Dat Brainport Eindhoven een van de sterkste en snelst groeiende economieën van het land heeft, is inmiddels genoegzaam bekend. Maar hoe dat wordt bepaald, welke cijfers eraan ten grondslag liggen en hoe we die moeten interpreteren, daar hebben we de jaarlijkse Brainport Monitor voor nodig. In zes afleveringen kijken we naar de details. Vandaag deel 2, over technologie. Alle cijfers en feiten uit deze serie komen uit de Brainport Monitor, gepubliceerd op 5 november 2018. Hier de tot nu toe verschenen afleveringen in deze serie.
Deel 2: Technologie
Uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling nemen toe, de regio is nog steeds veruit koploper in het aantal Europese patentaanvragen uit Nederland en de TU/e heeft opnieuw de sterkste samenwerking met de industrie van alle universiteiten in Nederland.
[box] Twee jaar geleden stond Nederland nog op plek 9 van de Global Innovation Index, vorig jaar stonden we op 3 en dit jaar op plek 2, achter Zwitserland. De hoge klassering komt vooral door het sterke bedrijfsleven, dat intensief samenwerkt met universiteiten, de hoge kwaliteit van de (ict-)infrastructuur, het vestigingsklimaat en online creativiteit. Verder zijn de kennisintensieve industrieën internationaal goed vertegenwoordigd als patenthouders, waardoor Nederland een belangrijke kennisexporteur is. De zwaktes van Nederland liggen vooral binnen het onderwijs. Indicatoren waar Nederland slecht op scoort zijn de grote klassen in het voortgezet onderwijs en een relatief laag aantal afstudeerders in de bèta en techniek. De prestaties van de Nederlandse kredietmarkt zorgen voor de laagste notering. Het is moeilijk om aan kapitaal te komen, waardoor Nederland wereldwijd op plek 88 staat. Europa is goed vertegenwoordigd in de Global Innovation Index met maar liefst zeven landen uit de EU in de top 10. De EU wordt dan ook omschreven als een ‘important force for innovation’ Een andere opvallende verandering is de intrede van China tot de twintig meest innovatieve landen. Het betekent een doorbraak voor het land dat zich razendsnel ontwikkelt, gesteund door overheidsbeleid om zelf ook meer te innoveren.[/box]
Innovatie en R&D
In Noord-Brabant wordt in 2014-2016 ruim €4,3 mld. aan technologische innovatie uitgegeven. Dit is ruim een kwart van de innovatie-uitgaven in heel Nederland (€16,3 mld.). De totale technologische innovatie-uitgaven zijn t.o.v. 2014 in Noord-Brabant gestegen met €1,2 mld. (+38,2%) en nationaal met €2,5 mld. (+18,3%). Daarmee is Noord-Brabant goed voor bijna de helft (47,1%) van de nationale groei. Van de 12 provincies in Nederland geeft Noord-Brabant (€4,3 mld.) in 2016 het meeste uit aan technologische innovatie, gevolgd door Noord-Holland (€3,3 mld.) en Zuid-Holland (€3,0 mld.).
Ook aan publieke en private research & development (R&D, het belangrijkste onderdeel van de innovatiebestedingen) wordt in Noord-Brabant verhoudingsgewijs veel uitgegeven, €3,0 mld. in 2016, ruim een vijfde (21,3%) van de R&D-uitgaven in Nederland (€14,1 mld). Over de periode 2011-2016 zijn de R&D-uitgaven in Noord-Brabant met 29,3% gestegen, bijna tweemaal zo hard als nationaal (+15,6%). Sinds 2011 stijgen de R&D-uitgaven in Noord-Brabant met € 175 mln. (+6,2%) in 2016 en nationaal met €446 mln. (+3,3%). Daarmee is Noord-Brabant goed voor 39,1% van de nationale groei in R&D-uitgaven.
Van alle provincies zijn de totale R&D-uitgaven het hoogst in de provincie Zuid-Holland, daarna volgt Noord-Brabant en ook in Noord-Holland wordt relatief veel uitgegeven aan research & development. De verdeling tussen private en publieke R&D-uitgaven is echter heel verschillend. Waar in Noord-Brabant bijna zes keer zoveel wordt uitgegeven aan private R&D-uitgaven, is dit in Noord-Holland bijna evenveel en in de provincie Zuid-Holland wordt zelfs minder uitgegeven aan private R&D dan publiek.
R&D-uitgaven als percentage van het Bruto Binnenlands Product zijn het hoogst in de provincie Noord-Brabant (2,8%) en daarmee is Noord-Brabant de enige Nederlandse provincie die de (nationale) doelstelling van het rijk van 2,5% van het BBP behaalt.
Patenten
Het aantal Europese patentaanvragen in Nederland is in 2017 gestegen naar 7.043 (+2,7%). Nederland heeft na Zwitserland het hoogste aantal Europese patentaanvragen per inwoner, namelijk 412,2 aanvragen per miljoen inwoners. Het merendeel (51,9%) van de aanvragen komt uit Brabant, en daarvan de overgrote meerderheid uit Eindhoven. Van alle Europese regio’s staat Brabant op plaats 5. De meeste patentaanvragen uit Nederland in 2017 komen uit het veld van de medische technologie, gevolgd door elektrische machines & apparaten en computertechnologie.
In de top 10 patentaanvragers uit Nederland staan 4 bedrijven uit Brainport Eindhoven: Philips, Signify, NXP en ASML. Brainport Eindhoven is nog steeds veruit koploper in het aantal Europese patentaanvragen uit Nederland; ruim veertig procent (43,1%) van alle Europese patentaanvragen uit Nederland komen van de 4 bedrijven uit Brainport Eindhoven. In 2016 was dit nog 46,0%. Het aantal patenten van Royal Philips en Signify samen is gedaald t.o.v. vorig jaar (-135), evenals het aantal patentaanvragen van NXP (-59). Het aantal patentaanvragen van ASML is daarentegen gestegen (+74).
Wetenschap
Als we kijken naar de productie van nieuwe, wetenschappelijke kennis, publiceert de TU/e in 2016 2,9 publicaties per wetenschapper in dienst (in fte), vergelijkbaar met de universiteit van Twente (3,0) en de Technische Universiteit Delft (3,0). Wageningen Universiteit is de uitschieter met 4 wetenschappelijke publicaties per fte.
De TU/e heeft van alle universiteiten in Europa al jarenlang de sterkste samenwerking met de industrie. Van alle wetenschappelijke publicaties van deze universiteit komt 15,4% tot stand samen met de industrie. Op de wereldranglijst behaalt de TU/e een derde plaats. Plaatsen 1, 2 en 4 worden ingenomen door Chinese universiteiten. Technische universiteiten werken in het algemeen in vergelijking met andere universiteiten relatief veel samen met het bedrijfsleven.
Morgen deel 3 in deze serie: business. Nu alvast het hele rapport lezen? Downloaden kan hier.
Hoofdfoto (c) Bart van Overbeeke
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
