Praag gaat vol voor modern en groen openbaar vervoer

By Maurits Kuypers

Over Decarbonizing Europe

Waar gaat het coronaherstelfonds over?

De Europese Commissie heeft een bedrag van 723,8 miljard euro beschikbaar gesteld om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden en Europa groener, schoner en toekomstbestendig te maken. Alle lidstaten konden plannen indienen voor een uitkering uit dit fonds.  

Wie doen er allemaal mee?

Alle lidstaten van de Europese Unie. Alle lidstaten? Nee, Nederland heeft nog geen plannen ingediend. Hoewel eind januari bekend werd dat er achter de schermen in Nederland hard is gewerkt om de Europese miljarden binnen te slepen. 

Waar moeten de lidstaten het geld aan uitgeven?

Minstens 37 procent moet worden gebruikt voor vergroening en 20 procent voor digitalisering. Daarnaast zijn er nog andere speerpunten:

– Smart, sustainable and inclusive growth
– Social and territorial cohesion
– Public health, economic social and institutional resilience
– Policy for future generations

Wat gebeurt er nog meer?

Verder heeft de EC nog enkele zogenoemde flagship areas benoemd:
Power up 
Renovate 
Recharge and Refuel 
Connect 
Modernise 
Scale-up 
Reskill and upskill

Wat gaat Innovation Origins doen?

De komende maanden besteden we aandacht aan de uitvoering van de plannen. We beschrijven wat elk land doet om de CO2-uitstoot terug te dringen en we maken reportages van innovatieve projecten. Aan de hand van infographics kun je de inspanningen van de lidstaten met elkaar vergelijken.

In het stadhuis van Praag gingen er in maart ongetwijfeld een paar pullen bier doorheen na het besluit van het Tsjechische verkeersministerie om een uitbreiding van de metro geen strobreed in de weg te leggen. Het betekent dat er vrijwel zeker binnenkort begonnen kan worden met de bouw van metrolijn D, die het noorden van de stad verbindt met het zuiden.

Het wordt een volautomatische metro, zonder bestuurders, met een kostenplaatje van naar schatting 2 miljard euro. Dat is veel geld voor een relatief arm land als Tsjechië, maar het is nodig als Praag – verreweg de grootste stad van Tsjechië – zijn klimaatdoelstellingen wil halen, zegt Adam Scheinherr voorzitter van de Raad van Commissarissen bij openbaar vervoerbedrijf DPP en in het stadhuis verantwoordelijk voor de transportportefeuille.

De metrolijn D maakt onderdeel uit van een klimaatplan met vele facetten, waarin het openbaar vervoer een centrale rol speelt. Naast de metrolijn D liggen er bijvoorbeeld ook al plannen klaar voor een volgende lijn rond het centrum. Deze ringbaan “O” krijgt volgens het laatste conceptvoorstel een capaciteit van 150.000 passagiers per dag. Het zou de vijfde metrolijn worden van Praag met een lengte van 36 kilometer en 23 stations.

Ringlijn

Ook dit wordt ongetwijfeld weer een duur project, waar Europa bij zou kunnen helpen. Dat kan via het coronaherstelfonds, maar ook via een van de andere EU-fondsen zoals het Europees fonds voor regionale ontwikkeling en het cohesiefonds. De precieze verdeelsleutel van het coronaherstelfonds is nog onbekend, maar het stadsbestuur rekent op 2,9 miljard Tsjechische kronen (112 miljoen euro) voor klimaatvriendelijke OV-projecten.

Volgens DPP passen de metroplannen perfect in de klimaatdoelstelling van de stad. “We hebben beloofd dat we in 2024 het emissieniveau met 20 procent omlaag brengen ten opzichte van 2010 en met 45 procent in 2030”, zegt Scheinherr. Een goede metro is volgens hem van essentieel belang om forensen uit de auto te krijgen. Maar het is zeker niet de enige maatregel. Zo krijgt ook de vloot stadsbussen volgens Scheinherr een grote upgrade. “In 2030 zal een derde van de bussen elektrisch zijn. Het is onze ambitie om daarbij de modernste technologieën in te zetten.”

Er is nog wel een lange weg te gaan. Praag nam in januari van dit jaar de eerste elektrische bus in gebruik, een “Skoda E City”. Praag is de eerste stad waar deze bus van Skoda Transportation en het bedrijf Temsa gaat rijden. Er zijn er nog 14 besteld die oude dieselbussen gaan vervangen. De kosten bedragen ongeveer 8,5 miljoen euro.

Trolleybus

Skoda Transportation – niet te verwarren met de autoproducent Skoda – krijgt sowieso een belangrijke rol in de elektrificatie van het OV, want het bedrijf maakt ook trams, metro’s en trolleybussen (met bovenleiding).

Een andere grote opdracht heeft het Poolse Solaris binnengesleept dat de komende twee jaar samen met Skoda Transportation 20 trolleybussen van het model Trollino 24 gaat leveren. Het worden voor Praag de eerste trolleybussen sinds 1972. Voor die tijd waren trolleybussen heel gewoon. De eerste trolleybuslijn werd in 1936 in gebruik genomen, maar in 1972 werd de laatste lijn gesloten vanwege de relatief hoge onderhoudskosten van bovenleidingen en de grotere flexibiliteit van dieselbussen.

De klimaatcrisis heeft echter voor een heropleving gezorgd van de trolleybus, niet alleen in Praag, maar in veel Europese steden omdat ze schoon en efficiënt zijn. Ze kunnen bovendien op veel plekken gebruikmaken van de trambovenleidingen en moderne trolleybussen hoeven niet constant verbonden te zijn met een bovenleiding.

Goedkoop

Volgens Scheinherr is het hele pakket aan maatregelen dat voor een een modernisering en verduurzaming van het OV zal zorgen. Het gaat daarbij overigens niet alleen om een lagere uitstoot van broeikasgassen.

“Praag zal een stad worden waarin bussen niet alleen emissievrij worden, maar ook stil. Wij verminderen het verkeerslawaai, dragen bij aan schonere lucht én verbeteren het milieu. Wij willen dat Praag een aantrekkelijke plaats is om te leven.”

En wat moeten mensen betalen voor dat moderne groene OV? Tot nu toe valt dat heel erg mee. Een jaarkaart heb je in Praag al voor 150 euro. Dat is niet veel in vergelijking met andere metropolen.

Het volledige klimaatplan van Praag vind je hier.

Foto: De eerste elektrische bus van Praag komt van eigen bodem.