Als de ijskap op Antarctica smelt, dan houden we het hier niet droog. Dat is bij de meesten wel bekend. Maar wat gebeurt er nou precies als die ijsschotsen op Antarctica smelten? En hoeveel stijgt dan de zeespiegel? Het zijn vragen waar wetenschappers op dit moment nog geen antwoord op hebben.
De TU Delft gaat daarom samen met de Universiteit Utrecht, KNMI, NIOZ en de ULB (Brussel) onderzoek doen naar de rol van ijsplaten op Antarctica bij zeespiegelstijging. Hiervoor is een bedrag van 2,3 miljoen euro beschikbaar via de NWO Open Competitie ENW – GROOT. Dit programma is bedoeld om excellente, uitdagende en innovatieve onderzoekslijnen te versterken of uit te breiden, zo maakte het NWO afgelopen week bekend.
Onbekend effect Antarctica op zeespiegelstijging
,,Antarctica is de grootste onbekende in de huidige projecties van zeespiegelstijging. Dit komt vooral door de grote onzekerheid in de rol van ijsplaten in een veranderend klimaat,” vertelt onderzoeker Bert Wouters van de Universiteit Utrecht en de TU Delft in het persbericht dat de onderzoeksinstituten uitbrachten. ,,Om deze onzekerheid te verkleinen, zal ons onderzoeksconsortium (HiRISE) zich focussen op ijsplaten en deze met veldmetingen, satellietdata en modellen nauwkeurig met hoge resolutie in kaart brengen. Deze kennis gebruiken we om beter in te schatten hoe de stabiliteit van ijsplaten verandert in de komende eeuwen en wat hiervan de mogelijke impact is.”
Verviervoudiging van verlies aan ijs
,,Toen de satellietobservaties van de massabalans van Antarctica van start gingen in 1992, was de ijskap op Antarctica min of meer in balans. Nu is die ijskap een van de belangrijkste oorzaken van zeespiegelstijging,” zegt onderzoeker Stef Lhermitte van de TU Delft. ,,Het verlies aan ijs is grofweg verviervoudigd in de laatste 25 jaar. De toename in massaverlies is vooral geconcentreerd in gebieden waar ijsplaten dunner zijn geworden, met name langs de kust van West-Antarctica. IJsplaten omringen zo’n 75 procent van de kustlijn van Antarctica en worden gezien als de gatekeepers van Antarctica; ze zullen voor een groot deel de toekomst van de ijskap daar bepalen.’’
In het recente IPCC-rapport The Ocean and Cryosphere in a Changing Climate, werd de vermoedelijke bijdrage van Antarctica aan de zeespiegelstijging in 2100 geschat op 1 tot 28 centimeter maar met een enorme onzekerheid, waardoor het ook veel meer kan zijn. Deze grote onzekerheid is vooral het gevolg van het beperkte kwantitatieve begrip van de processen die ijsplaat-instabiliteit bepalen. Veel van deze processen spelen zich op een kleine schaal af, met mogelijke gevolgen op grote schaal. Daarom zijn observaties en nauwkeurige modellen met hoge resolutie cruciaal. HiRISE gaat dit aanpakken door nieuwe concepten te ontwikkelen voor modellen en satellietobservaties voor de ijsplaten.
HiRISE
Het consortium biedt volgens eigen zeggen een unieke mix van state-of-the-art expertise op het gebied van veldmetingen, remote sensing en klimaat(impact)-modellering. Het multidisciplinair team zal acht promovendi en jonge post-docs aanstellen, die samen werken aan nieuwe technieken voor het monitoren en modelleren van de ijsplaten op Antarctica, zodat we een beter beeld krijgen van de mogelijke impact van veranderende ijsplaten in een veranderend klimaat.
Coverfoto: een satellietopname van ijsschotsen op Antarctica. (TU Delft)
