Het Duitse industrieconcern Siemens en onderzoeksinstituut Fraunhofer slaan de handen ineen. Ze gaan samen in Görlitz, aan de grens met Polen, een competentiecentrum ontwikkelen voor waterstoftechnologie. Op het fabrieksterrein van Siemens – dat eind 2017 nog vlak voor sluiting stond – zal bovendien een innovatiecampus worden opgezet voor hightech-bedrijven. Siemens stelt daar €30 miljoen voor beschikbaar, een bedrag dat later kan oplopen.
De overeenkomst werd maandag feestelijk beklonken in het bijzijn van bondskanselier Merkel, Siemens-ceo Joe Kaeser, Fraunhofer-voorzitter Reimund Neugebauer en de minister-president van Saksen: Michael Kretschmer.
“Vandaag is een goede dag voor Görlitz en de Lausitz-regio”, benadrukt Kretschmer in een gezamenlijk persbericht. De overeenkomst tussen Siemens en Fraunhofer is volgens hem een mijlpaal voor de duurzame ontwikkeling van de Siemens-vestiging in Görlitz met veel nieuwe onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten en hooggekwalificeerde banen.
Waterstof als trendthema
Verreweg de meeste internationale aandacht zal uitgaan naar het laboratorium voor waterstofonderzoek. De productie, opslag en gebruik van waterstof wordt immers steeds meer gezien als essentieel onderdeel van de overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. Met behulp van elektrolyse kan bijvoorbeeld overtollige stroom uit wind- of zonne-energie tijdelijk worden omgezet in waterstof.
Die waterstof kan vervolgens weer worden gebruikt in industriële processen zonder dat daarbij CO2 vrijkomt. Maar ook de auto-industrie ziet nog altijd kleine kansen voor “Power to X”. Dat is het overkoepelende begrip voor alle mogelijke toepassingen van elektrolyse.
Dat het thema waterstof in ieder geval in Duitsland “hot” is, blijkt ook uit de aankondiging onlangs van Thyssen-Krupp dat het zijn staalproductie in 2050 volledig CO2-vrij wil maken door het verbranden van cokeskolen te vervangen door waterstof. Het bedrijf is van plan hier ongeveer €10 miljard in te investeren.
Keus voor Görlitz, politiek beladen
Dat Siemens en Fraunhofer elkaar hebben gevonden, is niet zo vreemd. Siemens wordt namelijk gezien als een van de belangrijkste producenten van installaties voor elektrolyse, en het Fraunhofer-instituut doet al jaren onderzoek naar waterstoftechnologieën, het gebruik ervan en de opslag. Het waterstofcentrum in Görlitz zal door het Fraunhofer-onderdeel IWU uit Chemnitz worden gecoördineerd.
De keuze voor Görlitz heeft tenslotte ook grote politieke betekenis. Niet voor niets kwam zelfs Merkel maandag naar Görlitz.
Siemens heeft hier momenteel ongeveer 800 mensen in dienst in een fabriek voor industriële stoomturbines. Het is daarmee een van de grootste industriële werkgevers in de regio. Twee jaar geleden leek de fabriek echter te moeten sluiten. Pas na grote kritiek uit de politiek en de vakbonden besloot Siemens toch door te gaan met Görlitz.
Met dit initiatief lijkt de vestiging nu definitief gered. Siemens zegt bijvoorbeeld er zijn turbines in 2025 volledig CO2-neutraal te willen produceren. Voor de Lausitz zijn dat soort toezeggingen enorm belangrijk omdat deze regio economisch behoort tot de zwakste van de Bondsrepubliek. Daar komt nog bij dat de Lausitz sterk afhankelijk is van de winning en verbranding van bruinkolen, een industrie die dankzij de Energiewende op den duur gedoemd is te verdwijnen.