Geen land ter wereld heeft meer hightech start-ups per hoofd van de bevolking dan Israël. In de week van het Eurovisie Songfestival besteedt Innovation Origins in een korte serie aandacht aan dé startup natie. Vandaag: speeddaten in Tel Aviv.
Buiten op straat sjezen millennials op elektrostepjes voorbij. Boven een licht vervallen winkelpand huist – onopvallend – een bedrijf in cybersecurity. De ceo toont zijn werkkamer met twee draaitafels en verontschuldigt zich alvast voor de mogelijkheid dat er af en toe wat harde muziek in de interviewruimte kan doorklinken.
Welkom in start-up-city Tel Aviv!
Officieel ligt de Israëlische kuststad aan het Aziatische deel van de Middellandse Zee. Maar door de bedrijvigheid, de restaurantjes en de hippe, jonge bevolking te zien denk je eerder aan een stad aan de westcoast van de Verenigde Staten. Neem nog een vegan cappuccino aan de Rothschild Boulevard, of een geblakerde bloemkool in de culi snackbar Miznon aan King George Street. Ga daarna door naar het tijdelijke Dana International Museum aan Gay beach, want dit weekend is immers het Eurovisie Songfestival. Een bonte mengeling van orthodoxe en liberale joden, arabieren en internationals, vult de straten. Maar pas op, ook op de stoep, voor die stepjes, want die gaan verrekte hard.
Met 438.000 inwoners is Tel Aviv de tweede stad van Israël, maar met liefst 2.500 tech startups de start-up-hoofdstad van de wereld. De economische impact is enorm. Na de VS en China heeft het nietige Israël wereldwijd het grootste aantal aan de Nasdaq genoteerde bedrijven. De tien jaar geleden gepubliceerde bestseller Start Up Nation, the story of Israel’s economic miracle, heeft nog niets aan kracht ingeboet.
De ontzagwekkende hoeveelheid start-ups is inmiddels reden om heuse tours over dit onderwerp aan te bieden. In samenwerking met de Israëlisch-Nederlandse Kamer van Koophandel mag Innovation Origins een ochtend speeddaten met vijf bedrijven op het snijvlak van hightech, cybersecurity, e-commerce en financiële dienstverlening.
Supersmart
Supersmart speelt in op de trend van zelfscannen in supermarkten. Hoewel winkelen zonder caissière onmiskenbaar bezig is aan een opmars, zijn er nog altijd winkels en klanten die twijfelen. Winkels, omdat door diefstal of ‘vergeten af te rekenen’ een omzetverlies van gemiddeld 4 procent optreedt.
Mana Yellin, vice president sales, vertelt over de techniek ‘Scan & Go’ die door een combinatie van technologieën in 5 seconden kan herkennen of de klant nog iets is vergeten. “Klanten houden er niet van als ze er voor een controle uit worden gepikt. Ze weten dat het geen random check is. Sommige mensen laten hun mandje dan staan. Profiling wordt op die manier een issue in de supermarkt. Een dergelijk antidiefstalsysteem bij de supermarkten van Amazon kost liefst 1 miljoen dollar, en heeft tientallen camera’s, wat tal van privacy-issues oplevert. Ons systeem – dat gebruik maakt van kunstmatige intelligentie in combinatie met camera’s én een weegschaal – kost een fractie en is veel gebruiksvriendelijker. Scan & Go kost 2 caissières per jaar, heeft een terugverdientijd van minder dan 18 maanden en gaat daarna veel geld opleveren. Inmiddels hebben we al een aantal grote klanten in Europa.”
De oprichter van Supersmart heeft bij de cyberafdeling van het Israëlische leger gewerkt, niet ongewoon bij start-ups. De bedrijven maken geen gebruik van legertechnologie maar doordat de oprichters in het leger hebben gezeten, zijn ze wel in aanraking gekomen met geavanceerde technologie. Ziedaar een van de redenen waarom het Israëlische klimaat zo goed is voor start-ups.
Een andere reden, volgens Yellin is dat het niet erg is om te mislukken. “De oprichter van dit bedrijf was hiervoor al acht bedrijven begonnen. Hier word je niet gestraft als je faalt. Als je eerste start-up niet werkte, is de vraag: wat is je volgende idee?”
Source defence
“Formjacking is het grootste cyberrisico van 2019”, vertelt Avital Grushcovsky, co-founder en vice-president van cybersecurity start-up Source Defence. De waarschuwing is afkomstig van Symantec, wereldleider op het gebied van cybersecurity. En inderdaad, wie gespecialiseerde websites afstruint, ziet dat formjacking anno 2019 dé manier is voor cybercriminelen om snel rijk te worden. Formjacking is in het kort de manier waarop criminelen creditcardgegevens uit formulieren van webshops stelen om het geld weg te kunnen sluizen. De manier waarop Grushcovsky’s partner achter het probleem kwam, was toen hij zelf software schreef voor de website van een bank en – eenmaal binnen – bedacht: eigenlijk is dit gewoon een hack. “Met dat inzicht en de oplossing die we ervoor bedachten, was onze start-up geboren. Dat was drie jaar geleden, toen niemand zich nog van dit probleem bewust was. Inmiddels zijn grote bedrijven als Delta Airlines, Ticketmaster en Kmart geïnfecteerd geweest en komen bedrijven naar ons toe om te vragen of we ze kunnen helpen.”
Volgens Grushcovsky is het niet toevallig dat dit idee in Israël is geboren. “Israelisch zijn gewend om outside the box te denken. Je probeert altijd een creatieve oplossing voor je probleem te bedenken. Dat is de kern van elke start-up: pivot or die (draai of sterf). Geen land ter wereld heet zoveel last van hackersaanvallen als Israël. De laatste gepubliceerde hack op Israël veranderde de pagina’s van een flink aantal gemeenten in Jeruzalem is the capital of Palestina. Een computer is het ideale wapen in de handen van elke boze 15-jarige.”
Startup Nation AcadeMe
Het idee klinkt even simpel als geniaal: het Israëlische start-up-ecosysteem kopiëren naar bedrijven waar ook ter wereld. Startup Nation AcadeMe belooft het en zoekt nu klanten die de ‘gotspe’ (lef) hebben om de handschoen op te pakken. Eti Vidavsky leidde vijf bedrijven over de hele wereld, voordat ze anderhalf jaar geleden met AcadeMe begon.
“We maken white label digital accellerators voor kleine en grote bedrijven onder hun eigen naam. Stel dat Coca Cola Amsterdam zijn eigen accellerator willen bouwen, dan hebben ze daarvoor vermoedelijk niet de expertise. Ons platform kent geen geografische beperkingen. We werken met wereldwijde mentoren en met investeerders uit de hele wereld. In Israël zijn de eerste stappen al gezet met een lokale middelbare school waar studenten hun eigen start-up moesten beginnen als onderdeel van het examenprogramma.”
Superup
Misschien is Superup niet eens zo’n heel bijzondere start-up, ‘gewoon’ een bouwer van supersnelle e-commerce apps, totdat je kijkt naar de vestigingsplaats. Ashdod een luttele 38 kilometer en dus binnen schootsafstand van de raketten uit Gaza. Maar alles waar Adam Ittah, de Chief Strategy Officer van Superup over praat, zijn apps en wat je daar voor kunt doen. “De webwinkels zijn nog altijd gebouwd voor desktop en niet voor mobiel, wat de gebruikerservaring niet bepaald ten goede komt.” Voor onder andere Kruidvat bouwde Superup een razendsnelle app, waarbij de aankoop van producten wordt gecombineerd met commercials over dezelfde producten.” Hoewel hij geen exacte cijfers wil geven, is de online omzet door de app volgens Ittah met dubbele cijfer gestegen. Superup haalde eind vorig jaar 15 miljoen dollar op bij een Amerikaanse investeerder en heeft inmiddels 65 mensen in dienst. Een droom die uitkomt voor de broers Ittah, die uit Ashdod afkomstig zijn, en ook eens een succesvolle start-up buiten Tel Aviv wilden beginnen.
Salaryo
“Fluctuerende inkomens zijn het probleem van mijn generatie”, vertelt Yair Levy over de achterliggende gedachte bij zijn start-up Salaryo. “In de Verenigde Staten zijn van de 71 miljoen millenials inmiddels 35 miljoen zonder vast dienstverband. Banken spelen daar veel te weinig op in. Voor een lening heb je een stabiel inkomen nodig, en daarom kan deze generatie meestal moeilijker bezit verwerven dan de generaties ervoor. Met Salaryo spelen we daarop in. In eerste instantie door tegen gunstige voorwaarden kredieten aan te bieden voor de borg die betaald moet worden bij een co-working space. Maar in de toekomst willen we meer diensten gaan aanbieden. We moeten kijken naar alternatieven die deze generatie in staat stellen de volgende stap te maken. Het frame dat deze generatie alleen geld uitgeeft aan mondaine zaken, zoals café latte en avocadosalade, in plaats van te sparen voor een huis of pensioen, klopt niet. Sparen met nul procent rente levert immers niets op. Het gaat deze generatie niet eens zozeer om dingen te bezitten, als wel om toegang te hebben tot diensten en ervaringen: huren, delen, leasen, daar ligt de waarde.”
Volgens Levy loopt het start-up-ecosysteem in Israël inmiddels tegen zijn grenzen aan. “Venture capital is op zoek naar grotere ondernemingen, voor kleinere start-ups is het steeds moeilijker om aan geld te komen. Door onze kleine thuismarkt worden we al snel gedwongen om naar het buitenland te gaan. Maar veel start-ups missen de skills om schaalgrootte te bereiken. Ik zit inmiddels de helft van mijn tijd in New York, maar als ik echt Amerika wil veroveren, moet ik toch een beroep doen op locals omdat zij de markt veel beter kennen.”
Hub Security
Op het eerste gezicht een vervallen winkelpand in het centrum van Tel Aviv blijkt het hoofdkwartier van Hub Security, een in blockchain gespecialiseerd cybersecuritybedrijf. Oprichter, amateur-deejay en directeur Eyal Moshe maakt er geen geheim van dat hij als soldaat deel uitmaakte van Unit 8200, het onderdeel van het Israëlische leger dat zich bezighoudt met afluisteren waar ook ter wereld.
Hub security gebruikt de achtergronden van zijn medewerkers openlijk als marketinginstrument en belooft op zijn website ‘de blockchain financiële technologie te vernieuwen met militaire oplossingen’. Moshe: “Blockchain maakt het overboeken van geld veel gemakkelijker, maar de risico’s zijn navenant groot. Het afgelopen jaar alleen al is 1,5 miljard dollar gestolen. Digitaal geld heeft absoluut de toekomst, maar veiligheid is een groot issue, waar wij een antwoord op kunnen geven.”
Low profile
Een flitsend kantoorgebouw hoort daar duidelijk niet bij. Bij Hub Security komen, net als op veel plekken in het hippe, maar op veel plaatsen ongepolijste Tel Aviv, een wirwar van stroom- en communicatiekabels uit het plafond. Ook een naambordje op de deur ontbreekt. “We het willen graag een beetje low profile houden. Hoe we onze klanten helpen, is deel van onze magie. Laat ik het zo zeggen: we combineren unieke hardware met unieke software. Onze link met het Israëlische leger is daarbij een goed verkoopargument .”
