Binnenkort werkelijkheid. Een chauffeur rijdt een vrachtauto naar een bepaald punt op de snelweg in nederland. Daar stapt hij uit. Die tuck met oplegger rijdt vervolgens helemaal zelfstandig naar een soortgelijk kunt uit Lyon. Daar stapt weer een chauffeur in die de combinatie naar het adres van bestemming rijdt.
Een aantal vrachtautofabrikanten en enkele start-ups zijn momenteel druk bezig met de ontwikkeling van deze halfautomatische trucks. Rosa Thuis, vierdejaarsstudent International Logistics Engineering aan de Avans Hogeschool in Breda heeft onderzoek gedaan naar de voordelen van autonoom rijdende vrachtwagens.
Volledige rij-automatisering (niveau 5), waarbij het voertuig alle rijtaken zelf uitvoert, zonder menselijke tussenkomst en zelfs zonder ruimte voor een menselijke bestuurder, is op dit moment nog niet mogelijk. De infrastructuur is er nog niet op aangepast. Ook moeten nog allerlei wetten, regels en bepalingen hierover worden vastgesteld. Er zijn echter al wel semi-autonome vrachtwagens. Volvo ontwikkelt momenteel Vera, een zelfrijdend elektrisch voertuig met niveau-5 autonomie, waarbij er zelfs geen cabine meer is voor een bestuurder. Het is ontworpen om op een vooraf bepaalde route te rijden. Het voertuig wordt in Göteborg getest op een route waarbij goederen van een logistiek centrum naar een haventerminal worden getransporteerd. Einride, een ander Zweeds bedrijf, ontwikkelt eveneens een compleet autonome vrachtwagen. Net als bij Vera is er geen ruimte voor een chauffeur. Hier kan een chauffeur nog wel via een afstandsbediening het voertuig besturen.
De chauffeur blijft nog wel even zelf rijden
Zo’n compleet autonoom rijdend voertuig op niveau-5 is voor de meeste fabrikanten niet het doel. De meeste ontwikkelaars hebben richten zich op niveau 4. Hierbij kan het voertuig alle rijtaken overnemen, maar een chauffeur kan nog altijd zelf ingrijpen. Ook is het mogelijk dat op de snelweg het systeem de wagen bestuurt, maar dat de chauffeur voor de route naar de uiteindelijke bestemming zelf het stuur weer overneemt.
Autobouwer Tesla richt zich op autonomie-niveau 3 bij de ontwikkeling van een semi-autonome truck. Daarbij kan het voertuig de meeste taken uitvoeren, maar menselijke controle blijft nodig is. Al in de dagelijkse praktijk te zien zijn de systemen op niveau 2. De vrachtauto beschikt over een volledige adaptieve cruisecontrol, proactieve rijstrookcentrering en automatische noodremming.
Hogere verkeersveiligheid
Maar waarom willen ondernemingen graag zo’n autonome vrachtwagen? Een van de redenen hiervoor is een verhoogde verkeersveiligheid. Alleen al in Nederland zijn dagelijks 17 vrachtwagencombinaties betrokken bij een ongeval of bij pech met technische problemen. Tussen 2009 en 2018 vielen er gemiddeld 80 verkeersdoden per jaar met een gelede vrachtwagen. Als alle vrachtwagens autonoom zouden zijn, zou de factor ‘menselijke fouten’ – zoals microslaap achter het stuur of een bedieningsfout- worden geëlimineerd.
Maar voordat autonome voertuigen de rijveiligheid kunnen verhogen, moeten ze uitgebreid worden getest. Want alleen als ze geen fouten maken, kunnen ze de verkeersveiligheid verhogen. Een ander voordeel van autonome vrachtwagens is dat de kosten lager zijn. Op niveau 4 zijn bijvoorbeeld al minder pauzes nodig voor chauffeurs.
Kostenreductie
Bij compleet zelfrijdende trucks zijn er helemaal geen kosten voor een chauffeur meer. Bovendien kan zo’n voertuig zich sneller aan het verkeer aanpassen dan mensen, waardoor de reis soepeler verloopt. Daardoor nemen ook brandstofkosten af. Lonen en brandstof zijn samen goed voor ongeveer 80 procent van de totale kosten voor logistieke operaties.
Bij elektrische trucks kan de accu door het soepeler rijden beter worden benut, zodat deze minder vaak hoeft te worden opgeladen. Als gevolg daarvan hoeft de vrachtwagen ook minder te stoppen. Idealiter rijden autonome vrachtwagens ‘s nachts tussen de hubs. Dan is er minder kans op verstoringen omdat er minder verkeer is. In combinatie met alternatieve brandstoffen of aandrijvingen, betekent dit een significante verlaging van zowel verkeerslawaai als uitstoot. “Autonoom rijden heeft daarmee de potentie om de verkeersveiligheid te vergroten, de kosten te verlagen en de reistijd te beperken”, aldus Rosa Thuis.
Ontwikkeling gaat snel
De ontwikkeling van autonoom rijdende trucks gaat nu snel. in de Verenigde Staten rijden al op enkele plekken zulke vrachtwagens. de onderneming Tu Simple voltooide vijf ritten in twee weken, waarbij USPS-aanhangers over een afstand van meer dan 1300 kilometer werden vervoerd.
Dankzij deze innovaties komen allerlei rij-ondersteundende functies ook voor de huidige generatie vrachtauto’s beschikbaar. Het gaat dan om adaptieve cruisecontrol, automatische routeplanning en motormanagementsystemen om het rijden te optimaliseren. Maar ook om camera’s die de spiegels vervangen. Daarnaast zullen er technieken zijn zoals lidar en autonome sturing. “Deze eigenschappen ondersteunen de chauffeur en betekenen meer veiligheid, zuinigheid en efficiëntie,” zegt Rosa Thuis. “De volgende stap zou kunnen zijn dat de rol van de chauffeur verandert. Hij stuurt zelf slechts enkele delen van de reis en laat de rest van de transportroute over aan het systeem.”
Weerstand
De ontwikkeling van een betrouwbaar zelfstandig rijdend voertuig is en ding. Er moet echter nog veel meer gebeuren. Zo zijn er aanpassingen aan de infrastructuur nodig. Er moeten controlesystemen komen. Er is wet- en regelgeving nodig. “Er zijn veel redenen waarom deze ontwikkeling vanuit sociaal, milieu-technisch en economisch oogpunt van groot nut zal zijn voor de samenleving”, aldus Rosa Thuis. “Anderzijds zal het waarschijnlijk bij sommigen weerstand oproepen. Het overwinnen van die weerstand zou nog de grootste uitdaging bij het realiseren van deze ontwikkeling kunnen zijn”.
Lees via deze link meer IO-artikelen over autonoom rijden
