Afscheidnemer Trudo: “Ongelijkheid kun je niet vangen in blauwdrukken”
Alle internationale onderzoeken, maar ook eigen waarneming, maken één ding overduidelijk: een regio die de groei erin wil houden, doet er goed aan op high tech in te zetten. Wat dat betreft zit Brainport Eindhoven op het goede spoor, zegt Thom Aussems vandaag in zijn afscheidsrede als directeur van Sint Trudo. Maar daarmee ben je er nog niet, zo klinkt zijn waarschuwing er direct achteraan. Want om de echte slag te kunnen maken – en dus meer high tech bedrijven naar de regio trekken – zal er meer talent moeten zijn dan nu. En laat dat nu net extra lastig zijn vanwege een ander minpuntje van de regio: het voorzieningenniveau moet omhoog om die talenten uberhaupt te kunnen aantrekken of behouden. “We lopen achter op Utrecht en Amsterdam. We moeten dus aantrekkelijker worden.”
Er is, kortom, nog behoorlijk wat werk aan de winkel, houdt Thom Aussems zijn publiek in het hem zo vertrouwde Klokgebouw voor. En dan heb je geen behoefte aan ‘piepschuimplannenmakers’. “Je ziet het zo verschrikkelijk vaak helaas. Mensen die denken dat je met wat plastic, karton en piepschuim een stad kunt ontwerpen. Het fysieke determinisme noem ik dat. Alsof je alles zo kunt plannen. Het tegendeel is waar: als je het zo doet wordt het nooit wat. Wij kunnen de complexiteit niet meer vatten om steden via blauwdrukken te bouwen. Houd dus op met dat piepschuim en ga co-creëren, maak een gedeelde visie. Combineer fysieke aspecten met economische, culturele en sociale. Ongelijkheid kun je niet vangen in piepschuim – maar is wel een belangrijk element in stadsontwikkeling.”
Aussems geeft het voorbeeld van Amazon, dat vorig jaar aankondigde een nieuw hoofdkwartier te willen vestigen in een nog nader te bepalen stad. “Steden mochten zich melden. Op één A4’tje hadden ze zowel hun belofte als de voorwaarden staan: er zouden 50.000 mensen komen te werken die gemiddeld 100.000 euro zouden gaan verdienen. En wat daar tegenover zou moeten staan? Meest belangrijk: die stad zou in staat moeten zijn voldoende talent aan te trekken. Verder moet de infrastructuur goed zijn, er moeten aantrekkelijke openbare ruimtes zijn en er moet voldoende divers cultureel aanbod zijn. Hoe opvallend dat dat precies de aspecten zijn waar ook ASML, NXP en VDL om vragen.”
Waar we als stad beoefte aan hebben, zo benadrukt Aussems, is een lange termijn visie. “Een visie die verder reikt dan één collegeperiode.”
Thom Aussems onthult tijdens zijn speech twee boeken. De eerste telt ruim 600 pagina’s, handelt over zijn allergrootste project, Strijp-S en ligt vanaf zaterdag bij Van Piere. Het andere wil hij aan burgemeester John Jorritsma aanbieden. Het is de samenballing van 12.000 artikelen, nota’s, publicaties, blogs, opinies, en wat dies meer zij, die hij tijdens zijn werkzame leven heeft verzameld. Aussems zegt dat hij het heeft weten te comprimeren tot zo’n 200 hoofd-gebeurtenissen die met elkaar het DNA van Eindhoven bepalen. “Het boek is voor 80% klaar; het lukte net niet om het helemaal af te krijgen want de wifi tijdens mijn vakantie in Thailand liet helaas wat te wensen over.”
“Ter Overweging” – zo noemt Aussems zijn afscheidsboodschap. Wat hij daarmee bedoelt, blijkt in het laatste stuk van zijn verhaal. “Wat ik de stad ter overweging wil meegeven is toch om de groei nu niet te laten stoppen. We moeten naar twee maal de omvang van het huidige Brainport kunnen doorgroeien. En laten we ons daarbij concentreren op het huidige stedelijk gebied, inclusief het mooiste Central Park dat je je maar kunt voorstellen rond de Kleine Dommel.”
Daarvoor moeten er wel meer bedrijven naar Brainport gelokt worden, zo beseft Aussems ter dege. Maar ook los daarvan is er nog werk aan de winkel. “Ik schrik als ik zie dat er nog steeds zoveel mensen in de ww en de bijstand komen. Natuurlijk gaat het de goede kant op, maar dat zelfs in deze tijd er nog steeds nieuwe instroom is, dat baart me echt zorgen. En als je dan kijkt naar het aantal kinderen in bijstandsgezinnen, dan word ik echt triest. Ik heb het laten uitzoeken en daaruit komt naar boven dat vandaag 3372 kinderen in bijstandsgezinnen leven.”
Ook dat is een continue in Aussems’ werk geweest: het leven van kinderen in zogenaamd mindere buurten verbeteren. Een van zijn grootste successen daarbij: het “kids-project” van basisschool ‘t Palet in Woensel-West. Tegen alle regels in liet hij Trudo-bewoners in ruil voor huurkorting hulp bieden op die school. “We mochten het niet doen, we deden het toch en het werkt. Die school is in een paar jaar tijd van de slechtste Cito-score naar een van de beste van Brabant gegaan. En nu is het zelfs een excellente school geworden! Het slimste wat we nu kunnen doen is ervoor zorgen dat het opgeschaald wordt en die kinderen een goede vervolgopleiding krijgen. Investeer in kinderen, dat heeft het meeste effect.”
Thom Aussems werd tijdens de receptie na afloop van het symposium tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau benoemd. “Wat de heer Thom Aussems heeft gedaan voor de ontwikkeling van de stad Eindhoven en haar inwoners steekt ver boven uit wat normaliter van een directeur/bestuurder van een woningcorporatie mag worden verwacht.”
Hoofdfoto: Thom Aussems gaf een symbolische gloeilamp aan vier mensen die zijn erfenis mogen doorgeven: Martijn Paulen, Yvonne van Mierlo, Bert Dirrix en Erik van Merrienboer.
