Een verder doorgevoerde automatisering van de industrie (industrie 4.0), het nog beter opleiding van werknemers, de ruimte geven aan start-ups en het stimuleren van de groene economie. Dat zijn de pijlers van het innovatiebeleid van de nieuwe Poolse regering. Het ‘nieuwe’ is overigens relatief. De nu maand oude regering bestaat nog steeds voornamelijk uit leden van de “Law and Justice” partij en Mateusz Morawiecki is opnieuw minister-president.
Weliswaar is de samenstelling van de regering enigszins is gewijzigd. Maar voor innovatieve ontwikkelingen zijn nog steeds dezelfde politici verantwoordelijk. Jarosław Gowin (nu ook vice-premier) bleef minister van Wetenschap en Hoger Onderwijs. Jadwiga Emilewicz heeft haar portefeuille uitgebreid en is nu als minister voor Ontwikkeling verantwoordelijk voor economie en innovatie, naast bouw en toerisme. Deze week maakten de ministeries bekend welke plannen de Poolse regering op het gebied van innovatie heeft. Dat deed ze met andere ministeries en overheidsinstanties, die samen de Innovatieraad vormen. Het land richt zich met het innovatiebeleid daarbij op 4 hoofdonderwerpen.
Fiscale maatregelen
Industrie 4.0. Dat is de term die de afgelopen jaren in de mode is geraakt om de volgende industriële revolutie en de digitalisering van de productiesector aan te duiden. Poolse ondernemingen zijn zich van de noodzaak bewust. Het probleem zit hem echter in de implementatie en het vinden van personeel met de noodzakelijke competenties. De Poolse regering wil daarom ondernemers stimuleren in automatiseringen te investeren. Dat gebeurt in de eerste plaats door middel van belastingvoordelen. “In het komende half jaar komen we met een pakket aan maatregelen om investeringen, automatiseringen en robotiseringen te stimuleren. Dat moet het voor ondernemers gemakkelijker maken om kostbare investeringen te doen. Ze krijgen er allerlei voordelen voor terug, ”aldus minister Jadwiga Emilewicz. Het pakket omvat oplossingen als een belastingaftrek van ongeveer 2,5 PLN (ongeveer 50 eurocent) voor elke 1 PLN (ongeveer 20-25 eurocent) die in machines en uitrusting wordt geïnvesteerd. Voorts heeft de regering aanzienlijke steun aangekondigd voor bedrijven die besluiten om nieuwe technologieën in te voeren.
Werknemerscompetenties
Daarnaast wil de overheid bedrijven stimuleren om hun werknemers verder op te leiden en hun competenties te vergroten. “Tegenwoordig hebben we een situatie waarin iemand die net van de universiteit komt, meer kennis heeft dan het bedrijf waar hij gaat werken,” aldus minister Emilewicz. Ze voegde eraan toe dat de overheid bedrijven wil aanmoedigen om te investeren in hun werknemers. Zij zijn van plan om dit te doen via belastingen. Ook wordt het programma van implementatiedoctoraten voortgezet. Daarbij krijgen bedrijven steun om doctoraalstudenten in te huren. Deze kunnen hun specifieke technische kennis inzetten om problemen op te lossen. Een van de andere ontwikkelingsgebieden die de overheid ondersteunt, is artificiële intelligentie (AI). “Er was veel geld beschikbaar voor artificiële intelligentie in de recente wedstrijd voor de implementatie van doctoraten. We willen op dit gebied concurreren met moderne West-Europese landen”, aldus vice-premier Jarosław Gowin.
Start-ups
Start-ups blijven de oogappel van de overheid bij het innovatiebeleid. De laatste vier jaar zijn er in Polen voor startende ondernemingen grote veranderingen geweest. Er zijn voor start-ups overheidsprogramma’ s voor publiek-private samenwerking opgezet. Ook zijn er wetswijzigingen doorgevoerd om de oprichting van bedrijven te vergemakkelijken.
“Tegenwoordig loopt Polen voorop in Europa als het gaat om wetgeving. In de Poolse wetgeving wordt de registratie van aandeelhouders in een blockchain vastgelegd. Verder is het voor informele durfkapitaalverstrekkers (business angels) en investeringsfondsen gemakkelijker gemaakt om te investeren in technologiebedrijven. En we zijn klaar voor meer. We zullen met de verschillende fondsen en met ‘business angels’ praten over welke fiscale stimulansen we hen in dit opzicht nog kunnen geven,” legt minister Jadwiga Emilewicz uit. Maar er zal ook geld zijn voor startende ondernemingen. Het Poolse Ontwikkelingsfonds schat dat het de komende jaren ongeveer 4 miljard PLN (ongeveer 1 miljard euro) wordt uitgegeven aan steun voor jonge bedrijven. Dankzij dit geld kunnen er zo’n 300 tot 500 bedrijven worden opgericht.
Oplossingen testen in ‘speeltuinen’
Er zijn ook plannen om zogenaamde ‘speeltuinen’ op te richten. Jonge bedrijven uit bepaalde sectoren kunnen daar hun oplossingen testen, zonder dat ze ook direct aan allerlei wettelijke vereisten moeten voldoen. “We beginnen met het opzetten van een zandbak voor fintech- en biotechbedrijven. Ook wordt een speciaal programma gelanceerd voor bedrijven uit de ‘4.0-industrie’, die hun uitvindingen op de wereldmarkt willen brengen. Een van de ideeën die de regering heeft, is die van een “start-up verlof”. Een werknemer kan zijn idee voor een start-up in de praktijk gaan uitproberen. Als het onverhoopt mislukt, kan hij weer terug naar zijn oorspronkelijke werkkring. Zoals in de mogelijkheid voor een werknemer om zijn idee voor bedrijfstoepassingen te testen. In het geval van een mislukking kan de werknemer dan terugkeren naar zijn of haar werkplek.
De overheid wil nog steeds buitenlandse starters en innovators naar Polen halen en hen aanmoedigen om daar een bedrijf te starten. Daarvoor werd het programma ‘Polenprijs’ in het leven geroepen. “De belangstelling voor het programma overtrof onze verwachtingen. Er zijn meer dan 2000 aanvragen ingediend. Op dit moment worden er meer dan 100 bedrijven opgericht. Het is de moeite waard om dit programma voort te zetten. Laat ze hier werken, laat ze Poolse start-ups worden,” aldus Małgorzata Oleszczuk, voorzitter van het Poolse agentschap voor bedrijfsontwikkeling.
Last but not least: groene economie
Volgens minister Emilewicz wordt er de komende vier jaar fors geïnvesteerd in een ‘vergroening van de economie’. De regering is van plan om op dit vlak met verdere fiscale stimuleringsmaatregelen te komen. Daarnaast krijgen groene technologieën bij openbare aanbestedingen de voorkeur. Ook komen er wedstrijden om tot ‘groene’ oplossingen te komen voor allerlei vraagstukken.