Steeds meer CO2-uitstoot door groeiend gebruik van plastic

Tegen 2050 zal de productie van plastic verantwoordelijk zijn voor 15 tot 20 procent van de CO2-uitstoot, blijkt uit cijfers van EIT Climate-KIC, een Europees uitvoeringsorgaan dat start-ups ondersteunt. Als we daar niets aan doen, blijven we de petrochemische industrie, die de grondstoffen voor verschillende soorten plastics produceert, stimuleren om door te gaan met het gebruik van fossiele brandstoffen.

Dat we steeds meer plastic gebruiken is een groot probleem, zei hoofd van de onderzoeksgroep Digitale Transformatie dr. Holger Berg van de afdeling Circulaire Economie van het Duitse Wuppertal Instituut tijdens de conferentie ‘Innovating the Plastics Value Chain’ van het Europese uitvoeringsinstituut EIT Climate vrijdag in Amsterdam.

Veel plastic niet te recyclen

Nog problematischer is dat maar een klein deel van alle gebruikte plastic materialen niet mechanisch te recyclen is. Daar zijn verschillende redenen voor. De eerste is dat sommige producten bestaan uit meer dan een soort plastic, zoals folie dat over voorverpakte kaas of vlees in de supermarkt zit. De functie daarvan is dat de ene laag dient om UV-straling tegen te houden, een andere laag zorgt voor behoud van een  juist klimaat binnen in de verpakking.

Thermisch of chemisch zijn zulke producten wel af te breken en opnieuw als grondstof te gebruiken, zegt Berg. ,,Maar dat kost zoveel energie en chemicaliën dat dit geen realistische oplossing is.”

Matrasschuim is rampzalig

Een regelrecht rampzalig product is polyurethaan. Dat is een schuimachtige plastic waarvan matrassen gemaakt zijn. ,,Daar kan je geen vlokken van maken, om die te hergebruiken. Je kunt de lucht er chemisch wel uit krijgen maar dat kost veel energie.”

Andere reden dat plastic niet gerecycled wordt is dat het verloren gaat tijdens het gebruik. Een grote boosdoener is bijvoorbeeld de autoband. Tijdens het rijden raspt het asfalt of de straat kleine stukjes van de banden af. De enige manier om dat tegen te gaan is een soort plastic ontwikkelen die niet slijt. Maar ja, zitten de verkopers van autobanden daar op te wachten? Als dat lukt, verkopen ze er een stuk minder van. Dus hoe groot is hun motivatie om zo’n band te ontwikkelen?

Afvalverzamelaars kochten niet-recyclebaar plastic

Maar wacht even: terug naar plastic dat niet mechanisch gerecycled kan worden. Wat doen inzamelaars van gebruikt plastic dan met al dat materiaal dat ze in bulk kopen, zoals Chinese afvalhandelaren deden?

,,Die doen dat niet meer. Sinds twee jaar hebben ze richtlijnen. Ze kopen alleen voorgeselecteerd plastic in dat ze zeker kunnen recyclen”, zegt Berg. ,,Zoals PET. Dat komt van gebruikte flessen waar cola ingezeten heeft bijvoorbeeld. Dat is makkelijk opnieuw te gebruiken.”

‘ Kat in de zak’  naar de vuilnisbelt

Maar wat gebeurt er dan met het plastic dat anderen kopen en dat niet voorgeselecteerd is? ,,Dat belandt op een afvalhoop ergens. Dat is in Maleisië bijvoorbeeld veel gebeurd. Die kochten een heleboel plastic op dat voor een groot deel niet te gebruiken was. Inmiddels zijn ze er daar ook wel achter dat ze afvalplastic beter volgens richtlijnen zoals in China gelden, kunnen inkopen.”

De vraag is nu wat hier aan te doen valt. Is het bijvoorbeeld een idee om een standaard voor plastic verpakkingsfolie te ontwikkelen? ,,Misschien”, zegt Berg. ,,Dat zou al wel iets verbeteren.”

Onverpakte etenswaren kopen

Een nog beter idee is wellicht om te stoppen met plastic verpakkingen voor kleine producten zoals kaas en vlees en de consument zelf de verpakking mee te laten nemen. Vroeger had je immers ook glazen melkflessen die opnieuw gevuld konden worden. Je kunt ook van huis plastic doosjes meenemen die je kunt afwassen en waarin je je kaas van de supermarkt kunt stoppen.

,,In Duitsland heb je tegenwoordig een stuk of honderd winkels waar je onverpakt eten kunt kopen”, zegt Berg. ,,Dat is nog weinig, maar je ziet ze wel vaker dan vroeger.” Zelf is hij er ook wel eens gaan shoppen. Ze zijn niet goedkoper dan de grote discounters zoals de Aldi en de Lidl, hoewel er dus geen geld aan verpakking opgegaan is.

Schone boodschappenkar

Er is wel meer personeel nodig die de etenswaren moeten afwegen en snijden. Dat kost ook weer geld. De vraag is wat je liever hebt: een boodschappenkar die het milieu niet belast, of eentje die zorgt voor CO2-uitstoot en zwerfplastic.