Jonge chemiebedrijven nemen deel aan de Gouden KIEM competitie georganiseerd door de onderzoeksorganisatie NWO en Holland Chemistry. De winnaar ontvangt 25.000 euro prijzengeld. Dit jaar komen alle drie de finalisten van de Technische Universiteit Eindhoven. De startups die zijn geselecteerd om hun plannen voor de jury van Gouden KIEM te plaatsen zijn Sponsh, Vertoro en Lusoco.
Lusoco is opgericht door Teun Wagenaar en Jeroen ter Schiphorst en werkt aan de ontwikkeling van bedrukte oppervlakken die overdag energie opwekken en ‘s nachts licht geven. Henry Sprenkels, Business Development Director van Lusoco legt uit hoe het werkt: “Het is een printtechnologie die gebruik maakt van speciaal ontwikkelde, sterk fluorescerende inkt voor het printen op glas of plastic. Wanneer er met die inkt wordt gedrukt, wordt het licht dat op het bedrukte oppervlak valt, opnieuw op een zodanige manier uitgestraald dat het aan de zijkanten van de ruit naar buiten komt. Het kan daadwerkelijk zichtbaar zijn: als het ontwerp in rood is gedrukt, zie je rood licht uit de zijkanten van het glas komen. We plaatsen zonnecellen op de zijkanten van het glas om het uitgestraalde zonlicht om te zetten in energie, zonder het traditionele gebruik van het raam met de gedrukte boodschap erop te beperken.”
De oprichters van Lusoco geloven dat hun technologie in de toekomst zal bijdragen aan energieneutrale bouwen. In 2021 moeten alle nieuwe gebouwen in Nederland bijna energieneutraal zijn en in 2050 moet ook de hele gebouwde omgeving bijna energieneutraal zijn. Hoogbouw met meerdere verdiepingen kan echter niet alleen met de zonnepanelen op het dak aan deze eisen voldoen. “Het dak heeft beperkte ruimte voor zonnepanelen, wat voldoende kan zijn om slechts één verdieping van het gebouw te ondersteunen”, vertelt Henry Sprenkels. “Als je een toren hebt, kun je niet genoeg energie uit de zonnepanelen op het dak halen. Daarom moet ook de gevel van het gebouw energieopwekkend worden. Architecten willen echter geen traditionele zonnepanelen op de gevels plaatsen vanwege hun onaantrekkelijke uitstraling. Bovendien heeft de gevel meerdere functies, bijvoorbeeld het toelaten van daglicht in het gebouw door de transparante ramen – je kunt die niet blokkeren met de zonnepanelen. Daarom is er een reeks technologieën nodig die een architect in staat stellen om de gevel energie op te laten wekken en Lusoco gaat een van die technologieën aanbieden.” Het uiterlijk van de energieopwekkende oppervlakken is een belangrijk aspect van Lusoco’s technologie: “We kozen voor inkjetprinten omdat het ons in staat stelt ons te concentreren op de mogelijkheid om patronen te printen – het geeft de architecten de artistieke vrijheid die ze nodig hebben,” zegt Sprenkels.
Lusoco is niet de eerste startup van Teun Wagenaar. Zijn vorige bedrijf, Peer+, werkte aan glas dat onmiddellijk kan schakelen van transparant naar donker. Later werd Peer+ verkocht aan Merck. “Tijdens de Peer+ periode onderzocht Teun ook de mogelijkheid om energie met glas te produceren, maar besloot hij zich te richten op schakelbaar glas in plaats van op energieopwekking”, vertelt Henry Sprenkels. “Lusoco is de volgende stap van Teun om zijn droom na te streven om energieopwekkend glas te hebben – deze technologie heeft de afgelopen vijftien jaar grote verbeteringen laten zien in de ontwikkeling door de chemische afdeling van de TU/e en door onze adviseur, dr. Michael Debije.”
“Momenteel is de hoeveelheid energie die met de technologie van Lusoco kan worden opgewekt nog steeds vrij laag in vergelijking met de traditionele zonnepanelen, maar onderzoek geeft aan dat het mogelijk is om het rendement over enkele jaren te verbeteren”, zegt Sprenkels. “Ondertussen zien we kansen op de bewegwijzerings- en de automarkt met energieopwekkende oppervlakken: overdag genereert het patroon op het glas elektriciteit en ‘s nachts kunnen we het patroon laten gloeien. Het is een mooie manier om een bord of logo te verlichten. Het kan ook worden gebruikt voor het panoramadak van een auto, waardoor een gloeiend effect ontstaat dat vergelijkbaar is met het effect dat al bestaat in high-end auto’s zoals Rolls Royce. Met die toepassingen is de hoeveelheid energie die onze producten kunnen opwekken minder cruciaal dan de hoeveelheid energie die nodig is voor een gevel van een energieneutraal gebouw (wat toch ons langetermijndoel is). Op korte termijn zijn we van plan om toepassingen voor de bewegwijzeringsmarkt en de automobielindustrie te ontwikkelen en stand-alone units te maken die geen stroomkabels of een extern stroomnet nodig hebben.”
Met de subsidie van Metropoolregio Eindhoven kon Lusoco een eerste pilot starten. Het eerste monster dat van het energieopwekkende oppervlak is gemaakt, is beperkt tot A4-formaat. “Met de nieuwe subsidie zouden we een stap vooruit kunnen zetten en op locatie bij de klant kunnen beginnen met de voorbereiding van een monster van 0,5 x 2 meter”, aldus Henry Sprenkels. “We hebben de pilot nodig om alle dingen te meten die we in het lab niet kunnen simuleren. De pilot laat ons de energie-opwekkende oppervlakken in de praktijk demonstreren en meten hoeveel energie er geproduceerd en opgeslagen kan worden. Daarnaast is de pilot van groot belang om interesse te wekken in de technologie van Lusoco op korte termijn.”