“De Europese Unie kan geen vooruitgang boeken op weg naar digitale strategische autonomie als zij niet in de voorhoede zit van technologische innovatie en productie in zowel elektronische als fotonische chips.” CEO Prof. Dr. Gabriel Crean van de Luxemburgse Lux Consulting Group, denkt dat de nieuwe Europese chipswet niet voldoende is om de behoeften van de fotonica-industrie te dekken. “Fotonische chips verdienen meer dan een rol als ‘add-on’ op de EU Chips Act.”
Volgens prof. Crean, die sprak op de PIC Summit Europe 2022, die op 7 en 8 november in Eindhoven werd gehouden, moeten acties elkaar overlappen en versterken. “Met andere woorden, ze moeten holistisch zijn, wat betekent dat ze de productiecapaciteit, een gelijk speelveld, handelsbeperkingen, innovatie en steun voor opleiding en onderwijs aanpakken.” Om de Europese digitale ambities te realiseren is snelheid bovendien essentieel, zegt hij: “Daarom luid ik nu de noodklok. We moeten snel handelen.”
Prof. Crean waarschuwde zijn publiek dat de grootste fout voor nu zou zijn om de veranderingen die de wereld recentelijk heeft doorgemaakt te onderschatten. “Deze veranderingen zijn onherroepelijk. Covid, de oorlog in Rusland, de spanningen tussen China en de VS, ze hebben allemaal geleid tot systemische gevolgen voor energie, leveringsketens en investeringen. De economie van de EU staat voor ongekende uitdagingen.”
Industriebeleid
Een van de manieren om deze situatie tegen te gaan is volgens prof. Crean de invoering van een Europees industriebeleid en een strategie voor economische veerkracht en capaciteit. “De Europese Unie staat nu op een scharnierpunt in haar ambitie voor digitale veerkracht. Denk aan cloud computing, cyberbeveiliging, kwantumcomputers. Het is duidelijk dat de EU geen vooruitgang zal boeken op weg naar digitale strategische autonomie als zij niet in de voorhoede van technologische innovatie en opkomende digitale technologieën zit.” Dit vraagt om strategische autonomie in ten minste twee geïdentificeerde technologieën, voegt hij eraan toe: geïntegreerde microelektronica en fotonische geïntegreerde circuits.
Met een huidig wereldwijd aandeel van 12 procent in de InP-fabricage (tegenover 35 procent voor China en 53 procent voor de VS) is dit voor Europa geen uitgemaakte zaak. Voor silicium fotonica is de situatie nog erger: de Amerikaanse industrie controleert 93 procent van het wereldwijde marktaandeel. Prof. Crean verwacht dat de door de VS opgelegde handelsbeperkingen voor Europese producenten van chips en chipmachines in hun betrekkingen met China de situatie alleen maar verder verslechtert. “En dan hebben we het nog niet over het volledige gebrek aan gelijke concurrentievoorwaarden. Onze producten aan China verkopen is momenteel praktisch onmogelijk, en niet alleen vanwege deze Amerikaanse handelsbeperkingen. Als je kijkt naar de belastingvoordelen voor Chinese bedrijven, kunnen we onmogelijk met hen concurreren. We moeten met regeringen en EU-autoriteiten om de tafel gaan zitten om een gelijk speelveld te krijgen.”
“Geen add-on”
Creans waarschuwingen waren rechtstreeks gericht aan de Europese Commissie. Colette Maloney, die het departement micro-elektronica en fotonica van de Commissie leidt, beantwoordde ze met een bredere blik op de context van de Chips Act, met de nadruk op pilotprojecten voor fotonische chips. “Fotonica een integraal onderdeel van de Chips Act, niet een soort add-on.”
Volgens Maloney heeft de EU vijf hoofddoelstellingen met de Chips Act, allemaal gericht op het creëren van een ‘state-of-the-art’ Europees halfgeleider-ecosysteem. “Het gaat erom ons leiderschap op het gebied van onderzoek en technologie te versterken, ons innovatievermogen te verhogen, onze productiecapaciteit aanzienlijk te vergroten, het acute tekort aan vaardigheden aan te pakken door nieuw talent aan te trekken en een diepgaand inzicht in de wereldwijde toeleveringsketens voor halfgeleiders te ontwikkelen.”
Maloney zegt dat de European Chips Act en het “Chips for Europe Initiative” de kloof tussen laboratorium en fabriek zullen overbruggen. “Wij bouwen een virtueel platform om Europa’s halfgeleiderontwerpcapaciteit te versterken, bestaande pilotprojecten te verbeteren en nieuwe proeflijnen te ontwikkelen. We gaan geavanceerde technologie en engineeringscapaciteiten opbouwen om de ontwikkeling van kwantumchips te versnellen. Ook zullen we een netwerk van competentiecentra in heel Europa opzetten en een chipsfonds oprichten om de toegang tot leningen en aandelenkapitaal voor startende bedrijven, scale-ups, mkb’s en andere bedrijven in de halfgeleidersector te vergemakkelijken.
Natuurlijk is Maloney zich ervan bewust dat al deze doelstellingen afhankelijk zijn van geld. Zij zegt dat de EU via de EIB en de EIC leningen en aandelenregelingen voorbereidt. “Bovendien wil ik de hele waardeketen uitnodigen om deel te nemen aan de workshops die we organiseren.”
PIC Summit Europe 2022 is een nieuw congres, een van de twee fotonische chipconferenties in Europa en zal jaarlijks terugkeren. De volgende editie is in november 2023. PhotonDelta is de hoofdorganisator van het congres; het programma is opgezet in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven en IPSR-I.