Deze 40 punten kunnen dood door kritieke ziekten (zelfs corona) voorkomen

Elk jaar sterven wereldwijd miljoenen mensen als gevolg van een kritieke ziekte. Veel van die sterfgevallen kunnen worden voorkomen door elementaire, levensreddende zorg. Een nieuwe studie, geleid door onderzoekers van het Karolinska Institutet in Zweden, stelt nu een basispakket van zorginterventies voor. Deze zou volgens wereldwijde deskundigen beschikbaar zouden moeten zijn voor alle ernstig zieke patiënten. De studie, gepubliceerd in het tijdschrift BMJ Global Health, biedt ziekenhuizen een blauwdruk voor het terugdringen van vermijdbare sterfgevallen, onder meer door corona.

Van een kritieke ziekte is sprake wanneer de vitale organen van een patiënt disfunctioneel worden en er een risico bestaat op onmiddellijke dood. Bij kritieke ziekten kunnen de luchtwegen, de ademhaling of de bloedsomloop van de patiënt in het gedrang komen en een vroege opsporing van het probleem en tijdige verzorging kunnen levensreddend zijn.

Volgens een persbericht van het Karolinska Institutet wordt deze zorg in ziekenhuizen over de hele wereld helaas soms verwaarloosd. Verbeteringen in de manier waarop de gezondheidszorg kritieke ziekten aanpakt, zouden veel levens kunnen redden. Daartoe heeft een groep clinici en wetenschappers, onder leiding van onderzoekers van het Karolinska Institutet, het Ifakara Health Institute in Tanzania en de London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM), het concept Essential Emergency and Critical Care (EECC) ontwikkeld. Dat beschrijft een reeks behandelingen en handelingen die in alle ziekenhuisomgevingen over de hele wereld haalbaar zouden moeten zijn. Het gaat om levensreddende praktijken die weinig complex zijn en weinig kosten, en waarvan een groep van meer dan 250 klinische deskundigen uit bijna 60 landen vond dat kritisch zieke patiënten er baat bij zouden hebben.

WHO-richtlijnen

In de studie werd het deskundigenpanel – bestaande uit een reeks medische specialisten uit hoge midden- en lage-inkomenslanden – gevraagd een reeks voorgestelde behandelingen en maatregelen te beoordelen. Deze waren aangepast aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie voor elementaire spoedzorg. In drie ronden werd een consensus van meer dan 90 procent van de deskundigen bereikt. Dat leidde tot een pakket van 40 klinische processen en 67 eisen inzake ziekenhuisgereedheid, plus nog eens zeven respectievelijk negen voor COVID-19.

“Met het EECC-pakket presenteren we gezondheidswerkers en beleidsmakers een essentiële gereedschapskist bestaande uit effectieve en goedkope zorg die alle ziekenhuizen zouden moeten kunnen bieden”, zegt corresponderend auteur Carl Otto Schell, promovendus aan het Department of Global Public Health, Karolinska Institutet, en consulent-arts in het Nyköpings Ziekenhuis. “Door deze, in sommige gevallen kleine, veranderingen in de praktijk door te voeren, kunnen ziekenhuizen over de hele wereld de hoge sterftecijfers van ernstig zieke patiënten verlagen.”

Voorbeelden van wat EECC omvat zijn:

• De herkenning van kritieke ziekten door geregelde beoordeling van vitale functies, zoals polsslag, zuurstofverzadiging en bloeddruk.
• De verzorging van patiënten met een bedreigde luchtweg, ademhalingsmoeilijkheden, een gecompromitteerde bloedsomloop of een verlaagd bewustzijnsniveau, met gebruikmaking van eenvoudige zaken zoals lichaamshouding, zuurstoftherapie en intraveneuze vloeistoffen.
• Algemene processen ter bevordering van een veilige en goed functionerende werkstroom, bijvoorbeeld communicatiepraktijken en scheiding van patiënten met besmettelijke ziekten.
• Een lijst van zaken (apparatuur, verbruiksgoederen, geneesmiddelen, opleiding, infrastructuur en meer) die een ziekenhuis nodig heeft om kritisch zieke patiënten te kunnen identificeren en verzorgen.
• Een speciaal hoofdstuk over de verzorging van ernstig zieke coronapatiënten, met inbegrip van de frequente controle van de zuurstofsaturatie en het gebruik van heparine en corticosteroïden.

“De coronapandemie heeft het belang van de zorg voor ernstig zieke patiënten onder de aandacht gebracht. Als alle ziekenhuizen in de wereld in staat zouden zijn om EECC aan te bieden aan al hun ernstig zieke patiënten, zouden veel levens gered kunnen worden, zowel tijdens de pandemie als daarna,” zegt Tim Baker, universitair hoofddocent aan het Department of Global Public Health, Karolinska Institutet, Ifakara Health Institute en LSHTM.

De onderzoekers hebben de EECC Network website opgezet, een gemeenschap van clinici, onderzoekers, beleidsmakers en leden van het publiek die de zorg voor ernstig zieke patiënten over de hele wereld willen verbeteren.

Deze studie werd gefinancierd door de Wellcome Trust en het Centrum voor Klinisch Onderzoek Sörmland, Universiteit van Uppsala. Sommige van de auteurs hebben een verklaring afgelegd over concurrerende belangen die buiten het ingediende werk vallen, waaronder persoonlijke honoraria, steun voor vergaderingen en deelname aan adviesraden.

Zie verder het wetenschappelijke artikel voor meer details.