Technologieën voor nul-emissie: wedden op één of twee paarden?

By Bart Brouwers

Een paneldiscussie die antwoord wil geven op de vraag welke technologieën de beste kansen bieden voor zero-emissie eindigt uiteindelijk altijd in een debat over de waarde van batterij-elektrisch versus waterstof. In de Automotive Week is het niet anders. Is het slim om op twee paarden te wedden, of moet de samenleving zo snel mogelijk een keuze maken?

De panelleden:

Klaus Feldmann (CTO Automotive Sustainability & e-Mobility, Capgemini Engineering)

Richard Smokers (Hoofdadviseur Duurzaam Transport en Logistiek, TNO)

Menno Kleingeld (CIO / Manager Directeur, VDL Groep / VDL ETS)

Ralph Kwakernaak (Assistant Chief Engineer Global Engine Development, DAF Trucks/PACCAR)

Het debat begint met de praktische kant van zero-emissie mobiliteit. Menno Kleingeld vertelt over VDL’s eerste stappen voor elektrische bussen (“Toen ze nog een actieradius van 120 kilometer hadden was de laadinfrastructuur het grote probleem”), Klaus Feldmann over de tijd dat hij verantwoordelijk was voor 18.000 e-scooters bij Deutsche Post (“ze starten en stoppen allemaal tegelijk; stel je de stroomvraag op die momenten eens voor”). Hun gezamenlijke conclusie: we hebben een intelligent oplaadnetwerk nodig. “Dat kan door slimme interactie met voertuig en gebruiker”, zegt Feldmann. “Gebruik de energie wanneer die er is en waar die is. Dus als we te veel wind hebben, zoek dan een manier om die te gebruiken. Dat is een van de grote uitdagingen van vandaag.”

Een paspoort om de circulaire economie van batterijen te bevorderen

Om de veiligheid en duurzaamheid van batterijen op de EU-markt gedurende hun hele levenscyclus te waarborgen, heeft de Europese Commissie een nieuwe batterijverordening opgesteld. Als … Continued

Veel zal afhangen van de infrastructuur, antwoordt Richard Smokers. “Moeten we ons voorbereiden op e-brandstoffen, methanol en waterstof? Hoeveel verschillende technologieën hebben we uberhaupt nodig? In regionale energiestrategieën is vergeten rekening te houden met de vraag naar vervoer, dat moeten we inhalen.” Ook voor Ralph Kwakernaak is de infrastructuur cruciaal. “DAF wil voor elke use case de beste oplossing vinden. Batterij-elektrisch, waterstofaandrijving, e-fuels, uiteindelijk beslist de klant, op basis van hoe ze er het beste hun geld mee kunnen verdienen. Dus bouw alsjeblieft de infrastructuur.”

Nu nog geen keuze

Kleingeld vult aan dat het ook afhangt van het gebruik. “Langeafstandsbussen met soms onvoorspelbare routes vragen om een andere infrastructuur dan een stadsbus. Het hangt af van de use case, van hoe onze klanten geld verdienen en van de lokale systemen, dus het zou onverstandig zijn om nu al een definitieve keuze te maken. We hebben en/en nodig in plaats van of/of.”

Lessen van LeydenJar: bij de ontwikkeling van batterijen draait alles om de oplaadcycli

Elke dag verschijnen er nieuwe batterijtechnologieën in het nieuws. Eén aspect verenigt ze allemaal: enorme verwachtingen. “Maar we kunnen er nu al zeker van zijn … Continued

Voor Smokers is het ook ondenkbaar om in te zetten op slechts één technologie. “Maar als we willen uitzoeken welke technologie het beste bij ons past, moeten we wel twee complete systemen bouwen. We kunnen niet opschalen als we niet zeker weten wie er gaat winnen. Uiteindelijk kunnen er zelfs twee winnaars zijn die opgeschaald worden.” Smokers begrijpt de noodzaak van een tijdelijke focus op e-brandstoffen om de kloof tussen fossiele brandstoffen en waterstof of batterij-elektrisch te overbruggen, “maar gebruik dat niet om echte beslissingen uit te stellen.”

Feldmann verlegt de discussie naar de bron van de energie. “De keuze tussen batterij-elektrisch en waterstof brandstofcellen is ook een keuze over waar de primaire energie vandaan komt. We moeten ons ervan bewust zijn dat waterstof lang niet altijd groen is. En je hebt 2,5 keer meer energie nodig om waterstof te maken en tot vijf keer meer voor e-fuels. Bij Capgemini bieden we dit soort eyeopeners voor de bedrijven die we hiermee ondersteunen.”

Opslaan en transporteren

Kwakernaak antwoordt dat het om meer gaat dan de primaire energie. “Zorgen dat we energie kunnen opslaan en transporteren is net zo belangrijk voor onze klanten. Waterstof kan een oplossing zijn, maar dat geldt ook voor andere chemische samenstellingen om uitdagingen op het gebied van netcapaciteit te overwinnen. Soms is er een overbelasting van het net en er zijn ook seizoensgebonden effecten. We moeten geen energie verspillen omdat we die niet kunnen opslaan.” Waterstof is geweldig als energiedrager, voegt hij eraan toe. “Er is geen weg terug, we gaan naar nul. Maar stop met elkaar te bevechten wat we over tien jaar moeten doen, en ondertussen te vergeten wat we nu moeten doen. Waterstof is geweldig voor langeafstandstrucks, maar er is een gebrek aan infrastructuur.”

Een volgende generatie batterijen, grootschalige productie in Europa en de melkkoe van de recyclers

De sterke ontwikkelingen in de toepassing van batterijtechnologie kunnen niet los worden gezien van de ontwikkelingen in de autoindustrie. “De automarkt is de kingmaker. Negentig … Continued

Terug naar de paarden om op te wedden. Smokers is duidelijk: “Als we willen dat één paard de race wint, moeten we voorlopig op minstens twee paarden wedden. Ja, batterijoplossingen zien er nu goed uit. Maar we zijn er nog niet.” Hoe dan ook, het gaat om infrastructuur. “Laten we onze inspanningen niet te veel spreiden. Bouw de infrastructuur doordacht op, rond logistieke knooppunten en routes, zoals de corridor Rotterdam – Venlo. Differentieer regionaal, op basis van de lokale vraag. Maak dan pas de keuze voor een voorkeurstechnologie.”