Aardobservatiesatellieten van het Europese Copernicus-programma die rond de aarde cirkelen, zenden een grote hoeveelheid gegevens uit. In de toekomst moet deze informatie uit de ruimte bruikbaar worden gemaakt voor watermonitoring door de nationale milieuagentschappen. Onderzoekers werken hieraan in het gezamenlijke project “Registratie van waterkwaliteit en wateroppervlak van binnenwateren door middel van teledetectie” (BIGFE) onder leiding van het Duitse Helmholtz-centrum voor milieuonderzoek (UFZ).
Teledetectiegegevens worden al gebruikt voor de monitoring van kustgebieden in de Noordzee en de Oostzee. Dit is nog niet het geval voor de monitoring van de binnenwateren. “Daar willen we verandering in brengen”, zegt UFZ-onderzoeker dr. Karsten Rinke. “De Sentinel-satellieten van het Europese Copernicus-programma leveren een grote schat aan gegevens. Het is belangrijk om die data te exploiteren voor toekomstig gebruik bij watermonitoring.”
Monstermateriaal
De klassieke monitoring van binnenwateren kost heel wat tijd en personeel. Bovendien kunnen de resultaten van de onderzoeken ter plaatse en de evaluatie van het monstermateriaal in het laboratorium nooit meer zijn dan een momentopname. Dit komt doordat de gemeten variabelen, zoals troebelheid, temperatuur of algenvoorkomen, op verschillende plaatsen in een meer zeer verschillend kunnen zijn. Het kan ook snel kunnen veranderen, al naar gelang van de weersomstandigheden en het stroomgebied.
“Dit is te wijten aan de bijzondere kenmerken van waterecosystemen, die zeer dynamische systemen zijn. Omdat op veel plaatsen maandelijkse bemonstering gebruikelijk is, kunnen belangrijke perioden zoals blauwalgenbloei eenvoudig over het hoofd worden gezien. Daarbij komt nog de ruimtelijke heterogeniteit. Daardoor is het bijzonder moeilijk de toestand van wateren met een oppervlakte van meer dan 100 hectare te beoordelen als slechts één keer in het midden van het meer een monster wordt genomen”, legt Karsten Rinke uit.
Blauwalgen
Op satellieten gebaseerde informatie kan dagelijks tot wekelijks worden verstrekt, afhankelijk van het type. Het gebruik van teledetectiegegevens in combinatie met klassieke bewakingsmaatregelen kan de informatieve waarde van de toestand van binnenwateren aanzienlijk verbeteren. “Op die manier dragen gegevens uit de ruimte bij tot actuele informatie en maken zij een snelle beheersreactie mogelijk. Zoals bijvoorbeeld bij een massale aanwezigheid van blauwalgen in zwemwater”, aldus Rinke.
Ook interessant: TNO levert optische module voor Sentinel-5-ruimtemissie
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
