Start-up Immer gebruikt empathische software om de wereld aan het lezen te krijgen

By Amy van de Wiel

Je kent het vast wel: je neemt je al weken of zelfs maanden voor om eindelijk eens in dat nieuwe boek te beginnen, maar telkens komt het er maar niet van. Voor je het weet zit je ’s avonds weer op de bank voor de televisie of met je telefoon in je hand. Tegenwoordig grijpen we sneller naar onze smartphone dan naar een goed boek. Volgens een rapport van uitgeversorganisaties IPA en NPA nam de gemiddelde leestijd de afgelopen tien jaar met 24 procent af, terwijl de telefoon 58 keer per dag werd opgepakt. 

Doodzonde, vinden Lennart de Meij en Niels ’t Hooft. Samen ontwikkelen ze een app met vernieuwende software die ons weer massaal aan het lezen moet krijgen. E-books zijn verleden tijd met deze bijna meditatieve leesapp. Door het gebruik van kleur en geluid, persoonlijke aanbevelingen gebaseerd op jouw leesgedrag én pagina’s tekst die opgedeeld zijn in korte leesblokjes moet het lezen van een boek weer aantrekkelijk worden. In deze aflevering van start-up of the day vertelt Niels ’t Hooft meer over de app. 

Wat is Immer?

“Immer is meer dan alleen een app. De app is eigenlijk het resultaat van een boekenmachine die we hebben gebouwd. Deze machine maakt gebruik van een vernieuwende techniek die nog niet bestaat in de boekenwereld. De machine kan alle bestaande boeken automatisch verwerken waardoor wij op een gemakkelijke manier de inhoud kunnen analyseren. Zo kunnen we de boeken aantrekkelijker presenteren op de telefoon. Een romantisch verhaal kan bijvoorbeeld in zachte kleuren verschijnen. Maar we gebruiken het ook om samenvattingen te genereren, en het juiste boek aan de juiste persoon voor te stellen. Het mooie is dat we bijhouden hoe mensen de boeken vervolgens lezen, zodat we onze analyse steeds verder kunnen aanscherpen.”

De bieb: van een gebouw met boeken naar een trots gedragen merk

Voor veel mensen is een bibliotheek een ‘gebouw met boeken’. Niet ‘t eerste waar je aan denkt bij branding en interne merkbeleving. 

Hoe werkt de app?

“Het enige wat je hoeft te doen, is het inladen van je eigen, al betaalde digitale boeken. Je kunt een boek lezen in de stijl die bij jou past, meer traditioneel of juist modern, bijvoorbeeld met elke zin los op het scherm voor extra leesgemak. Wij kunnen zien wat gebruikers lezen, hoe laat ze lezen en hoe lang ze lezen. Hierdoor krijgen we informatie over hun leesbehoeften en kunnen we gebruikers een gepersonaliseerde leeservaring bieden. Daarnaast voegen we subtiele, meditatieve geluiden toe die de concentratie verhogen. Dat is allemaal bedoeld om de onderdompeling in een verhaal of onderwerp te versterken, maar we helpen je ook meer uit een tekst te halen. Hiervoor kun je wisselen tussen de leesmodus en de uitzoommodus, waarin je veel gemakkelijker door een digitaal boek kunt bladeren, samenvattingen kunt krijgen van wat je gelezen hebt, en waarin we het veel leuker maken om zinnen of passages te markeren met een emoji. Dit helpt je reflecteren op wat je leest.”

De app weet dus veel over je leesbehoeften. Hoe zorgen jullie ervoor dat de privacy van de lezer wordt gewaarborgd?

“We maken een onderscheid tussen gebruik en gebruikers. Zo weten we dus wel waar je behoefte aan hebt als je leest, maar weten we niet wie je bent of waar je woont. Dat hoeven we ook niet te weten om je leeservaring te optimaliseren. Vanuit de privacywetgeving mogen we persoonsgegevens niet zo lang bewaren dus het heeft voor ons alleen maar voordelen om gebruik los te koppelen van mensen. Op deze manier hebben we meer vrijheid om de data te analyseren.”

Waarom is het belangrijk dat we meer digitale boeken gaan lezen in plaats van papieren boeken? 

“Ons overkoepelende doel is om meer mensen aan het lezen te krijgen, zowel op papier als digitaal. Lezen is gewoon ontzettend gaaf, mooi en waardevol. Het is een momentje voor jezelf waarin je je in je eigen tempo kan ontwikkelen als mens. Op dit moment denken we dat smartphone-apps het beste middel zijn om boeken lezen populairder te maken, mensen hebben immers hun telefoon altijd bij zich en zoeken naar een positiever gebruik ervan. Beeldschermen worden steeds groter en beter, met minder blauw licht en scherpere resolutie. Ik denk dat die ontwikkeling in de toekomst alleen maar door ontwikkelt en een beeldscherm er uiteindelijk meer uit gaat zien als papier.” 

Welk probleem proberen jullie op te lossen?

“De manier waarop we momenteel boeken lezen loopt qua ontwikkeling achter in vergelijking met nieuwe media en apparaten. Nieuwe technologieën prikkelen ons voortdurend en boeken vragen juist om langdurige concentratie. Daardoor is het lezen van boeken niet aantrekkelijk genoeg voor de huidige mens. Als we dat kunnen fixen, kunnen we mensen aan het lezen krijgen. Want vaak is de behoefte om te lezen er wel: hoe vaak hoor je iemand niet zeggen dat ze meer willen lezen?”

Wat zijn jullie uitdagingen bij het ontwikkelen van Immer?

“Het is een grote uitdaging om de verschillende behoeften van verschillende mensen samen te voegen in één app. En de oplossingen om aan die behoeften te voldoen, liggen meestal niet voor de hand. Vaak gaan er wel minimaal drie versies overheen voordat we een goedwerkend onderdeel hebben ontwikkeld: je moet prototypes maken, testen en opnieuw ontwerpen. Het is een iteratief proces waarin het heel belangrijk is dat je ook met echte lezers praat. Inmiddels werkt het lezen in porties als een trein. Veel mensen vinden het fijn dat je niet overweldigd wordt door een heel beeldscherm vol met tekst. Maar je wil niet weten hoeveel versies er nodig zijn geweest om dat voor elkaar te krijgen.”

Met welke ontwikkelingen houden jullie je op dit moment bezig? 

“Onze eigen app krijgt in de toekomst een boekwinkel. Dat wordt dus een extra verkoopkanaal voor boekenuitgevers. Daarnaast zijn nu aan het onderzoeken of we onze techniek kunnen aanbieden aan bedrijven en instellingen. We merken dat er veel interesse is in onze vernieuwingen: bibliotheken zouden zo hun leden een betere leeservaring kunnen geven, kennisintensieve bedrijven zouden hun content beter op hun werknemers kunnen overdragen, en overheden zouden lange teksten beter leesbaar kunnen maken.

Ook vanuit het onderwijs worden we regelmatig benaderd over samenwerkingen. We willen dat docenten Nederlands in de toekomst via onze app boeken gaan delen met hun klassen. Iedereen leest dan voor zichzelf, maar je kan wel zien hoe ver je klasgenoten zijn en wat ze ergens van vinden door het toevoegen van opmerkingen. We denken dat lezen daar leuker van wordt, waardoor je er dieper in komt, beter reflecteert, en er meer van opsteekt.”

Lees ook andere afleveringen uit deze serie.

Iedere dag zet Innovation Origins een start-up in de schijnwerpers. Lees ze allemaal.