TMC helpt Uganda aan herbruikbare mondkapjes

In het Oost-Afrikaanse land Uganda kost een wegwerp mondmasker één dollar. Hetzelfde bedrag als de dagelijkse kosten voor eten, vertelt Antonio Garcia Rubio, projectmanager bij het internationale consultancybedrijf voor technisch specialisten TMC. “Dan is de keuze snel gemaakt. In Uganda gaan er meer mensen dood van de honger dan van Covid-19.” Een projectteam van TMC bedacht een methode om in Uganda van gerecycled plastic betaalbare en herbruikbare mondkapjes te maken.

TMC beschikt op de High Tech Campus Eindhoven over een eigen lab. Dat lab mogen medewerkers voor eigen projecten, ideeën en innovaties gebruiken. “Omdat wij zoveel verschillende expertises in huis hebben, kunnen zij samen die ideeën verder uitwerken of een nieuw product ontwikkelen”, legt Loes Cortenbach, Marketing en Communicatie Officer, uit. 

In vrije tijd

Naast zijn werk als systeem architect bij verschillende klanten, werkt Garcia Rubio in zijn vrije tijd aan het covid-project. “Iedereen in het project overigens”, voegt de projectleider toe. Dat werk bestond in het begin vooral uit gesprekken met bedrijven en universiteiten over wat er zou kunnen. Via die gesprekken kwam een van de teamleden in contact met een maatschappelijke organisatie (ngo) in Uganda, Eco Brixs. 

Plasticafval is een groot probleem in Uganda. Het land beschikt niet over de geavanceerde technieken om het afval in te zamelen en te verwerken. In een video van Eco Brixs is te zien dat het zomaar op bijvoorbeeld een heuvel wordt gedumpt. Het bedrijf heeft op twintig plekken in Uganda inzamellokaties opgezet, waar mensen geld krijgen als ze plastic inleveren. 

Circulaire economie

Van dat plastic maakt Eco Brixs stenen die gebruikt worden om bijvoorbeeld een stoep of een weg van te maken. “Zo werkt Eco Brixs aan een circulaire economie die ook banen oplevert. Het is een echte bijdrage aan de maatschappij daar. Ze richten zich ook op gendergelijkheid en streven naar een verhouding van 60 procent vrouwen en 40 procent mannen. En ze hebben oog voor mensen met een beperking”, vertelt Garcia Rubio. Eco Brixs breidde de productie vanwege covid-19 uit naar gezichtsschermen.

Garcia Rubio: “We dachten: wat als we die machines zo aanpassen dat er herbruikbare mondmaskers mee te maken zijn?” Een projectteam bestaande uit zes medewerkers van TMC werkte het plan, samen met Eco Brixs, verder uit en kwam met een oplossing. Het bedrijf Real1ze hielp het project vorm te geven en bij subsidieaanvragen. Recent ontving het project een SBIR-subsidie (Small Business Innovation Research) van het RVO. Daarmee kan de productie van de maskers aan het eind van dit jaar starten.

Basis en eenvoudig

“Er zijn nog wel wat uitdagingen”, bekent Garcia Rubio. Daarom verwacht hij eind van het jaar te kunnen gaan produceren. “Hier beschikken we over echte high tech oplossingen. Een sensor heb je niet zomaar in Uganda. En als er iets mis gaat aan de machine dan moeten ze die daar wel kunnen maken. Het moet allemaal heel basis en eenvoudig zijn.”

Het plastic moet gesorteerd en schoon gemaakt worden. Aan een mondmasker zitten heel andere eisen dan aan een plastic steen. “Het is een medisch product.” Daarom loopt parallel aan de technische ontwikkeling het onderzoek naar de certificeringseisen zowel Uganda als in Europa. 

322.560 wegwerpvarianten

“Hopelijk gaan we sneller dan gedacht en kunnen we de mondmaskers eerder produceren.” Eenmaal in productie dan kunnen er 7.680 mondmaskers per machine per maand op de markt komen, zo berekende Garcia Rubio. “Reken je dat door naar mondmaskers die je na vier tot acht uur gebruik weggooit, dan is dat aantal gelijk aan 322.560 wegwerpvarianten per maand.”

Met water en zeep is het masker schoon te maken. Er zit een filter in die ook weer in een ander masker te plaatsen is. “Je doet naar verwachting ongeveer anderhalve maand met een masker”, zegt Garcia Rubio. “Daarna is het weer te recyclen.” Een gerecycled mondmasker kost ook ongeveer één dollar, net zoals de wegwerp maskers. “Maar doordat je het langer kan gebruiken, is het goedkoper.”

Buurlanden

De eerste machines komen in Masaka, waar het hoofdkwartier van Eco Brixs is. Maar Garcia Rubio hoopt uit te kunnen breiden naar de overige negentien Ugandese inzamelingspunten en naar buurlanden als Tanzania en Kenia. 

Uitbreiding in Uganda alleen al, draagt bij aan ongeveer 2.500 banen, zo rekende Eco Brixs uit. Voor de mondmaskers is veel meer plastic nodig en dat leidt tot nieuwe banen, zegt Garcia Rubio. Elke kilo plastic levert een inkomen op. Sommigen halen er een full-time inkomen mee, zo staat te lezen op site van Eco Brixs. “Ook komen er nieuwe banen als sales en marketing en voor het onderhoud van de machine.”

Waterfilters

“Mocht Covid-19 weg zijn, en hoe eerder hoe beter, dan kunnen de machines de overgang maken naar waterfilters”, vertelt Garcia Rubio. “Het probleem met het water daar is dat er veel virussen en bacteriën in zitten. We kunnen met dezelfde techniek als voor de mondmaskers inzetten om waterfilters te produceren.” 

De komende tijd gaat Garcia Rubio opzoek naar bijvoorbeeld studenten, “als leerervaring of als stageopdracht”. “En naar mogelijke investeerders, want met meer geld kunnen we eerder versnellen en in productie gaan.”