Sinds januari is de WWB (Wet Werk en Bijstand), de WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) en een deel van de WAJONG gedecentraliseerd naar de gemeenten onder de nieuwe participatiewet. Dit levert een enorme besparing op voor de rijksoverheid, maar ook het idee dat gemeenten dichterbij de burgers staan en daarom een betere, integrale kijk op de uitvoering van deze wet hebben, was voor het kabinet een belangrijke overweging om de participatiewet op deze manier in te voeren.
Natuurlijk levert deze transitie ook problemen op. De regels zijn strenger geworden en bijstandsgerechtigden zijn verplicht tot het aannemen van passend werk. Dat gaat niet altijd perfect. Bouwkundigen staan plantsoenen te schoffelen, bijstandsmoeders worden gekort op hun uitkering omdat ze niet op tijd bij het werkbedrijf kunnen zijn ’s morgens, en alles is erop gericht om mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Daar is op zich niks mis mee natuurlijk maar zolang er voor iedere vacature nog drie werklozen zijn, zijn er nog wel wat problemen.
Raadslid Saskia Lammers van GroenLinks liep een paar dagen mee bij het Werkbedrijf, schrok van wat ze zag en schreef een initiatiefvoorstel dat beter aansluit bij de filosofie van WIJEindhoven. “GroenLinks is ook overtuigd dat de gemeenten een beter zicht hebben op de uitvoering van de wet maar de huidige werkwijze is lastig te combineren met het grote gat tussen het aantal werkzoekenden en het aantal vacatures. Wij pleiten met dit initiatiefvoorstel voor een positievere, integrale aanpak die beter past bij onze stad.”
Wethouder Staf Depla (PvdA) vindt het een goede zaak dat de gemeenten meer zeggenschap krijgen over de uitvoering van de voormalige bijstand maar erkent ook dat het beter kan. “De oude wet was erg duur. Het doel van de nieuwe wet is om mensen mee te laten doen in de samenleving want mensen worden gelukkiger van werk. Niet alleen arbeid kan voldoening geven maar ook het hebben van collega’s en sociale contacten maakt mensen gelukkiger. Het is veel te kort door de bocht om te zeggen dat we mensen uit een uitkering pesten. Het voorstel van GroenLinks kan een verbetering zijn. Meer maatwerk en minder regeldruk is goed voor de intrinsieke motivatie om te gaan werken.”
De toekomstige maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen dwingen ons tot het nadenken over de relatie tussen arbeid en inkomen. In steden als Tilburg, Nijmegen, Utrecht, Wageningen en Groningen denkt men ook na over alternatieven en wordt de mogelijkheid tot het invoeren van een basisinkomen onderzocht. Wethouder Depla wilde in Eindhoven nog niet zo ver gaan. “We gaan binnen de marge van de wet het GroenLinks-voorstel uitwerken. Meer maatwerk is goed en past ook bij een innovatieve stad als Eindhoven maar ik creëer liever banen want mensen worden gelukkiger van werk dan van thuis zitten de hele dag.”
Woensdag deel 2 van deze serie over werk, bijstand en participatie in Eindhoven.
