TNO en de kinderafdeling van het Erasmus Medisch Centrum starten een experiment met het 3D-printen van medicijnen. Dat zei de wetenschapper die zich er bij het TNO mee bezig houdt, Daniël van der Linden onlangs tijdens een kennissessie voor journalisten.
De bedoeling is dat ziekenhuizen en apothekers in de toekomst tabletten op maat gaan maken voor de patiënt die ze moet innemen. Het voordeel daarvan is dat de productie van pillen dicht bij de consumenten ervan gemaakt kunnen worden en ze dus niet uit bijvoorbeeld de VS of China naar Nederland verscheept hoeven te worden. Ander voordeel is dat de doseringen van de werkzame stoffen in de pillen aan de behoefte van de patiënt aangepast kunnen worden.
Dosering op basis van gewicht van het kind
“Op dit moment heb je vaak een en hetzelfde medicijn voor een ziekte bij verschillende personen”, zei Van der Linden. “In het Sophia Kinderziekenhuis, waarin de kinderafdeling van het EMC ondergebracht is, heb je patiëntjes van een paar weken tot en met 18 jaar. Hun gewicht varieert bij wijze van spreken van 500 gram tot 65 kilo. Het is voorstelbaar dat voor kinderen van verschillende leeftijden en gewichten uiteenlopende doseringen nodig kunnen zijn.”
Op dit moment bouwt TNO prototypes voor 3D-printers waarmee je tabletten zou kunnen maken. Een van de methodes is om de werkzame stoffen van een pil in poedervorm in een cartridge van de printer te stoppen. Tijdens het printproces voegt de printer er een vloeistof aan toe waardoor de laagjes poeder die de printer op elkaar stapelt aan elkaar blijven kleven. Een andere methode is dat de printer de werkzame stoffen als een kneedbare stof door een mal drukt en de tabletten zo laagje voor laagje opbouwt.
Meer pillen verwerkt in een enkele tablet
Als het 3D-printen van pillen op grote schaal lukt, gaan zowel ziekenhuizen als patiënten erop vooruit, blijkt uit het betoog van Van der Linden. “Het moet mogelijk zijn om verschillende werkzame stoffen in een pil te combineren zodat een patiënt minder pillen hoeft te slikken. Vooral voor ouderen mensen is dat handig”, aldus Van der Linden. Die lijden vaak aan meerdere ouderdomskwaaltjes waarvoor ze verschillende pillen moeten slikken.
Dat hoeft straks dus wellicht niet meer als er per patiënt een pillencombinatie ineen gemaakt wordt. Die kan dan een combipil krijgen vergelijkbaar met een vaatwastablet waarin afwasmiddel, antikalkaanslagmiddel en glansmiddel voor het glaswerk ineen zit.
Ander voordeel van de toepassing is dat de printer pillen kan maken waarbij de afgifte van de werkzame stof per persoon verschilt. Dat kan door een beschermend laagje om de kern van werkzame stof te printen waardoor de afgifte vertraagd wordt en gespreid over een bepaald aantal uren.
Samenwerking met grootste spaghettiproducent ter wereld
TNO doet het onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met grote Europese farmaceutische bedrijven (de leveranciers van de werkzame stoffen voor geneesmiddelen) Merck, Phoenix en DFE Pharma.
Daarnaast werkt de onderzoeksgroep samen met de grootste pastaproducent ter wereld, het Italiaanse Barilla. Hoe dat zo? Volgens Van der Linden lijken de productieprocessen enigszins op elkaar omdat pastadeeg net als de ingrediënten voor tabletten een voor printers lastig, kleverig goedje is. Daarbij heeft Barilla sinds haar Blu Rhapsody-project ervaring met het 3D-printen van pasta. Dat startte de pastafabrikant uit Parma om beter aan te kunnen sluiten op de wensen van consumenten. Die kunnen sindsdien op maat gemaakte pasta bestellen. Dat levert grappige producten op, zoals een zwart gekleurde pastaschelp die precies lijkt op de schelp van een mossel. Een kok die zijn eters wil verassen kan daar een mossel in doen, waarbij je dan dus ook de schelp kunt op eten. Wellicht gaat het EMC voor de kinderafdeling ook experimenteren met vormpjes van pillen, zei Van der Linden. “Als het helpt om kinderen hun medicijnen toe te dienen, is dat voorstelbaar.”
Pil in vorm van kerstboompje of paashaasje
Een pil in de vorm van een kerstboompje, of paashaasje is in de toekomst dus niet uitgesloten. Of met een smaakje om het aantrekkelijker te maken om de pil in te nemen.
Graadmeter voor het slagen van de proef met het 3D-printen van pillen is de nauwkeurigheid waarmee de doseringen geprint worden. “Die moeten wel precies kloppen met wat in de computer ingevoerd is”, aldus Van der Linden.
Als het lukt om pillen nauwkeurig 3D te printen, wordt de invloed van de arts op het genezingsproces van de patiënt groter dan nu. Deze kan dan zeer precies stoffen toedienen, en de dosering eventueel aanpassen op basis van de reactie van het lichaam van de patiënt die continu gemonitord kan worden door het dragen van sensoren.
“Dat is fijn voor de zorgverlener en de patiënt”, aldus Van der Linden.
Beeld: TNO
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
