Tijdens de eerste Nuclear Energy Summit in Brussel hebben regeringsleiders van 32 landen vandaag een verklaring aangenomen waarin ze overeenkomen om het volledige potentieel van kernenergie te benutten. Op de top zetten landen waaronder het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten hun handtekening onder een verklaring die de urgentie van geavanceerde reactoren voor de energietransitie benadrukt.
De toezegging om het potentieel van kernenergie “volledig te ontsluiten” betekent een keerpunt in het wereldwijde energiediscours. The Nuclear Energy Declaration, onderschreven door een reeks landen van Argentinië tot de Verenigde Staten, erkent kernenergie als een cruciaal element in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.
Met meer dan 370 gigawatt geïnstalleerde capaciteit van 415 kernreactoren verspreid over 31 landen, levert kernenergie momenteel bijna 10 procent van alle elektriciteit ter wereld en een kwart van de koolstofarme energievoorziening.
Waarom dit belangrijk is
Kernenergie is een vorm van koolstofarme elektriciteit. Wereldlanden zien het als essentieel voor de wereldwijde energietransitie, hoewel er twijfels blijven bestaan over de kosten en het afvalbeheer.
Geavanceerde reactoren staan centraal
In de Verklaring wordt specifiek de tijdige ontwikkeling van geavanceerde reactoren, waaronder kleine modulaire reactoren (SMR’s), benadrukt als een wereldwijde noodzaak. Deze reactoren vertegenwoordigen een nieuwe grens in nucleaire technologie, met meer dan tachtig SMR-ontwerpen die momenteel wereldwijd in ontwikkeling zijn. Landen als Ghana, Jordanië, Polen en Roemenië hebben al stappen gezet richting implementatie van deze reactoren en bevinden zich daarmee in de voorhoede van deze opkomende industrie.
SMR’s, geprezen om hun aanpassingsvermogen en kleinere afmetingen, bieden unieke voordelen zoals een kortere bouwtijd en de mogelijkheid om elektriciteit te leveren in afgelegen gebieden. Ze hebben ook een stroomcapaciteit tot 300 MWh, ongeveer een derde van wat conventionele reactoren leveren.
De 32 landen die de verklaring steunen
Argentinië, Armenië, Bangladesh, België, Bulgarije, Canada, China, Kroatië, Tsjechië, Egypte, Finland, Frankrijk, Hongarije, India, Italië, Japan, Kazachstan, Republiek Korea, Koninkrijk der Nederlanden, Pakistan, Filippijnen, Polen, Roemenië, Saoedi-Arabië, Servië, Slowakije, Slovenië, Zweden, Türkiye, Verenigde Arabische Emiraten, Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Verenigde Staten van Amerika.
Wereldwijde ambities voor een toekomst met kernenergie
Op de COP28 hebben 22 landen, onder leiding van de Verenigde Staten, een gedurfde toezegging gedaan om de kernenergiecapaciteit tegen 2050 te verdrievoudigen, omdat ze erkennen dat kernenergie een rol kan spelen bij het beperken van de wereldwijde temperatuurstijging. Met China als koploper op het gebied van nucleaire investeringen en nieuwe reactoren is de weg vrij voor een aanzienlijke uitbreiding van kernenergie wereldwijd.
Bovendien is de opname van kernenergie in de taxonomie van groene energiebronnen van de Europese Commissie een belangrijke bevestiging van de rol die kernenergie speelt in de beperking van de klimaatverandering. Deze beleidsverschuiving heeft veel lidstaten van de Europese Unie aangemoedigd om de bouw of heropening van kernreactoren te overwegen.
Uitdagingen en controverses in het nucleaire verhaal
Ondanks het optimisme rond SMR’s en andere geavanceerde reactoren, blijven er zorgen bestaan over hun veiligheid, afvalbeheer en kosten. SMR’s werken weliswaar met een lager vermogen en maken gebruik van passieve veiligheidssystemen, maar kunnen tot dertig keer meer kernafval produceren dan traditionele reactoren vanwege de hogere concentratie van de U235-isotoop. Dit, in combinatie met mogelijk hogere bedrijfskosten en een verminderde productie, rechtvaardigt een zorgvuldige afweging tussen de voordelen en risico’s van de inzet ervan.
Milieuorganisaties zoals Greenpeace blijven de levensvatbaarheid van kernenergie in twijfel trekken, wijzend op de hoge kosten, de trage implementatietijd en de productie van giftig afval. De ontmanteling van de laatste reactor in Duitsland benadrukt het complexe debat binnen landen over de rol van kernenergie in hun energiestrategieën.
De weg naar duurzame kernenergie
Het streven van de Europese Commissie om de ontwikkeling van SMR tegen het begin van de jaren 2030 te versnellen, is een moedige stap in de richting van een nieuwe definitie van de rol van kernenergie in de energiematrix van Europa. SMR’s kunnen de opwekking van elektriciteit, stadsverwarming en de productie van waterstof ondersteunen. Ze worden gezien als een manier om de bouwtijd te verkorten en naadloos te integreren in bestaande energiesystemen.
Naast de ontwikkeling van SMR’s is er het potentieel van snelle kweekreactoren (FBR’s) om de afvalproblematiek aan te pakken. FBR’s kunnen de hoeveelheid nucleair afval aanzienlijk verminderen en de brandstofefficiëntie verbeteren, waarbij sommige voorstellen suggereren dat ze nucleair afval kunnen hergebruiken om Europa duizend jaar van energie te voorzien. FBR’s hebben echter hun eigen reeks technische en economische uitdagingen die hun wijdverspreide toepassing in het verleden hebben belemmerd.
Vooruitkijken: morgen kernenergie?
De collectieve actie op de kernenergietop en COP28 weerspiegelt een groeiende consensus onder wereldleiders over de rol van kernenergie in de strijd tegen klimaatverandering. Het streven naar geavanceerde reactoren, met name SMR’s, weerspiegelt een pragmatische aanpak om de energieportfolio’s te diversifiëren en koolstofarme doelstellingen te bereiken. De landen roepen internationale organisaties op om gunstige omstandigheden voor de ontwikkeling van kernenergie te ondersteunen, en benadrukken het belang ervan in het mondiale energielandschap.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
