Zelf controle hebben over wie je data gebruikt, wie wil dat niet? Als het aan drie Vlaamse universiteiten ligt, gaat dat in de toekomst mogelijk worden. Samen met Imec, een onderzoekscentrum voor nano-elektronica en digitale technologie, gaan ze de mogelijkheden van datakluizen onderzoeken. De Vlaamse overheid trekt 7 miljoen euro uit voor het onderzoek. Er wordt gekeken in hoeverre datakluizen kunnen concurreren met big data. “Dat is nodig, want big data zorgt niet alleen voor privacyproblemen. Het houdt de innovatie tegen”, meent Ruben Verborgh, Professor of Decentralised Web Technology aan de Universiteit Gent.
Innovatiekracht
Big data en privacyschandalen. Die twee begrippen lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Facebook kreeg er twee jaar geleden een recordboete van 5 miljard dollar voor opgelegd. Maar er kleven meer nadelen aan het op een hoop gooien van enorme hoeveelheden data. Big data zou de innovatiekracht van bedrijven tegenhouden. “Als een techbedrijf iets wil betekenen, gaat het data verzamelen”, zegt Verborgh. “Daar gaat ontzettend veel tijd en geld in zitten. Bovendien kunnen kleinere bedrijven heel moeilijk opboksen tegen datagiganten zoals Facebook. Big data draagt dus niet bij aan innovatie. Niet de meest innovatieve speler wint, maar degene die het meeste data verzameld”.
Tijd voor verandering dus. Vlaamse universiteiten, de Universiteit Gent, de Vrije Universiteit Brussel en de Katholieke Universiteit Leuven, bundelen hun krachten met Imec om een alternatief voor big data te onderzoeken in het project SolidLab. “Iedere persoon krijgt dan een eigen datakluis om data in op te slaan. Bedrijven en applicaties moeten vervolgens toegang vragen om van deze data gebruik te maken. Een simpel idee met grote gevolgen voor innovatie. Je hoeft je data maar een keer in te voeren. Daarna kan het volledig hergebruikt worden.”
Erkenning
Dat SolidLab 7 miljoen euro aan subsidie krijgt, is een mooie erkenning van het potentieel van datakluizen, vindt Verborgh. “De overheid erkent dat we ons moeten voorbereiden op een ander soort data-economie.” Vlaanderen, dat een inwonertal heeft van zo’n zes miljoen mensen, heeft de boot gemist als het gaat om de big data-economie. Hetzelfde geldt voor de rest van Europa. De Verenigde Staten en China zijn de grote spelers in dit spel. “De overheid gaat met dit project de toekomstige data-economie ondersteunen, en dus ook de innovatie in Europa”.
Lees hier een eerder door ons gepubliceerd artikel over SolidLab
Het project focust zich op technologische, maatschappelijke en ook financiële uitdagingen. De centrale vraag is hoe we om moeten gaan met een groot aantal kleine dataverzamelingen, zowel op technologisch als socio-economisch vlak. Verborgh: “Willen we datakluizen inrichten voor zes miljoen burgers, dan moeten we ook daadwerkelijk zes miljoen opslagplaatsen inrichten. We moeten dus heel anders te werk gaan dan zoals we doen bij big data, waar er een paar grote locaties zijn waar alle data wordt opgeslagen. Maar het is de moeite waard om het te proberen, want de positieve gevolgen zijn groot.”
Daarnaast moeten we ook meer kennis vergaren op maatschappelijk gebied. “Denk bijvoorbeeld aan juridische aspecten. Wat gaat er allemaal veranderen als elektronische data aan de persoon gaat toebehoren? En hoe leg je deze nieuwe innovatie uit aan de gebruikers? Ook daar focussen we op in dit project”.
Digitaal verhuizen
In het project wordt veel gewerkt met gebruikssituaties om de data-innovatie te testen. Een daarvan is My Digital Move, waarbij de datakluizen moeten zorgen voor het vlot laten verlopen van een verhuizing. “Wanneer je vandaag de dag verhuist, moet je handmatig de verhuisgegevens doorgeven aan bijvoorbeeld het energiebedrijf en de gemeente. In de toekomst stop je data die de verhuizing betreffen in de datakluis, waarna elke dienstleverancier die jouw toestemming heeft eraan kan komen”.
Eilanden verbinden
Dat drie grote Vlaamse universiteiten nu de koppen bij elkaar steken om SolidLab tot een succes te maken, vindt Verborgh veelbelovend. “Mijn collega’s en ik in de computerwetenschap zitten elk op zijn of haar technologisch eilandje. Wij zien vooral hoe we technologische uitdagingen kunnen aanpakken, maar we hebben natuurlijk te maken met een complexer verhaal. We hebben elkaar als universiteiten nodig. Anderen zijn weer beter in het onderzoeken van economische en sociale kaders. We kunnen alle expertise gebruiken”.
Big data heeft ook zijn goede kanten. Lees hoe je met big data (en AI) de Wet van Murphy kan omzeilen
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
