Curcumin colorants, AI-generated, © MidJourney
Author profile picture

Met 87 miljoen ton verpakkingsafval per jaar in Europa vormen niet-biologisch afbreekbare synthetische kleurstoffen aanzienlijke uitdagingen voor het milieu. CurCol, een Interreg NWE-project, onderzoekt het economische potentieel van regionaal geproduceerde plantaardige kleurstoffen, met de nadruk op de gele natuurlijke kleurstof curcumine. CurCol verenigt partners uit Ierland, Duitsland, België en Nederland om alternatieven op basis van curcumine te ontwikkelen.

Curcumine wordt al gebruikt in voeding en geneesmiddelen, maar de slechte UV-stabiliteit heeft de toepassing ervan in verpakkingen beperkt. Het onderzoek van CurCol is erop gericht de UV-stabiliteit te verbeteren en extra kleuren te creëren, zoals rood en blauw. De langetermijndoelstellingen van het project omvatten het valoriseren van biogebaseerde kleurstoffen in biologisch afbreekbare verpakkingen, het introduceren van waardevolle gewassen in de glastuinbouw, het identificeren van nieuwe toeleveringsketens en het ondersteunen van werkgelegenheid en economische groei. Deze innovatie kan in de toekomst ook de textiel- en cosmetica-industrie ten goede komen.

Voor- en nadelen van curcumine kleurstoffen

Curcumine, afkomstig van kurkuma, biedt verschillende voordelen als duurzaam alternatief voor kleurstoffen. Het is een natuurlijke en milieuvriendelijke grondstof die de milieu-impact van synthetische kleurstoffen vermindert [1]. Bovendien vertoont het antioxiderende eigenschappen die de houdbaarheid en de kwaliteit van producten kunnen verbeteren [2]. De talrijke gezondheidsvoordelen ervan kunnen ook waarde toevoegen aan consumptiegoederen [2].

Er zijn echter ook nadelen. De kleur van curcumine kan minder stabiel en consistent zijn dan synthetische kleurstoffen, wat een uitdaging vormt voor industrieën die een nauwkeurige kleuraanpassing vereisen [2]. Het kan ook duurder en minder gemakkelijk verkrijgbaar zijn dan synthetische alternatieven [2].

Stabiliteitsproblemen met Curcumine aanpakken

Recente vooruitgang in formuleringsstrategieën, zoals nano-encapsulatie, kan curcumine beschermen tegen degradatie en de oplosbaarheid ervan verbeteren, waardoor de werkzaamheid ervan toeneemt [2]. Het combineren van curcumine met andere natuurlijke verbindingen of het gebruik van nieuwe afgiftesystemen kan ook de stabiliteit en biologische beschikbaarheid vergroten [2]. Deze ontwikkelingen kunnen mogelijk de stabiliteitsproblemen van curcumine oplossen en het een meer levensvatbare optie maken voor de verpakkingsindustrie.

Milieuvriendelijke verpakkingsalternatieven

Er worden verschillende duurzame verpakkingsalternatieven ontwikkeld, waaronder biologisch afbreekbare verpakkingspinda’s, bubbelplastic van golfkarton, luchtkussens van gerecycleerd materiaal, gerecycleerd karton en papier, maïszetmeelverpakkingen, paddenstoelverpakkingen, zeewierverpakkingen en biologisch afbreekbare of gerecycleerde kunststoffen [3]. Deze opties beogen het milieueffect van traditionele verpakkingsmaterialen te verminderen door niet-hernieuwbare hulpbronnen te vervangen, de vervuiling te verminderen en de afvalproductie tot een minimum te beperken.

Sommige van deze alternatieven lopen echter tegen uitdagingen aan op het gebied van bruikbaarheid, functionaliteit, prestaties en economische haalbaarheid [4]. Duurzame verpakkingen kunnen bijvoorbeeld niet duurzaam, scheurvast, waterdicht en temperatuur- of klimaatbestendig zijn [4]. Ook het gebruik van specifieke verpakkingsmaterialen of -methoden kan problemen opleveren voor de gezondheid, de veiligheid en de hygiëne [4].

Het grotere geheel beschouwen

Hoewel op curcumine gebaseerde kleurstoffen en milieuvriendelijke verpakkingsalternatieven veelbelovend zijn, is het essentieel om hun algemene impact op duurzaamheid goed te begrijpen. De verpakking is slechts één aspect van de duurzaamheidsvoetafdruk van een product, met een potentieel grotere impact van de productie- en consumptiefasen [4]. Bovendien kan een duurzame verpakking de verpakkingsvoetafdruk overbrengen naar een ander stadium van de toeleveringsketen [4].

Ook standaardiseringsproblemen, hindernissen bij onderzoek en ontwikkeling en een lage implementatiegraad kunnen de wijdverspreide invoering van duurzame verpakkingen in de weg staan [4]. Het is cruciaal om innovatieve oplossingen te blijven onderzoeken en de beperkingen van duurzame verpakkingen aan te pakken om een grotere positieve impact op het milieu en de wereldeconomie te bereiken.

Bronnen:
[1] Interreg
[2] Pubmed
[3] Green Business Bureau
[4] Better Meets Reality