De inkomensongelijkheid in de OESO-landen is op het hoogste niveau van de afgelopen halve eeuw. Het gemiddelde inkomen van de rijkste 10 procent van de bevolking is ongeveer negen keer zo hoog als dat van de armste 10% in de hele OESO. Dat is zeven keer zo hoog als 25 jaar geleden. Hoe kunnen overheden en bedrijven de welvaartskloof verkleinen als veel mensen worstelen om dagelijks rond te komen? Een universeel basisinkomen of hogere belastingen op de ultrarijken zijn mogelijke oplossingen. Geïnspireerd door de Franse econoom Thomas Piketty is de Nederlandse ondernemer Quintus Willemse, die zich ook kan vinden in een betere verdeling van het kapitaal, wat mogelijk wordt gemaakt door werknemers aandelen te geven in het bedrijf waarin ze werken. Quintus Willemse vertelde Innovation Origins over zijn nieuwe ideeën en zijn start-up Share Council.
Wat is Share Council?
“De Share Council is een blockchainplatform dat het makkelijker maakt voor een eigenaar om aandelen in zijn bedrijf te delen met werknemers. We hebben alle juridische structuren en contracten vastgelegd die relevant zijn voor elke vorm van mede-eigendom en elke grootte van de onderneming. Onze focus ligt op de MKB-markt, aangezien 90 procent van de werknemers in Nederland in het midden- en kleinbedrijf werkt. Op Europees niveau is dat zelfs 99 procent. Ons platform is bedoeld voor werkgevers- en werknemerstransacties en het vergemakkelijkt de participatie van investeerders.”
Hoe kwam u op het idee voor Share Council?
“Toen ik voor het eerst onderzoek deed naar mede-eigenaarschap in een eerdere startup, realiseerde ik me hoe moeilijk en financieel ontmoedigend de situatie is in Nederland. Dubbele belastingheffing, het vooraf betalen van belasting en extreem veel papierwerk. We denken dat dit redenen zijn waarom er zo weinig werknemers mede-eigenaar zijn van bedrijven in Nederland (en Europa). Terwijl overheden praten over het verminderen van ongelijkheid en het bevorderen van financiële inclusie, moeten ze ook kijken naar welke structuren in hun systemen bijdragen aan dit probleem.
Ons platform maakt het gemakkelijker voor bedrijven om medewerkers ook mede-eigenaren te maken, Dat doen we door het proces te digitaliseren en te automatiseren. Maar we helpen ook het beleid te beïnvloeden dat van invloed is op het mede-eigendom van werknemers op nationaal niveau en zelfs op het niveau van het Europees Parlement. Het is tijd om te moderniseren en te innoveren in Europa als we willen concurreren met de VS en Azië.”
Met welke bedrijven werkt u samen?
“Het platform is gebouwd voor de Nederlandse juridische en fiscale situatie, maar het kan worden aangepast aan elk ander land. Dat is ons doel voor de lange termijn. Op dit moment zijn de klanten Nederlandse startups, acceleratoren en KMO’s zoals Common Easy, Rockstart en Solar Clarity.”
Hoe verhouden andere landen zich tot de mede-eigendomsregels voor werknemers?
“Door ons onderzoek bij de European Federation of Employee Share Ownership (EFES) ontdekten we dat slechts zo’n 3,5 tot 5 procent van de werknemers mede-eigenaar is van hun bedrijf. Ons onderzoek toonde aan dat de grote meerderheid van die eigenaren al topmanagers zijn, met een hoog inkomen. Als blok presteert Europa vrij slecht, hoewel sommige landen zoals Frankrijk het beter doen dan andere.
In de Verenigde Staten is het veel gebruikelijker dat medewerkers een aandeel hebben in een bedrijf. De regering heeft daar een aandelenplan voor werknemers ingevoerd. Dat stimuleert de uitgifte van werknemersaandelen door middel van fiscale prikkels voor zowel onderneming als werknemer.”
Moderniseren de EU-leden hun regels?
“In Nederland zien we enkele geleidelijke veranderingen. Share Council lobbyt bij de overheid, zodat het aandelenbezit van werknemers alleen wordt belast als en wanneer het bedrijf is geliquideerd, in plaats van op voorhand (de huidige regel). Naast het nationale parlement zijn we ook in gesprek met vertegenwoordigers van het Europees Parlement, om te kijken of we de verandering echt kunnen doorvoeren. We hopen daar dit jaar meer informatie over te krijgen.”
Wat zijn de gevolgen van de pandemie voor uw bedrijf?
“Tot nu toe zien we een toename van onze markt. De pandemie laat ons zien hoe belangrijk het is om samen te werken en verbonden te blijven. Bedrijven en ondernemers beginnen te begrijpen wat het grote voordeel is van een team dat mede-eigenaar is van een bedrijf. Het motiveert en het schept een band.”
Wordt het verschil tussen rijk en arm alleen maar groter?
“Deze crisis zal grote gevolgen hebben. Logischerwijs zal het de welvaartskloof zoals we die nu kennen, beïnvloeden. Of dit goed of kwaad zal uitpakken, hangt af van de manier waarop je het bekijkt. Als dit lang genoeg doorgaat, zullen we zien dat ons monetaire systeem instort, omdat de schuldratio uit balans raakt. Dit zou een grote overwinning zijn voor degenen zoals ikzelf die dit monetaire systeem proberen te bestrijden en proberen de rijkdom te herverdelen. Maar je zult ook zware verliezers hebben (misschien zoals ikzelf), die hun sociale zekerheid zullen zien verdampen. Op de lange termijn denk ik dat dit soort shake-ups uiteindelijk goed uitpakken. Maar het zal alleen werken voor degenen die accepteren dat we niet allemaal als koningen kunnen leven als we een meer gelijk verdeelde samenleving willen hebben, waar elk individu een gelijke en eerlijke kans heeft om tot ontplooiing te komen.”
Meer artikelen over start-ups leest u hier.