Als wethouder van Helmond heeft Paul Smeulders het opvallend vaak over ‘Eindhoven’. “Is dat zo? Ach, zoek daar vooral niks achter. Behalve misschien dat Eindhoven een begrip is geworden voor de hele regio. Brainport, Eindhoven, Helmond, het gaat telkens om hetzelfde: een toptech regio met een dynamiek die je nergens anders vindt. Zeker omdat technologie hier verbonden wordt met maatschappelijke uitdagingen zoals zorg, duurzaamheid en mobiliteit zijn we bij GroenLinks zo verknocht aan deze regio.”
In de aanloop naar de verkiezingen van 15 maart laat E52 zeven Kamerkandidaten aan het woord over innovatie en de rol van Brainport Eindhoven daarbij. In deze serie spreken we met Paul Smeulders (GroenLinks), Agnes Mulder (CDA), Bart van Kent (SP), Jessica van Eijs (D66), Martijn de Kort (PvdA), Bas van ‘t Wout (VVD) en Henk Krol (50PLUS). De PVV reageerde niet op ons verzoek tot een gesprek. Lees hier de hele serie.
Smeulders is een Brabander in hart en nieren; hij is wethouder in zijn geboortestad Helmond, woont in Den Bosch, waar hij Statenlid was, studeerde Bestuurskunde in Tilburg en voor zijn afstudeeronderzoek was hij acht maanden onderdeel van Brainport Development in Eindhoven. “Ik durf mezelf wel de grootste ambassadeur van Brainport buiten Eindhoven te noemen.” Dat Eindhoven voor veel mensen van buiten de stad nog steeds een onaantrekkelijk imago heeft, is volgens Smeulders dan ook slechts een kwestie van tijd. “De combinatie van technologie, design en sociale innovatie is ijzersterk en de maatschappelijke impact is zo belangrijk. De dynamiek op de High Tech Campus en Strijp-S is super inspirerend. Waar anders dan in deze regio zou je de slimste wijk ter wereld kunnen realiseren? Dat gaan we nu in Helmond doen. We bouwen Brainport Smart District niet als gemeente alleen, maar samen met het bedrijfsleven en de universiteiten van Eindhoven en Tilburg.”
Zijn geloof in de regio laat onverlet dat Smeulders ook zijn kritiek op Brainport niet verstopt. “Als organisatie zou Brainport Development wat minder op economische groei gericht kunnen zijn. Vandaar ook dat de Next Generation strategie me meer aanspreekt dan de oude lijn. Het gaat hier om veel bredere belangen dan alleen economie. Juist daarom voorspel ik Brainport een grotere toekomst dan de andere twee mainports, Amsterdam Schiphol en Rotterdam haven: die draaien vooral op kerosine en kolen, terwijl wij hier veel meer werken aan de maatschappij van morgen.”
Als Smeulders straks in Den Haag zit – en die kans is groot gezien zijn positie op de kieslijst – zal de Brainport ActieAgenda nooit ver weg zijn. “Geld voor onderzoek, voor nieuwe technologie, maar ook voor bereikbaarheid en voorzieningen in de stad, daar moet het Rijk nu echt mee komen. Wel altijd op een slimme manier. Als het bijvoorbeeld om infrastructuur gaat, moeten we dat geld vooral niet in extra asfalt gaan steken terwijl iedereen weet dat we binnenkort dankzij smart mobility veel dichter op elkaar kunnen gaan rijden. Op onze Helmondse Automotive Campus worden daar superslimme oplossingen voor bedacht. Daarnaast moet het voorzieningenniveau in de regio omhoog. Niet alleen om aantrekkelijk te kunnen blijven voor talenten van buiten, maar ook voor de eigen bewoners. Zo’n discussie over sluiting van ijsbaan en zwembad snap ik vanuit een financiële afweging in de gemeentepolitiek wel, maar staat natuurlijk haaks op het idee van de Brainportregio. Het Rijk moet ons daarin helpen.”
Uitgesproken fel wordt Smeulders als de landbouw ter sprake komt. “Wij zijn de slimste regio van de wereld, hoe kunnen we dan nog steeds accepteren dat hier de meeste dieren per vierkante kilometer worden gehouden? We hebben de ervaring van de Q-koorts nog vers in het geheugen, maar een nieuwe uitbraak van een dierziekte kan zomaar weer gebeuren. Met de meest ernstige gevolgen voor de complete regio en de mensen die hier wonen. De intensieve veeteelt moet echt heel snel en heel rigoureus worden gesaneerd. Zeker als je weet dat de hele sector ook economisch weinig toegevoegde waarde heeft, en al helemaal als je de maatschappelijke kosten ervan aftrekt. We zijn een toptech regio, maar helpen de natuur naar de knoppen en accepteren enorme gezondheidsrisico’s, waar zijn we in vredesnaam mee bezig?”
Duurzaamheid is alom tegenwoordig bij Smeulders, die naast zijn wethouderschap ook bij Natuurmonumenten werkt. Zijn vervoer regelt hij per fiets en OV, zijn werkkamer staat vol met ‘groene’ symbolen en zijn betoog is doordrenkt van duurzame plannen en voorbeelden. “Er is nog veel werk te verzetten, heel veel werk. In de jaren ’90 liep Nederland nog voorop op dit onderwerp, maar inmiddels bungelen we onderaan de groene lijsten. Gelukkig hebben we nu het akkoord van Parijs. Dat geeft ons de mogelijkheid – nee zelfs de plicht – om ook met eigen wetgeving te komen. Vroeger was het argument dat we niet als gekke Henkie de werkgelegenheid in gevaar zouden moeten brengen met duurzaamheidsinitiatieven. Maar inmiddels is de hele wereld gekke Henkie geworden en weten we dat een groen beleid juist ook banen kan opleveren. Of, zoals Jesse Klaver altijd zegt: mijn generatie is de eerste die iets merkt van klimaatverandering en de laatste die er wat aan kan doen. Er moet zo snel mogelijk een klimaatwet komen. Zo’n wet geeft bedrijven de zekerheid om langjarig te investeren in duurzame energie en innovatie.”
Foto’s (c) Ruud Balk