De coronacrisis heeft grote gevolgen. Sommige zijn ook positief, zoals de veel schonere lucht. Zelfs de aarde wordt rustiger, merkten seismologen. Er zijn veel minder trillingen door verkeer, mijnbouw en industrie. Dat maakt het mogelijk nu ook heel zwakke bevingen van de aarde te kunnen meten. En dat biedt seismologen weer een veel beter beeld van de aardbewegingen.
“De daling van de grondbeweging was duidelijk meetbaar op vele stations”, vertelde seismoloog Joachim Ritter van het Karlsruhe Institute of Technology (KIT) aan het Duitse persbureau DPA. En wetenschappers hopen dat deze bevindingen uit de “stille periode” van de wereldwijde lockdown nieuwe inzichten zullen opleveren voor het onderzoek naar aardbevingen. Ook in Nederland merkte het KNMI dat nu ook zwakkere signalen van bevingen opgemerkt kunnen worden. Het weerinstituut houdt de bevingen dagelijks bij. Uit een analyse van het KNMI blijkt bijvoorbeeld dat de achtergrondruis in De Bilt, in Midden-Nederland met 45 procent is gedaald.
“Ik hoop dat we op een paar meetpunten signalen zien die we anders niet ontdekt zouden hebben”, zei de KIT-professor. De onderzoekers gaan ervan uit dat ze in de toekomst meer microbevingen zullen kunnen detecteren en dus ook een stap in de richting van de voorspelling van aardbevingen kunnen zetten. En dat terwijl deze sluimerende periode van het aardoppervlak al voorbij is nu steeds meer landen stukje bij beetje terugkeren naar het normale leven.
“Seismisch geluid”
“Normaal gesproken worden de signalen van kleine bevingen overstemd,” benadrukte Ritter. “Het aardoppervlak is nooit volledig kalm, maar is constant in lichte beweging.” Dit ‘seismische geluid’ wordt niet alleen veroorzaakt door natuurlijke oorzaken zoals oceaangolven en wind. Ook door menselijke bronnen zoals verkeer, bouwwerkzaamheden en industrie zijn mede verantwoordelijk. Vooral zware vrachtwagens, spoorwegen en windmolens zouden de aarde letterlijk laten slingeren, waardoor veel aardbevingsgolven worden overstemd. Overdag is deze verstoring sterker dan ‘s nachts en doordeweeks intenser dan in het weekend.
Sinds medio maart, toen de wereld grotendeels “stilstond” door de anti-corona maatregelen, hebben seismologen veranderingen in de bewegingen van de aarde kunnen registreren. Volgens verklaringen van Joachim Ritter is er in Duitsland en Europa gemiddeld “20 tot 30 procent minder geluidsoverlast”. In metropolen als Milaan en Stuttgart of langs drukke verkeerswegen was de stilte bijzonder merkbaar. “Zo weinig lawaai is er meestal alleen met Kerstmis of Pasen,” zei Ritter.
Veel materiaal voor studies
Tot nu toe hebben de seismologen nog niet alle ongeveer 300 meetstations in Duitsland kunnen evalueren, maar Ritter is er zeker van dat de resultaten materiaal zullen opleveren voor “enkele studies in de komende jaren”.
De wetenschappers gaan er ook van uit dat de detectie van microbevingen zou kunnen helpen “bij het in kaart brengen van potentiële toekomstige breuken – d.w.z. locaties van grote bevingen”. Eén probleem met betrekking tot de voorspellingen van aardbevingen blijft echter bestaan: “We kunnen wel zeggen waar er een beving zal zijn en hoe sterk die zal zijn – maar niet wanneer die zal zijn”, legde de KIT-wetenschapper uit.