Op welke manier kan schaatser Antoinette de Jong op de Olympische Spelen de ongenaakbare Irene Schouten op de 3.000 meter verslaan? En hoe moet Kjeld Nuis zijn 1.500 meter indelen zodat de kans op prolongatie van zijn titel het grootst is? Voor advies kunnen de topsporters terecht bij universitair hoofddocent Martijn Willemsen van de TU Eindhoven. De psycholoog en datawetenschapper met een liefde voor schaatsen en kunstmatige intelligentie zoekt naar patronen in de opbouw van rondetijden. Zo kan hij op basis van meer dan 300.000 wedstrijden de ideale race per individu uitstippelen. Willemsen ontwikkelt momenteel een app die schaatsers van alle niveaus kunnen gaan gebruiken, aldus de Technische Universiteit Eindhoven (TUe) in een persbericht.
Willemsen schaatst zelf ook fanatiek en zeker niet onverdienstelijk. Zo nam hij deel aan de 1.500 meter op de Nederlands Kampioenschappen masters, voor schaatsers van boven de 40 jaar. Zijn kinderen schaatsen ook.
Voorspellingen
Hij doet al langer onderzoek naar de voorspelling van persoonlijke records van schaatsers op alle niveaus. Twee jaar geleden schreef hij hierover al een wetenschappelijke publicatie met collega Barry Smyth, die dit eerder op marathonlopers had toegepast. Het idee: via het zogeheten case-based reasoning (redeneren op basis van vergelijkbare gevallen uit het verleden) is het mogelijk om nauwkeurig en gepersonaliseerd te bepalen hoe schaatsers hun rondetijden moeten opbouwen om tot een sneller eindresultaat te komen. Ideaal voor talenten die een stap hogerop willen maken, maar ook de toppers kunnen er lering uit trekken.
Het principe is simpel; elke schaatser heeft zijn of haar eigen niveau. Om je niveau omhoog te krikken, kun je lering trekken uit de rondetijden van voorgangers in dezelfde leeftijdsklasse. Voorwaarden is wel dat die leeftijdsgenoten een vergelijkbare wedstrijdopbouw kennen en zichzelf in de jaren erna aanmerkelijk hebben verbeterd. Hebben deze voorgangers juist getraind op een snellere opening? Of zijn ze vlakkere rondes gaan rijden – met minder verval – om tot betere tijden te komen?
Pacing
Vooral op de langere afstanden is een goede opbouw van rondetijden – het zogeheten pacing– van groot belang, legt Willemsen uit. “Vanaf de 1500 meter wordt pacing relevant. Veel hangt af van wat voor soort rijder je bent; ben je meer een sprinter die snel start en hoopt dat-ie de laatste ronde nog fit genoeg is of iemand die langzamer start en in de eindfase sterk komt opzetten?”
Hij ontwikkelde een algoritme dat op basis van case-based reasoning rijders met vergelijkbare rondetijden aan elkaar koppelt en liet deze los op de grote hoeveelheid wedstrijddata die hij via Osta (dat schaatsstatistieken bijhoudt) heeft verkregen. Momenteel is hij een app aan het ontwikkelen, die zit nu in de testfase. In deze app kunnen sporters de rondes van hun persoonlijke records invoeren. Met een druk op de knop rolt hier vervolgens een voorspelling uit die laat zien hoe schaatsers een nog betere 1.500 of 3.000 meter kunnen rijden.
Talentontwikkeling
“Ideaal voor onder meer talentontwikkeling binnen de schaatssport”, denkt Willemsen die in gesprek is met het Innovatielab van schaatsstadion Thialf over hoe deze inzichten coaches kunnen helpen bij het trainen van de Olympisch kampioenen van morgen.
“Er zit vaak maar één of twee procent foutmarge in de voorspellingen van het model”, verduidelijkt Willemsen. “Je hebt niet eens de rondetijden nodig van een betreffende afstand om toch een accurate voorspelling te doen. Je kunt dus op basis van een 1.000 en 1.500 meter voorspellen hoe iemand zijn of haar race op de 3.000 meter moet aanpakken. Dat is handig als iemand nog (bijna) nooit een bepaalde afstand heeft gereden, want op basis van kortere afstanden kun je toch een plan bedenken en de eindtijd voorspellen.”
“Wel is het belangrijk om te corrigeren voor het type baan. Half open banen die meer aan weersinvloeden worden blootgesteld hebben vaak langzamere tijden dan gesloten banen, zeker als de luchtvochtigheid en temperatuur geconditioneerd wordt, zoals in Heerenveen.”
Ook interessant: Wetenschappelijk model voorspelt blessures bij jonge voetbaltalenten
Foto: Pixabay/ Eveline de Bruin
Geselecteerd voor jou!
Innovation Origins is het Europese platform voor innovatienieuws. Naast de vele berichten van onze eigen redactie in 15 Europese landen, selecteren wij voor jou de belangrijkste persberichten van betrouwbare bronnen. Zo blijf je op de hoogte van alles wat er gebeurt in de wereld van innovatie. Ben jij of ken jij een organisatie die niet in onze lijst met geselecteerde bronnen mag ontbreken? Meld je dan bij onze redactie.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
