Het Europa dat we vaak zien is het Europa van de problemen. Financiële problemen, vluchtelingenproblemen, iedereen kent ze. En dat terwijl Europa ons niet alleen welvaart, maar ook veiligheid en vrede heeft gebracht. We hebben dus grote behoefte aan een tegenwicht tegen de trend van nationalisme. De innovatieve ontwikkelingen in de regio’s zouden daarvoor wel eens de sleutel kunnen zijn, zegt commissaris van de Koning Wim van de Donk vandaag op de conferentie WIRE in Eindhoven.
Lees hier meer over WIRE, de conferentie van de Week of Innovative Regions in Europe
De inleiding voor de WIRE-conferentie van Van de Donk was vandaag vooral gericht op “regionomics”. Het is zijn samenballing van de kansen die regio’s kunnen pakken op het gebied van innovatie, economie en zeker ook sociale samenhang. Vanzelfsprekend gebruikte hij gaststad Eindhoven als voorbeeld van hoe zo iets kan uitpakken.
“Als je ervoor zorgt dat je onderzoek en je bedrijvigheid zich richten op de gebieden waar de behoeften van de bewoners het grootst zijn, kun je veel bereiken. Kijk naar Philips, het bedrijf dat niet alleen de ene na de andere innovatie bracht, maar recentelijk ook het lef toonde om het bedrijf op te splitsen en zich voortaan vol te richten op de gezondheidszorg.”
Een succesvolle regio is volgens Van de Donk een regio waar innovatie gelijk op loopt met ‘sociale inclusiviteit’: “Sterker nog, waar sociale problemen genegeerd worden, is groei nooit mogelijk.” Vandaar dat Brainport ervoor heeft gekozen, aldus Van de Donk, om te opereren in zo groot mogelijke openheid: “Delen is vermenigvuldigen.”
Europa zou een betere rol kunnen spelen in het versterken van de kansrijke regio’s, zo bevestigden ook Commissie-directeur-generaal Research & Innovation Robert-Jan Smits en europarlementariër Lambert van Nistelrooij in hun inleidingen. Maar vervolgens komen de verzuchtingen en frustraties. Ja, er is 80 miljard beschikbaar in het innovatiefonds Horizon2020, maar verdeel dat maar eens goed. Smits: “Die 80 miljard is natuurlijk veel geld. Maar we krijgen daarvoor ruim 100.000 aanvragen, daarvan kunnen we maar een paar procent toekennen. Dat betekent inderdaad dat we heel veel mensen en regio’s teleur moeten stellen. Dat we uitkomen op verwaterde compromissen. Het is eigenlijk te weinig en te laat.”
Het feit dat Europa nog lang geen eenheid is – de digitale single market is bijvoorbeeld nog niet in zicht – helpt al evenmin, zeggen de inleiders. Van de Donk: “Het tempo van integratie in Europa heeft te lijden onder de toenemende tendens van nationalisme, dat is zeer te betreuren. Dat zet ons op achterstand in vergelijking met bijvoorbeeld de Verenigde Staten.” Maar er is meer aan de hand, aldus de Commissaris van de Koning. Bijvoorbeeld de vraag op welk overheidsniveau de grootste macht zou moeten liggen. Regionale overheden zouden best wat sterker mogen worden, ten koste van de nationale. “Regionomics dus. Maar eerlijk gezegd is dat nog maar het halve verhaal. Als je op mondiaal niveau kijkt, staat nog allerminst vast wie zich überhaupt over een paar jaar nog ‘overheid’ mag noemen. Misschien is dat Google wel. Of Facebook.”
Foto credits: Bart van Overbeeke