Simpele bloedtest maakt duidelijk waar de chronische pijn zit

Veel mensen worden geconfronteerd met chronische pijn die maanden of zelfs jaren kan aanhouden. Het is voor patiënten echter zeer moeilijk om de pijn, de intensiteit of zelfs de plaats ervan te definiëren. Om deze moeilijkheid te overwinnen, hebben Zwitserse wetenschappers van de University of Geneva (UNIGE) samen met onderzoekers van de pijnkliniek Clinique romande de réadaptation (CRR) in Sion een manier gevonden om door middel van een simpele bloedtest te bepalen aan welke pijn de persoon lijdt.

Op basis daarvan kan dan een behandeling worden voorgeschreven. Door na te gaan of de door de pijn gewijzigde biomarkers weer normaal worden, kan bekeken worden of de behandeling aanslaat. De resultaten zijn gepubliceerd in The Journal of Pain, aldus het UNIGE in een persbericht.

Chronische pijn wordt ingedeeld in twee hoofdcategorieën. De eerste is nociceptieve pijn, gedefinieerd door de activering van receptoren aan het uiteinde van zenuwvezels en aangetroffen bij osteoartritis, brandwonden of infecties. De tweede categorie is de neuropathische pijn, die wordt veroorzaakt door beschadiging van zenuwstructuren. Bijvoorbeeld pijn veroorzaakt door gordelroos. Om te bepalen aan welke pijn de patiënt lijdt, vult deze verschillende vragenlijsten in en kwantificeert hij de pijnintensiteit aan de hand van beoordelingsschalen. Dit is echter zeer subjectief en tijdrovend.

Blind genome analyse

“In het CRR behandelen we veel mensen die lijden aan chronische ziekten”, legt Bertrand Léger uit, onderzoeker aan het CRR en laatste auteur van de studie. “We hebben onze krachten gebundeld met wetenschappers van UNIGE om een volledige epigenomische studie uit te voeren en specifieke biomarkers te definiëren voor elk type pijn, om de verschillende soorten pijn snel en betrouwbaar te kunnen categoriseren.”

Daartoe heeft het Geneefse team een analyse gemaakt van het volledige genoom van 57 patiënten: 20 zonder pijn, 18 met nociceptieve pijn en 19 met neuropathische pijn. “Het doel was om zonder voorafgaande hypothese te beginnen met het genoom in zijn geheel te onderzoeken en alle biomarkers te identificeren die betrokken zijn bij pijn”, legt Ariane Giacobino uit, coauteur van de studie en professor op het departement Genetische Geneeskunde en Ontwikkeling aan de UNIGE-faculteit Geneeskunde.

Verrassend

Onverwacht was dat de wetenschappers niet alleen zeer opvallende epigenetische handtekeningen van pijn identificeerden, maar ook dat er geen overlapping was tussen nociceptieve en neuropathische pijn. “Deze totale afwezigheid van overeenkomsten tussen de twee categorieën van pijn is zeer verrassend. Omdat we intuïtief zouden kunnen denken dat de moeilijkheid om iemands pijn te definiëren voortkomt uit een overeenkomst in de epigenetische signatuur. Wij konden aantonen dat dit absoluut niet het geval is”, merkt Ariane Giacobino op.

De biomarkers die specifiek zijn voor nociceptieve pijn komen tot uiting door de genen van het opioïde systeem – betrokken bij emotie, beloning en pijn – en door de ontstekingsgenen, die specifiek zijn voor irritatie. Omgekeerd zijn de biomarkers voor neuropathische pijn alleen gekoppeld aan genen van het GABA-systeem, de neurotransmitters van het centrale zenuwstelsel.

Pijn bepalen

“Nu deze epigenetische handtekeningen duidelijk zijn gedefinieerd, zal het met een eenvoudige bloedtest mogelijk zijn het soort pijn te bepalen waaraan de persoon lijdt en de juiste behandeling voor te schrijven”, zegt Bertrand Léger. De behandeling zal dus niet langer gericht zijn op de symptomen, maar op de kern van het probleem.

En ten slotte, aangezien epigenetica wordt gekenmerkt door het feit dat de expressie van een gen blijvend wordt gewijzigd, kan de juiste behandeling dit gen weer normaal maken. “We zouden ons kunnen voorstellen dat we de terugkeer van pijn monitoren door, vanuit epigenetisch oogpunt, te observeren of de biomarkers weer normaal worden, en de behandeling dienovereenkomstig aan te passen”, besluit Ariane Giacobino.

Ook interessant: Virtual Reality helpt leed van chronische pijnen te verlichten