Door mijn lieve moeder, die ik om allerlei redenen bewonder, ben ik opgevoed als pacifist. Inderdaad, van de andere wang toekeren en het gebroken geweertje. In de jaren 80 demonstreerde ik tegen kruisraketten en kocht ik op het Waterlooplein een T-shirt met Ronald Reagan in nazi-uniform, met een paddestoelpluim op de achtergrond en de tekst: Ich habe es nicht gewusst.
Na veel van de wereld te hebben gezien, weet ik: met T-shirts en demonstraties stop je dictators niet. Ook in het huidige conflict met Rusland hebben we te lang op de redelijkheid vertrouwd. Hebben we te weinig rekening gehouden met blinde machtswellust en bizarre fantasieën over de wederopbouw van een lang verloren rijk.
Feit is: 40 procent van het gas dat we in Europa gebruiken komt uit Rusland, zoals Aafke Eppinga dit weekend schreef. En hoe goed en belangrijk de groene transitie ook is, we zijn er nog lang niet. Feit is namelijk ook dat we met al die oprechte dagdromen geen rekening hebben gehouden met de belangen van de partijen die steenrijk zijn geworden van een product waarvan wij zeggen er vanaf te willen. Eurocommissaris Frans Timmermans wel, zeg je? Zeker, maar de oplossing noemde hij niet. Economische strafmaatregelen? Laat Poetin niet lachen. Voorlopig hebben we hem keihard nodig.
Net als in die vorige Koude Oorlog is er nu veel meer overtuigingskracht nodig om de Russen (en Saoedi’s) duidelijk te maken dat we hoe dan ook zullen overstappen op alternatieve energiebronnen. Met of zonder hen. Wie voor een versnelde transitie naar duurzame energie is, moet voorbereid zijn op keiharde machtspolitiek en – uiteindelijk – wapengekletter. Want – Timmermans logica volgend – is dit in essentie een energie-oorlog.
Waar ik destijds met de vredesbeweging graag wilde geloven dat we met goede intenties de wereld konden verenigen, ben ik nu niet meer zo naïef. Je kan geen kern-, kolen-, of gascentrales sluiten in de hoop dat er wel een alternatief zal komen. Want dat is wat er de afgelopen jaren is gebeurd. Dat is niet alleen naïef, het is ook ontstellend onverantwoordelijk.
Onze regeringen moeten snel werk maken van het Energy Outbreak Management Team waarvoor Maarten Steinbuch deze week op ons platform pleitte. We moeten – sorry mam – ons heel snel bewapenen, omdat die andere partij dat allang heeft gedaan.
