Het leek zo veelbelovend: Nederlandse bedrijven als Ioniqa en Umincorp zouden de plasticrecycling revolutioneren. Ioniqa, ooit uitgeroepen tot ‘Nationaal Icoon’, beloofde een kwart van het wereldwijde plastic te kunnen hergebruiken. Umincorp ontwikkelde een techniek die gerecycled plastic bijna zo zuiver maakte als nieuw. Maar nu zijn beide failliet. De boosdoener? Spotgoedkoop nieuw plastic uit Azië en de VS natuurlijk, maar minstens zozeer het conservatisme van de industrie, een gebrek aan steun van de overheid en de onverschilligheid van de consument.
Het faillissement van Gerard & Anton Award winnaar Ioniqa, vorige week uitgesproken door de rechtbank, is een wake-up call voor de hele sector: zonder ingrijpen dreigen meer recyclebedrijven om te vallen. De groene droom verkeert in een nachtmerrie, maar is het game over voor duurzame plasticrecycling in Nederland?
De opkomst en visie van Ioniqa
Ioniqa werd in 2009 opgericht door Tonnis Hooghoudt met de ambitie om een revolutie teweeg te brengen in de wereld van plasticrecycling. Het bedrijf ontwikkelde een technologie die PET-flessen kon transformeren in hoogwaardige grondstoffen, ongeacht hun oorspronkelijke kleur of kwaliteit. Deze innovatie leverde het bedrijf de titel ‘Nationaal Icoon’ op in 2019, en het trok investeringen aan van grote namen zoals Coca-Cola en het Ministerie van Economische Zaken. In 2019 haalde het bedrijf 12 miljoen euro op voor de bouw van een nieuwe fabriek in Geleen.
De teloorgang van Ioniqa
Ondanks de veelbelovende start ging het al snel mis voor Ioniqa. Het bedrijf kreeg te maken met goedkope concurrentie van nieuw plastic uit olie, een onderontwikkelde aanvoer van oude PET-flessen en een gebrek aan wettelijke recyclingstandaarden. Hierdoor bleek grootschalig gebruik van hun technologie economisch onhaalbaar. In 2023 boekte het bedrijf een verlies van 39 miljoen euro en verwachtte het pas in 2025 serieuze omzet te maken. Uiteindelijk leidde dit tot het faillissement van Ioniqa, evenals van haar zusterbedrijven Polyester Now bv en Circulair Pet Plastic Upcycling bv.
Oprichter en oud-directeur Tonnis Hooghoudt van Ioniqa noemt in een reactie het faillissement ‘dieptriest’, zo meldt Dagblad De Limburger. Hij vindt dat het ‘zowel vanuit de markt als de overheid’ ontbreekt aan een visie op duurzaam beleid. Grote bedrijven nemen volgens hem niet het voortouw als het gaat om het overschakelen op duurzame plasticproductie. Hij noemt ze ‘conservatief’ en stelt dat ze wachten tot een andere partij een recyclingfabriek succesvol laat draaien. “Puur sturen op de financiële aspecten gaat niet de circulaire oplossing voor plastics opleveren”, aldus de oprichter in De Limburger.
Umincorp: Van hoogtepunt naar diepte
Umincorp, gevestigd in Amsterdam, was bekend om zijn geavanceerde recyclingtechnologie die bijna de zuiverheid van nieuw plastic benaderde. In 2022 opende het bedrijf een hightech fabriek in Rotterdam, maar de marktprijzen van fossiele plastics, gemaakt van goedkope olie, maakten hun gerecyclede producten te duur. Umincorp draaide rode cijfers en uiteindelijk volgde het faillissement. Ondanks hun operationele succes in 2023, zoals beschreven door algemeen directeur Arjen Wittekoek, zorgde de financiële druk voor hun ondergang eerder dit jaar.
De rol van goedkope import
De instroom van goedkoop nieuw plastic uit Azië en de VS heeft een verwoestende impact op de Europese recyclingindustrie. Oliemaatschappijen verlaagden de prijzen van nieuw plastic drastisch in reactie op een afnemende vraag naar benzine. Hierdoor kunnen verpakkingsfabrikanten niet weerstaan aan de lagere kosten van virgin plastic, ondanks de milieuvriendelijke voordelen van gerecycled materiaal. Deze economische dynamiek draagt aanzienlijk bij aan de teloorgang van recyclingbedrijven zoals Ioniqa en Umincorp.
Wat nu?
De toekomst van duurzame plasticrecycling in Nederland hangt aan een zijden draadje. Industriële leiders en beleidsmakers moeten samenwerken om deze sector te ondersteunen. Het is cruciaal om marktvoorwaarden te creëren die de keuze voor gerecycled plastic aantrekkelijker maken. Daarnaast is er een dringende behoefte aan strengere regelgeving en financiële ondersteuning om de sector te helpen overleven. Zonder deze maatregelen dreigt de groene droom van een circulaire economie in rook op te gaan.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
