Het is nog niet duidelijk of het partnership van de Europese luchtvaartindustrie met de Europese Commissie in de vorm van financiering van onderzoek door het Europese onderzoeksfonds Horizon Europe wordt voortgezet. Dat zegt Martin Nagelsmit van het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR).
Afgelopen najaar pleitten verschillende kopstukken uit de industrie onder wie Grazia Vittadini, CTO van Airbus, en Henri Werij, hoogleraar lucht- en ruimtevaarttechnologie aan de TU Delft nog hartstochtelijk bij ambtenaren van de Europese Commissie in Brussel voor een opvolger van het onderzoeksprogramma dat duurzaam vliegen mogelijk zou moeten maken. Die hadden daar wel oren naar. Maar vanuit de politiek zoals het Europees Parlement zou er twijfel bestaan over de wenselijkheid daarvan. De hoeveelheid CO2-besparing die door Europa gefinancierd onderzoek de afgelopen jaren opgeleverd heeft zou te laag zijn.
20 procent minder brandstof in 20 jaar
De trend is tot nu toe dat technologisch verbeterde vliegtuigen 20 procent minder brandstof verbruiken dan ze twintig jaar geleden deden. Dat is dus een verbetering van gemiddeld een procent per jaar, zegt Nagelsmit. Dus die ontwikkeling gaat tot nu toe niet heel erg snel. Tegelijkertijd was de focus tijdens de vorige door Europa gefinancierde onderzoeksperiode die dit jaar afloopt niet zo sterk op het besparen van CO2 gericht als nu.
Tijdens de bijeenkomst in september vorig jaar in Brussel zei Vittadini in 2030 met elektrische en hybride-elektrische jetliners te willen vliegen op korte afstanden. Voor lange afstanden is een grote doorbraak in de technologie nodig waarop nu nog geen zicht is, zo zei ze.
Zware accu
Het grootste probleem is het gewicht van de accu, zegt Nagelsmit. ,,In een liter kerosine zit 60 keer zoveel energie als in een kilo accu. Dat betekent dus dat als je hetzelfde gewicht wilt hebben als je nu meedraagt met kerosine, de batterij 60 keer zo efficiënt moet worden als hij nu is.”
Een andere optie is kleine vliegtuigen met slechts 19 stoelen te laten vliegen. ,,Dat lukt waarschijnlijk wel met een batterij.”
De vraag is of waterstof dan geen betere optie is. ,,Daar geloof ik op dit moment meer in. Alleen heb je dan het probleem dat je er een zware tank voor nodig hebt en dat als je gebruik wilt maken van vloeibare waterstof je deze op een temperatuur van min 250 graden moet houden. Dat is wel mogelijk als je de tank goed isoleert.” Maar het is dus wel ingewikkeld.
Optimisme in de luchtvaartindustrie
Ondanks de stroperige onderhandelingen over het Europese onderzoeksbudget voor de luchtvaartindustrie vanaf 2021 heerst er optimisme in de sector, zegt Frank Jansen van de NAG, de brancheorganisatie voor Nederlandse toeleveranciers van de luchtvaartindustrie. ,,Iedereen beseft dat het zo niet langer kan. We willen allemaal de aarde schoon achterlaten voor onze kinderen.”
Lees ook: ‘Geld nodig voor ontwikkeling emissieloze vliegtuigen’
,,We weten nu niet hoe we grote vliegtuigen elektrisch kunnen laten vliegen. We kunnen het materiaal van de romp lichter maken door in plaats van metaal composiet te gebruiken, een kunststof. Dat is superlicht. Dat helpt natuurlijk ook. Elektrische motoren moeten lichtere stroomkabels krijgen dan ze nu hebben. Dat zal ook wel op te lossen zijn. Hoe het met die batterijen moet, dat weet niemand. Die zijn veel te zwaar. Maar uiteindelijk hebben we ook ooit gezegd dat we naar de maan wilden. Toen wisten we ook niet hoe we daar moesten komen. Maar dat is wel gelukt.”
1 miljoen euro toegezegd
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Verkeer (VVD) heeft vorige week een voorstel naar de Tweede Kamer gestuurd waarin staat hoeveel geld nodig is voor onderzoek om hybride-elektrisch vliegen mogelijk te maken. Er is 1 miljoen euro toegezegd. Hoewel dat voor dergelijk onderzoek geen heel groot bedrag is, is Nagelsmit toch positief. ,,Vorige jaren was er geen specifiek budget voor duurzame luchtvaart. Dit is toch 1 miljoen.”