Smartphone app Skinive helpt huidkanker te voorkomen, maar deskundigen zijn kritisch

By Amy van de Wiel

Waarom we over dit onderwerp schrijven:

Huidkanker is de meest voorkomende kankersoort in Nederland: ongeveer de helft van de kankerdiagnoses zijn huidkankerdiagnoses. Uit een rapport van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) blijkt dat de aantallen de komende jaren snel zullen toenemen. Binnen Europa is Nederland zelfs, op Noorwegen na, het land waar huidkanker het meeste voorkomt.

In 2019 richtte Kirill Sokol Skinive op: een start-up die met behulp van een smartphoneapp huidziekten in een vroeg stadium kan ontdekken. Door met je telefooncamera een verdacht huidplekje vast te leggen kan met kunstmatige intelligentie (AI) vastgesteld worden of je huid kenmerken heeft van een huidziekte. Een soort digitale zelftest dus. Meer dan 1000 dermatologen en 60.000 patiënten in Europa maken inmiddels gebruik van de applicatie. Toch zijn sommige deskundigen kritisch.

Sokol legt uit hoe de app werkt: “Het werkt eigenlijk hetzelfde als Google Images. Je neemt een foto, plaatst deze in een database en vervolgens worden andere afbeeldingen van huidziekten vergeleken. Zo kan er vastgesteld worden of je risico loopt om een huidziekte zoals kanker te ontwikkelen.” Linda Summer van KWF Kankerbestrijding noemt de app van Skinive een ‘prachtige ontwikkeling’, mits het aantoonbare meerwaarde heeft en niet leidt tot overdiagnostiek. “Als mensen een plekje zien dat ze niet vertrouwen, adviseren we ze altijd contact op te nemen met de huisarts.”

Kunstmatige intelligentie verbetert behandeling van een hartinfarct bij vrouwen

Hartaanvallen zijn wereldwijd een van de meest voorkomende doodsoorzaken. Vrouwen die een hartaanval krijgen, hebben een hoger sterftecijfer dan mannen.

Iedere week een zelftest

Sokol benadrukt dat de ‘zelftest’ geen officiële diagnose stelt, maar dat je wel een duidelijk beeld krijgt van een mogelijke diagnose. De database van Skinive heeft beschikking over meer dan 650.000 afbeeldingen die verkregen zijn van medische professionals en appgebruikers. Hoe meer foto’s gebruikers uploaden, hoe betrouwbaarder de vergelijkingen en dus adviezen worden. Het bedrijf raadt aan om iedere week een zelftest te doen. Volgens dermatoloog Soe Janssens van het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) is dat ‘compleet overdreven’: “Wanneer iemand een melanoom heeft gehad, controleren we maximaal twee keer per jaar de gehele huid. Iemand die geen huidkanker heeft gehad elke week zelf een huidinspectie laten uitvoeren is niet nodig.”

Makkelijk een wazige foto uploaden

De dermatoloog heeft de applicatie uitgeprobeerd voor dit artikel. Ze is er kritisch over: “Ik merk een hele hoop beperkingen. Zo is er bijvoorbeeld geen rekening gehouden met het verhaal van een patiënt, iets wat erg belangrijk is om een goede inschatting te maken van een huidplek.” Ook bij het gebruik van de telefooncamera plaatst ze haar vraagtekens: “Als je een wazige foto upload, krijg je helemaal geen melding dat de foto te wazig is. Dat is gek, want zo kan je toch geen goed advies krijgen?” Uit verschillende studies, waaronder een onderzoek dat gepubliceerd is in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, blijkt dat soortgelijke apps een lage positieve voorspellende waarde hebben. In het onderzoek is te lezen dat een groot deel van de appgebruikers ten onrechte wordt gewaarschuwd voor mogelijke huidkanker en er al snel wordt aangeraden om medische hulp te zoeken.

Volgens hoofdwetenschapper medische technologie Arjen Amelink van de Vrije Universiteit van Amsterdam is dat goed te verklaren. “Waarschijnlijk willen ze als bedrijf aan de veilige kant zitten. Je wil natuurlijk niet zeggen dat er niks aan de hand is als toch blijkt dat iemand kanker heeft. Ik vraag me af hoe ze de grens bewaken tussen iemand doorsturen en zeggen dat er niks aan de hand is.”

Volgens Sokol worden gebruikers door de app te gebruiken juist naar de juiste professional gestuurd, iets wat nu vaak niet gebeurt. “Door onze zelftest te doen weet je meteen bij welke professional je moet zijn: een dermatoloog, schoonheidsspecialist, allergoloog, oncoloog of infectioloog. Bij de huisarts wordt je vaak doorgestuurd naar de dermatoloog zonder te weten of dat de juiste professional is. En om naar de dermatoloog te kunnen, sta je gemiddeld twee maanden op de wachtlijst. Door in één keer naar de juiste professional gestuurd te worden, bespaar je tijd en geld.”

Nieuwe medische technologieën balanceren op – en over – de randen van de wet

De toenemende vergrijzing van de samenleving en de nieuwe medische technologieën vormen een uitdaging voor de gezondheidszorg én het rechtsstelsel.

Gezondheidsclaims gaan meer onderbouwd worden

Wetenschapper Amelink ziet steeds meer initiatieven zoals Skinive. Toch heeft hij zijn vraagtekens bij de methode. “Ik vraag me af in hoeverre de kunstmatige intelligentie voldoende getraind is om een onderbouwd advies te geven. Iedere telefooncamera werkt anders qua licht en kwaliteit. Dat kan een rol spelen in de diagnostiek.”

Hij vergelijkt Skinive met Skinvision, een soortgelijke smartphoneapp die wetenschappelijk onderzocht is. “Bij de meeste gezondheidsapps ontbreekt het nog aan de juiste wet- en regelgeving. Dat zorgt ervoor dat er nu veel mogelijk is, maar dat er nog weinig controle is of het ook echt werkt.”

Volgens Amelink gaat dat in de toekomst wel veranderen. “Er gaat meer regulering komen op dit soort initiatieven en daarna zullen veel bedrijven sneuvelen. Als een app een bepaalde gezondheidsclaim doet, moet dat wetenschappelijk bewezen zijn om te blijven bestaan.”