Als er één woord is dat de Eindhovense inzending voor “meest innovatieve stad van Europa” onderscheidt van de andere acht finalisten, dan is het wel “samen“. Volgens wethouder Mary-Ann Schreurs, binnen het college verantwoordelijk voor innovatie en cultuur, is het essentieel om de inwoners, bedrijven, instellingen en overheid vanaf het eerste begin samen te laten bouwen aan de smart society. “Technologie is zonder waarde als deze geen inbedding heeft in de samenleving.” Het zijn dan ook de maatschappelijke elementen die de leidraad vormen van haar betoog tegenover de jury van de Europese Commissie.
Vorige week werd bekend dat Eindhoven is doorgedrongen tot de laatste negen kanshebbers in de strijd om de titel “meest innovatieve stad van Europa”. Eindhoven doet mee met haar bidbook ‘Enlightening Tomorrow’s Society’, dat volledig draait om het lichtplan dat de stad aan het ontwikkelen is. Vandaag (25 januari) mag een team onder leiding van wethouder Schreurs in Brussel de Eindhovense bijdrage toelichten.
Lees hier het nieuws over de verkiezing van Eindhoven tot finalist in de strijd om “de meest innovatieve stad van Europa”,
bekijk hier zelf het complete bidbook,
en lees hier alles over de Eindhovense Roadmap Licht
“Samen doen” is in de Eindhovense context bijna een DNA-kwestie die alles te maken heeft met de manier waarop de stad werd tot wat ze nu is. Eindhoven is vaak geprezen om de manier waarop overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven zijn gaan samenwerken (de triple helix). Omdat in dat samenspel ook een belangrijke rol voor de inwoners van de stad moest zijn weggelegd, wordt steeds vaker van een quadruple helix gesproken. Deze viervoudige samenwerking is ook in het Eindhovense lichtplan de leidraad. En nu dus in het bidbook voor Europa.
Hoewel Schreurs optimistisch is over hetgeen de techniek ons als samenleving kan brengen, waakt ze ervoor die ontwikkelingen dan maar lijdzaam over op neer te laten komen. “Net zo min als je een vendor lock-in wilt, zitten we ook niet op een tech lock-in te wachten. We moeten techniek waar mogelijk inzetten om de samenleving te verbeteren, maar nooit toestaan dat de techniek over ons gaat regeren.”
“Dit is de manier om een nieuwe democratie te ontwikkelen”
Juist daarom is het volgens Schreurs van belang dat de oude hiërarchische structuren worden losgelaten en het hele proces van maatschappelijke ontwikkeling van onderaf plaatsvindt. “Vandaar ook dat we zelfs de aanbesteding van de “Roadmap Licht” samen met de bewoners die er het eerst mee te maken krijgen, hebben opgesteld. Alleen op die manier krijg je betrokkenheid en alleen zo kun je mensen echt de verantwoordelijkheid over hun eigen leven geven. Ik overdrijf echt niet als ik zeg dat dit de manier is om die zo gezochte nieuwe democratie te ontwikkelen.”
Dat daar geen blauwdruk voor gemaakt kan worden, dat staat voor de wethouder als een paal boven water. “We gaan het gaandeweg allemaal uitvinden, simpelweg door het te doen. Stap voor stap doen we wat nodig is maar we houden altijd bewegingsvrijheid.” De methode lijkt volgens Schreurs op scrum en agile, waarbij het (uiterst flexibele) proces minstens zo belangrijk is als de uitkomst. “Vandaar ook dat we zo hameren op open data, open toegang voor iedereen en open services. Met wie we ook in zee gaan, de broncodes moeten altijd toegankelijk blijven. Persoonlijke data zijn en blijven van de betrokkene, maar publieke data zijn altijd van iedereen.”
“De verandering zal radicaler zijn dan we denken”
Schreurs heeft een goed beeld van de ontwikkelingen bij de concurrentie en concludeert dat Eindhoven radicalere oplossingen kiest dan alle andere finalisten. Technologisch even uitdagend, maar maatschappelijk veel disruptiever. “Ik denk dat de meeste mensen nog steeds niet door hebben hoe radicaal de verandering zal zijn de komende tijd. Juist daarom is het van belang zo veel mogelijk mensen bij de totstandkoming van de plannen te betrekken. En ze daadwerkelijk mee te laten doen, in co-creatie dus.”
De innovatiewethouder, die ook vice-voorzitter is van het Europese Knowledge Society Forum dat gericht is op het toegankelijk maken van ICT-oplossingen voor burgers in grote steden, beseft dat het niet mogelijk is om het in al die processen telkens 100% met elkaar eens te zijn. “Dat is onderdeel van co-creatie. Juist door verschillende krachten samen te brengen kun je die gedeelde ambitie waarmaken en iedereen het gevoel te geven dat het “mijn” samenleving is. Kijk naar wat er onlangs in Parijs gebeurde, direct na de aanslagen van november: buurtgenoten boden via #porteouverte hun huis aan voor mensen die nergens naar toe konden. Dat bedoel ik met eigen verantwoordelijkheid nemen; zo iets geeft veel moed voor die nieuwe samenleving.”
Verlichting voor de samenleving van morgen
Enlightening Tomorrow’s Society, zo luidt de titel van het Eindhovense bidbook. Verlichting voor de samenleving van morgen. De link met het 125-jarige Philips ligt voor de hand en Schreurs zal deze zeker ook gebruiken in haar presentatie. “De ontwikkeling van de stad en van Philips zijn decennialang hand-in-hand gegaan. Eindhovenaren máákten hun samenleving samen met Philips. De tijden zijn veranderd, maar ook nu moeten we weer met elkaar die nieuwe samenleving gaan vormgeven. Dat kan alleen als we dat samen doen.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
