De geweigerde exportvergunning waardoor chipmachinefabrikant ASML geen productiemachine aan Chinese bedrijven kan verkopen die gebruik maakt van de meest geavanceerde EUV-technologie om nog fijnmazigere chips te produceren, heeft geen invloed op de omzet.
De reden is dat de vraag naar deze chipmachines groter is dan het aanbod door de technologische ontwikkeling van onder andere quantum computing. ASML is bovendien de enige aanbieder.
Dat zei ASML’s ceo, Peter Wennink, vandaag tijdens de presentatie van de jaarcijfers over het afgelopen jaar op de hoofdlocatie van ASML in Veldhoven. Deze bedroeg over 2019 11,8 miljard euro (winst: 2,6 miljard euro), bijna een miljard meer dan de omzet van het jaar daarvoor.
Afgelopen jaar exporteerde ASML al 35 chipmachines die gebruik maken van de Extreme Ultraviolet-technologie naar bedrijven in het buitenland. Deze landen vallen allemaal onder het zogeheten Wassenaar Arrangement dat regelt naar welke landen producten verscheept mogen worden die van invloed kunnen zijn op de nationale veiligheid.
De Amerikaanse regering wil niet dat de Chinezen de EUV-technologie van ASML in handen krijgen. Zolang dit het geval is, zal Nederland geen exportvergunning afgeven.
Maar één bestelling uit China
Uit China had ASML tot nu toe nog maar één bestelling gekregen, zei Wennink, hoewel hij in de vooruitblik van verschillende Chinese bedrijven al had zien staan dat ze chips wilden gaan produceren met behulp van EUV-technologie. ,,We doen al dertig jaar zaken met bedrijven in China, en de klant in China die deze machine besteld had kennen we al twintig jaar.”
De machine doorleveren aan China via bedrijven andere landen die de machines wel kunnen kopen is vrijwel onmogelijk en ook zeer onwaarschijnlijk, zei Wennink. ,,Zo’n machine kost 150 miljoen euro. De koper heeft mensen van ASML nodig om hem te installeren, te de-installeren en opnieuw te installeren.”
‘Namaken is vrijwel onmogelijk’
De technologie namaken is ook vrijwel uitgesloten, zei Wennink. ,,Je kunt het natuurlijk nooit helemaal uitsluiten, maar het is nauwelijks te doen. In China hebben ze ooit geprobeerd een machine van ASML van 15 jaar geleden na te maken en dat is ze nog steeds niet gelukt.”
De reden dat het zo moeilijk is om de machine na te bouwen is dat het niet zo werkt dat je de afzonderlijke onderdelen – zo’n 18.000 in totaal volgens ASML- kan namaken en die ,,als een Ikea-pakketje” in elkaar kan zetten.
‘Kennis zit in de grijze cellen’
,,We werken samen met de beste toeleveranciers – bijna allemaal binnen Europa – die allemaal hun eigen excellente technologie ontwikkelen. De integratie van al die onderdelen vereist een enorme kennis waarover alleen de mensen van ASML beschikken. Die zit in de grijze cellen. Niet in de afzonderlijke onderdelen.”
Het ziet er dus naar uit dat China het voorlopig dus echt zonder de felbegeerde EUV-technologie van ASML zal moeten doen.