Roemenen zetten zich vrijwillig in om met gezonde bossen de CO2-uitstoot te verminderen

Wandelen in een ongerept bos lukt je haast nergens meer in Europa. En daar waar je deze natuurlijke oerbossen nog wel vindt, lijden de wouden onder illegale kap. OOk verdwijnt er veel bos doordat de grond voor andere doeleinden wordt gebruikt. Daardoor verliest Roemenië geleidelijk zijn kostbare wouden. De regering neemt maatregelen, maar het tempo ligt misschien te laag. Plantăm fapte bune în România (PFBRo)bestaat uit een groep enthousiaste mensen die in hun vrije tijd weer jonge bomen aan planten om zo te proberen het verlies in de loop der jaren aan wouden te compenseren.

In tegenstelling tot andere sectoren, waar koolstof een enkele reis naar de atmosfeer maakt, fungeren bossen als een tweerichtingsweg. De levende bomen nemen CO₂ op en geven dat pas weer af wanneer ze worden gerooid. Wereldwijd nemen bossen tweemaal zoveel CO₂ op als ze elk jaar uitstoten. Het belang van gezonde wouden staat dan ook buiten kijf.

Helaas hebben ontbossing en illegale houtkap geleid tot een verlies van 500.000 hectare van de beschermde bossen. De regering is zich zeer goed bewust van dit probleem en neemt de nodige maatregelen om het verloren gewaande bosecosysteem te herstellen.

Momenteel werkt het ministerie van Milieu, Waters en Bossen aan een nieuwe nationale bosstrategie, waarin rekening zal worden gehouden met de relevante maatregelen van de EU-bosstrategie 2030 en andere programmeringsdocumenten die de afgelopen jaren in heel Europa zijn aangenomen.

“Niet het geld was de reden voor de afname van het beboste gebied in de afgelopen jaren, maar juist de problemen in verband met de versnippering van eigendommen. Vooral in het geval van de landbouwgronden die herbebost moesten worden,” zegt Dr. Mihai Enescu, bosbouwkundig ingenieur bij PFBRo. De andere oorzaak van het trage proces is dat het bosbouwsysteem in Roemenië eerder gericht is op natuurlijke regeneratie van de bossen dan op heraanplanting. Bij natuurlijke regeneratie oogsten de bosbouwers de bossen stap voor stap en maken ze ruimte voor de op natuurlijke wijze geïnstalleerde zaailingen om zich te ontwikkelen en nieuwe bossen te vormen.

Illegale houtkap opsporen via een app

“In de afgelopen 10 jaar is de publieke aandacht voor bossen toegenomen, wat een zeer goede zaak is!” zegt Dr. Mihai Enescu. Hij is van mening dat het publiek zich over dit onderwerp moet buigen en het verschil moet kennen tussen illegale houtkap, ontbossing en legale kaalkap.

Ontbossing, d.w.z. het rooien van bomen gevolgd door het veranderen van de bestemming van het land, is nu verboden in Roemenië. Illegale houtkap is een “verschijnsel dat nog steeds bestaat, maar wel is afgenomen”, zegt Mihai Enescu. De grote gebieden die 15-20 jaar geleden door illegale houtkap werden getroffen, zijn goed bekend bij de autoriteiten. In 2014 lanceerde het ministerie van Milieu, Waters en Bossen een nieuw houttraceringssysteem, SUMAL genaamd, zodat iedereen kan nagaan of een houttransport legaal is of niet.

10.000 hectare opnieuw aangeplant

Het initiatief van PFBRo is voortdurend gemotiveerd om Roemenië groener te maken zodat de mensen schonere lucht kunnen inademen. Ze werken met vrijwilligers en organiseren grote beplantingsevenementen (bekijk via deze link de video). Mihai beschrijft hen als een grote familie. “De gemeenschap is de plek vol vreugde, vastberadenheid en de wens om goede dingen te doen,” zegt hij. Vrijwilligers komen vaak met hun familie en brengen kinderen mee. “Dit is geweldig, aangezien we streven naar onderwijs in gezinsverband.”

Mihai prijst het vlotte teamwerk. “Elke stap is zeer goed gepland, en elk lid van ons team weet precies wat te doen, te beginnen met de identificatie van het land, de contracten en overeenkomsten die moeten worden ondertekend, het verzamelen van gegevens die nodig zijn voor het maken van de bebossing technische projecten, het voorbereiden van de zaailingen, spades, handschoenen, water, voedsel, enz.

“Om bijvoorbeeld in maart-april te kunnen planten, beginnen wij nu al in de voorafgaande zomer met de voorbereidingen”, legt hij uit. Hij wijst erop dat in het laatste decennium elk jaar een gebied van ongeveer 10.000 hectare werd bebost. “Gemiddeld planten we 5000 zaailingen per hectare, dat betekent in totaal ongeveer 50 miljoen zaailingen.”

Van kwekerij tot zelfstandig bos

Bij de beplanting kiest het PFBRo-team het gebied voor de kwekerijen zorgvuldig uit. “We richten ons op openbare gronden met verschillende aangetaste verschijnselen die we door bebossing willen stoppen. Ook planten we zaailingen in gebieden die arm zijn aan bossen,” legt Mihai uit.

Zij volgen al hun aanplantingen totdat het jonge bossen zijn geworden die zelfstandig kunnen groeien. De tijdspanne hangt voornamelijk af van de soort van de geplante boom. “In het geval van de zwarte sprinkhaan bijvoorbeeld, investeren we 2-3 jaar na de aanplant middelen in de verzorging van de jonge aanplantingen. Dan, vanaf de leeftijd van 5 jaar verschijnt er een nieuw bos met een gemiddelde hoogte van 6-7 m. Aan de tegenovergestelde pool, zijn er de eiken, wanneer 5-7 jaar na het planten we moeten zorgen voor de jonge aanplantingen, en net op de leeftijd van 10 jaar kunnen we zeggen dat we een nieuw bos hebben,” zegt Mihai.

De ultieme motivatie van de vrijwilligers en teamleden van PFBRo blijkt uit de resultaten, aangezien zij nu kunnen genieten van een deel van de bossen die zij vanaf 2011 hebben aangeplant.

Het leerbos

Al hun campagnes beginnen met een korte technische en educatieve presentatie over de soorten die ze gaan planten. Mihai vertelt over de wekelijkse online conferentie die ze in maart 2021 lanceerden.

“We nodigden vertegenwoordigers uit van de academische wereld, bosbouwonderzoeksinstituten, bosdistricten, ngo’s, particuliere bedrijven en andere relevante belanghebbenden die het publiek interessante informatie gaven met betrekking tot de Roemeense bossen.”

Alle conferenties zijn opgenomen en zijn te bekijken via hun Facebook– en YouTube-accounts.