoals muizen. Beter zou natuurlijk een onderzoek zijn geweest bij mensen zelf of dieren die heel lang leven, zoals olifanten en schildpadden. Het vervelende is alleen dat dit ongelofelijk veel tijd in beslag zou nemen. Daarom heeft nog nooit iemand een dergelijk onderzoek gedaan bij mensen over hun hele leven.
Meer onderzoek nodig
Toch geven de onderzoeksresultaten volgens de onderzoekers wel te denken. Bij een muis, zo zegt Traulsen, gaat de vruchtbaarheid (in de jonge jaren) in ieder geval met een rap tempo naar beneden zodra hij een hogere leeftijd bereikt. Een 4% hogere overlevingskans, verlaagt de vruchtbaarheid met 10%.
Traulsen: “We kunnen momenteel nog niet met zekerheid zeggen hoe een langer leven zich uitwerkt op de vruchtbaarheid van mensen. Maar het kan best zo zijn dat we sterk onderschatten hoe groot de prijs is die we moeten betalen voor een hoge leeftijd.” Bij de muizen was het heel duidelijk. Wat de omstandigheden ook waren, een hoge leeftijd én veel muizenbaby’s gaan niet samen.
Het hele onderzoek verscheen eerder in het wetenschappelijke blad The American Naturalist onder de titel “Generation Time Measures the Trade-Off between Survival and Reproduction in a Life Cycle”.
De onderzoeksresultaten van het Max-Planck Instituut staan overigens op gespannen voet met een aantal andere studies naar dit onderwerp. Zo kwam Karin Modig van het Karolinska instituut in Zweden in 2017 tot precies de tegenovergestelde conclusie. Alle stress die baby’s teweeg kunnen brengen in een gezin wegen volgens haar niet op tegen de levensvreugde die datzelfde kind oplevert. Paren met kinderen zouden volgens haar twee jaar langer leven dan mensen zonder. Vooral mannen zouden volgens haar profiteren.
Vrouwen hebben het zwaarder
Een andere Scandinavische studie kwam erachter dat het voor vrouwen veel uitmaakt of ze een jongen of meisje baren. Jongens gaan namelijk ten koste van de levensverwachting. “Jongens zijn zwaarder en kosten daardoor meer energie voor moeders gedurende zwangerschap. Ze stelen als het ware voedsel van de moeder”, zegt Birgitte Hollegaard van de Universiteit van Turku (Finland).
Een beetje dezelfde kant op wijst een onderzoek uit de VS onder 1556 vrouwen in de periode 1999-2002. Daaruit bleek dat het krijgen van kinderen tenminste één negatief effect heeft op moeders. Uit bloedonderzoek bleek dat ze “biologisch” ouder waren dan vrouwen zonder kinderen. Dat hoeft natuurlijk nog niet gelijk te betekenen dat ze eerder sterven, maar wel dat ze eerder oud worden.
