Over de hele wereld ontstaan initiatieven om steden slimmer, bereikbaarder en tegelijk duurzamer te maken. Eindhoven lijkt niet voorop te lopen in dit soort “Quality of Life” en dat is reden voor E52 om – in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 – eens goed in dit onderwerp te duiken. Wat zijn de achtergronden, wat is haalbaar, wat is minimaal noodzakelijk, waar liggen de oplossingen? Vandaag de aftrap door Cees-Jan Pen, lector Ondernemende Regio bij Fontys Hogescholen. Reacties zijn welkom, zowel onder dit artikel als in aparte bijdragen.
De Brainportregio doet het economisch gewoon goed en de klinkende cijfers bevestigen keer op keer dat de Mainportstatus logisch is. Samen met de regio Groot Amsterdam vormt de Brainportregio de motor achter de sterke nationale economische groei. Dat is mooi en loon naar (samen)werken, maar adel verplicht. Met het huidige tempo en prioritering van verduurzaming en klimaatmaatregelen maken we ons veelgeprezen motto ‘de slimste regio’ absoluut niet waar.
Lees hier de overige afleveringen in deze serie
Er zijn steeds meer zorgen hoe duurzaam de economische groei van Brabant en de Brainportregio in het bijzonder is. Deze week publiceerde CE Delft dat Brabant haar klimaatdoelen bij lange na niet gaat halen. De Metropoolregio Eindhoven wil dan wel in 2050 klimaatneutraal zijn, maar het zijn nog maar intenties. Dit gaat namelijk concreet heel veel betekenen. Pijnlijke maatregelen en ingrepen zullen noodzakelijk zijn. Circulaire economie en klimaatmaatregelen zijn in tegenstelling tot de hoge ambities van landelijke werkgevers (next level plan) ook nog eens geen topprioriteit bij het regionaal bedrijfsleven. Landelijk stelt men dat:
“De kern van dit nieuwe perspectief voor Nederland is dat we voor een groot aantal transities staan. Fossiele energie gaat over naar duurzame energie, het tijdperk van de analoge informatie gaat over naar digitalisering, regionale oriëntatie maakt plaats voor mondialisering, de ‘wegwerp’-grondstoffeneconomie gaat naar circulaire economie, steden krijgen andere functies, maar mogen niet verloederen, et cetera.” (meer hier)
De achterblijvende klimaatambities van ons bedrijfsleven bleek ook uit de Ondernemersagenda die we voor de BZW Eindhoven hebben opgesteld. Ook Brainport Development pakt nu pas het thema op. Voorheen was er weinig vraag naar. Tja.
Waar maak ik me druk om? Nederland heeft het Parijse klimaatakkoord ondertekend. Afspraak is afspraak. Van de landelijke overheid hoeven we in tegenstelling tot regio’s voorlopig nog weinig te verwachten, al zal het nieuwe Kabinet echt meer gaan doen. Onze status van Mainport schept verplichtingen. Niet voor niets zet de Brainport nationale actieagenda in op fotonica, innovaties voor betere energieopslag en hoogwaardigere openbaar vervoerverbindingen. Dit is een goede eerste stap. We wonen, werken en recreëren daarnaast gewoon in een regio met een te slechte luchtkwaliteit. Je kan beter niet kijken op de site van bijvoorbeeld het longfonds. Deze luchtkwaliteit is een acute bedreiging voor het regionaal vestigingsklimaat en de quality of life in het bijzonder. Studies tonen aan dat juist deze quality of life steeds belangrijker wordt voor het behouden en aantrekken van (hoogopgeleid) talent. Talent is prioriteit nummer 1 van de Brainport nationale actieagenda en van de ondernemersagenda Eindhoven van de BZW.
Nederland heeft het Parijse klimaatakkoord ondertekend. Afspraak is afspraak.Cees-Jan Pen,
Er moet nu wat gebeuren. Ik roep de politieke partijen op nu en in hun verkiezingsprogramma’s in te zetten op relatief makkelijke overigens wel pijnlijke maatregelen die veel effect sorteren; het bekend laaghangend fruit.
1. Scooters
We weten allereerst dat scooters een aanzienlijke bijdrage leveren aan de slechte luchtkwaliteit. Kijk wat steden zoals Maastricht, Den Bosch en Amsterdam al doen. Start met steun van de provincie een regionaal programma het scooterpark elektrisch te maken of bedenk een fiscaal gunstig programma over te stappen op elektrische fietsen, verbied scooters op plekken waar de luchtkwaliteit snel beter moet zoals de binnensteden en scherp de milieueisen van scooters fors aan. Voordeel van dit alles is dat uit onderzoek blijkt dat burgers zich ook nog eens enorm storen aan scooters. Win win dus.
2. Rekeningrijden
Meld de Brainportregio bij het nieuwe Kabinet aan als experimenteerregio ‘anders betalen voor mobiliteit ook wel rekeningrijden genoemd’. Autoverkeer en files zijn en blijven toch een voorname oorzaak voor slechte luchtkwaliteit. Voor rekeningrijden is steeds breder draagvlak zoals Transport en Logistiek Nederland en de ANWB. De verwachting is dat als de automobilist moet betalen voor het gebruik, hij sneller zal besluiten om de auto te laten staan. Doel is dat je niet langer het bezit van de auto belast, maar het gebruik van de auto belast. Als je schonere auto’s ook nog eens beloont met een lagere heffing is de milieuwinst extra groot.
3. Snelheid
Bespreek in het verlengde van voorgaande of tijdens werkdagen de maximum snelheid voor de hele A2 en A59 zone terug kan naar 100 km/u tussen 7-19 en rondwegen om Den Bosch, Eindhoven en Tilburg terug naar 80 tussen 7-19. We weten nou eenmaal dat dit de luchtkwaliteit hierdoor sterk verbetert.
4. Veestapel
Agendeer enerzijds landelijk en provinciaal bij partijgenoten dat er snel extra maatregelen nodig zijn de bijdrage van de Brabantse agrarische sector en de veestapel in het bijzonder aan de slechte luchtkwaliteit te verminderen. Daag anderzijds betrokkenen in de Brainportregio te komen tot slimme oplossingen de agrarische sector hierbij te helpen en alternatieve verdienmogelijkheden te bieden.
5. Extra voorstellen
Agendeer in Brainportverband en in het kader van de prestatieafspraken met Brainport Development dat er vanuit de nationale actieagenda en deelnemende triple helix partners concrete extra voorstellen worden gedaan te voldoen aan de klimaatambities.
In deze periode van economische groei, zeker in de brainportregio, is sprake van een momentum om extra middelen te investeren om de slimste regio te blijven. Een slimme regio is immer op haar toekomst voorbereid.
Foto: Norbert van Onna
