‘Voedsel produceren op een manier die goed is voor mens, dier en planeet’

Elk jaar schrijven zich in heel Europa duizenden nieuwe ondernemers in bij Kamers van Koophandel die ouder zijn dat zestig. Innovation Origins sprak met een aantal van deze grijze innovatieve starters en vroeg hen naar hun beweegredenen. Deze week portretteren we hen in een speciale senioren-editie van de reeks Start-up of the day. Lees hier alle verhalen rond de ‘zilveren start-ups‘.

Na de opbouw van een miljoenenbedrijf in biologisch varkensvlees gaan de Deense ondernemer Ulrich Kern-Hansen en zijn vrouw Fie Graugaard niet met pensioen. Net de zeventig gepasseerd richten ze zich nu op gezonde en betaalbare vleesvervangers.

“We hadden de eerste varkensboerderij van Denemarken waar de dieren het hele jaar door buiten liepen”, vertelt Ulrich Kern-Hansen (71) niet zonder trots.

Heerlijke dieren

“Varkens zijn heerlijke dieren”, geeft de ondernemer meteen toe. “Maar ze zijn niet al te best voor het klimaat. Ze vernietigen de bodem en waren ooit bedoeld als laatste redmiddel als de oogst mislukte. Een boerderij had er vroeger, voor de industrialisatie, maximaal twee. De schaal waarop we ze nu houden, is niet toekomstbestendig.’” Al die decennia in de vleesindustrie waren voor Kern-Hansen en Graugaard de reden om elders te kijken. En daarmee is het koppel al best ver. Ze verkochten hun belang in het varkensvleesbedrijf Hanegal en begonnen Organic Plant Protein met de opbrengst van om en nabij €10 miljoen. 

Kern-Hansen zit op de bovenverdieping van de bescheiden fabriek en heeft net een proeverij gepresenteerd van wat varkens op korte termijn kan vervangen: kebabstukjes, kipblokjes en burgers – maar dan gemaakt van erwten en tuinbonen. “We werken aan een verdere perfectionering van de burger, zodat die ook meer vet kan bevatten. En we willen graag kipnuggets aan gaan bieden.”

Zonder uitzondering smaken de producten goed. De textuur is rijk en de smaak – zeker in een currysausje of rijkelijk gekruid – komt aardig in de buurt van echt vlees. De burger is inderdaad aan de magere kant en haalt het nog niet bij inmiddels beroemde tegenhangers als Beyond Meat, die beroemd werd om de sappigheid.

Noodzaak

“Erwten en tuinbonen bevatten heel weinig vet en dat maakt vleesburgers nou juist zo lekker. Daar valt nog een hoop te winnen voor ons”, geeft Kern-Hansen toe. Anderzijds staan de huidige vleesvervangers bol van chemische trucjes en is niet altijd duidelijk wat voor stoffen er in een sojaburger zitten. 

De ingeving voor Kern-Hansen kwam in 2015. Zijn varkensvleesbedrijf Hanegal was weliswaar organisch en biologisch, maar de klimaattop in Parijs openbaarde voor hem de noodzaak om de consumptie van elk soort vlees te verminderen. “In eerste instantie ging dat prima voor paté bijvoorbeeld, maar het is veel moeilijker als het aankomt op worstjes of gehaktballen.”

Via via hoorde hij over een veelbelovende innovatie vanuit het Dansk Teknologist Institut. “Zij hadden een manier gevonden om textuur te creëren uit droge eiwitten. Dat is een enorme doorbraak, want de meeste vleesvervangers draaien om natte eitwitten, waardoor je een nat product krijgt dat veel energie kost.” De droge methode vergt ook geen kunstmatige toevoegingen.

Goedkoper

De erwten en tuinbonen haalt Organic Plant Protein momenteel in Letland. In Noorwegen verwerkt een ander bedrijf ze tot pulp en stuurt die naar Denemarken, waar overigens 8000 hectare aan potentie bestaat om bonen en erwten te kweken – een vraag die Organic Plant Protein hoopt aan te zwengelen. Kern-Hansen en zijn team maken vervolgens de kipstukjes of andere varianten, al dan niet voorzien van een kant-en-klaar sausje of recept. Graugaard, mede-eigenaar van Organic Plant Protein, denkt deze recepten uit. Voedingsmerken brengen deze producten aan de klant via de supermarkt. “De Vegetarische Slager zou een klant van ons kunnen zijn”, knipoogt Kern-Hansen.

De vleesvervangers van Organic Plant Protein zijn volgens de ondernemer goedkoper om te maken en gezonder om te eten dan vlees zelf. Per kilo vervanger komt er slechts 900 gram CO₂-equivalent vrij, tegenover 7 tot 12 kilo bij een kilo varkensvlees of 60 kilo voor rundvlees. De hoge temperatuur van ons productieproces ontsluit de eiwitten erg goed en maakt ze beter verteerbaar.”

Met de routine van decennia ondernemerschap overtuigt Ulrich Kern-Hansen: het idee achter beide bedrijven is eigenlijk hetzelfde. “Voedsel produceren op een manier die goed is voor mens, dier en planeet. Toen ik begon met organisch voedsel, lag de nadruk heel erg op lokale verantwoordelijkheid. Je diende goed om te gaan met de bodem, het grondwater in de gaten te houden.”

De kiem voor zijn omslag ligt in voortschrijdend inzicht: “Tegenwoordig denken we ook ver van de woestijn na over verwoestijning of over schadelijke kunstmesten. We moeten deze planeet leefbaar achterlaten voor onze kleinkinderen, dat is mijn voornaamste doel.”

Politiek activisme

De auto die bij de fabriek van zijn bedrijf voor de deur staat, is dan ook een Tesla, maar wel een opvallende. In plaats van dieprood of donkerblauw is deze Tesla bedekt met een soort kindertekening. Twee kinderfiguren melden met tekstballonnetjes: “Voor onze toekomst!” en de nummerplaat valt ook op: ORGANIC. 

Een bedrijf runnen zoals Organic Plant Protein is voor Kern-Hansen een vorm van politiek activisme. “Sommige mensen gaan bij een partij, ik doe het zo en probeer mijn platform op deze manier te benutten. En mijn leeftijd speelt daarbij geen rol: zo lang ik nog marathons kan lopen, blijft ik hier simpelweg ook mee doorgaan.”