Virtual Reality (VR) kan helpen bij pijnbestrijding. Jasmine Ho, doctoraalstudent aan de afdeling Cognitieve Neuropsychologie van de Universiteit van Zürich heeft ontdekt dat een reis naar een virtuele wereld het leed vor mensen die chronische pijnen hebben kan verzachten.
Het gebruik van VR in de geneeskunde is niet helemaal nieuw. Het wordt al enige tijd gebruikt om mensen met angststoornissen te helpen met behulp van simulaties. In verschillende ziekenhuizen worden patiënten naar een virtuele wereld gestuurd om hen af te leiden van de pijn, terwijl het verband wordt vervangen. Jasmine Ho heeft nu tijdens onderzoek ontdekt dat deze onderdompeling in virtuele werelden zelfs een placebo-effect kan hebben. Ze kon laten zien dat het voldoende is dat de Avatar (het virtuele lichaam) een medicijn tegen de pijn krijgt.
Handschoen of geen handschoen?
In ruil daarvoor kregen de deelnemers aan het experiment een handschoen, die hen moest beschermen tegen de hitte dankzij een zogenaamd high-tech materiaal. Het experiment vond plaats op drie realiteitsniveaus. Eerst kregen de proefpersonen een echte handschoen aan. In de tweede fase zagen ze door een VR-bril hoe iemand hen een handschoen aandeed. In dit geval ging het echter al om een virtuele handschoen. In de derde fase, waarin de proefpersonen zich volledig in een virtuele wereld bevonden, kreeg alleen de Avatar de handschoen aan. De proefpersonen wisten dus dat de handschoen niet echt was. Toch werd aangetoond dat alle drie de handschoenen een pijnstillend effect hadden.
“Het is verbazingwekkend hoe gemakkelijk je het bewustzijn van je eigen lichaam kunt veranderen,” zei Jasmin Ho in een interview met journalist en auteur Simona Ryser, wiens artikel over Ho de basis is van dit artikel. “Na slechts een paar minuten in de kunstmatige wereld, passen onze hersenen zich aan de lichaamsillusie aan.”
Dit blijkt al aan het begin van een sessie, zodra de proefpersonen de VR-bril opzetten. Ze worden dan gevraagd om een been te bewegen. Deze beweging wordt door sensoren naar de Avatar gestuurd, zodat de Avatar dezelfde beweging maakt en de persoon de Avatar als zijn eigen lichaam waarneemt.
Jezelf zien als een ander persoon
Als man kun je jezelf als vrouw verkennen en omgekeerd. Je kunt jezelf zien met een andere huidskleur of jezelf in het lichaam van een oudere persoon waarnemen. Een onderzoek van de Stanford University bijvoorbeeld toonde aan dat mensen in staat waren om – in ieder geval tijdelijk – zo vooroordelen en negatieve houdingen ten opzichte van anderen af te breken.
Het doel van Jasmine Ho is om mensen met chronische pijn te helpen en zo ook een mogelijke vermindering van de pijnstillers te bereiken. Het is bekend dat mensen die aan chronische pijnen lijden veelal ook een verstoorde lichaamsbeleving hebben en bijvoorbeeld een pijnlijke arm als “zwaar, verhit, roodgloeiend of vergroot” waarnemen. Daarom wil ze “een soort platform creëren waarop verschillende Avatars beschikbaar zijn, waarmee men het eigen lichaamsbeeld positief kan veranderen en bijvoorbeeld de arm op een flexibelere manier kan ervaren.”
Ook interessant: Als je genoeg hebt van deze wereld maak je er toch gewoon een zelf?