Philips in Best heeft een test afgerond van haar nieuwe ‘Fiber Optic Real Shape’ technologie in het academisch ziekenhuis UMC in Utrecht waarmee artsen dankzij live 3D-beeld van het inwendige lichaam exact weten waar een verstopping of lek in de aderen of bloedvaten zit. Daardoor is het niet langer nodig om nodeloos met een katheter te duwen om deze door een ader of bloedvat te krijgen omdat niet te zien is hoe deze door het lichaam kronkelt. Ook is er geen blootstelling aan röntgenstralen meer nodig. Innovation Origins vroeg radioloog en Chief Medical Officer Image Guided Therapy bij Philips, Dr. Atul Gupta, hoe de technologie werkt. „Dit is een grote breakthrough voor de geneeskunde. Artsen zullen deze technologie voor allerlei behandelingen gaan gebruiken.”
Op dit moment test u een nieuwe operatietechniek met behulp van de zogeheten ‘Fiber Optic Real Shape’ technology van Philips. Kunt u uitleggen wat dat is?
„Bij de oude manier om in het lichaam te kijken heb je röntgenstralen nodig. Bij Fiber Optic Real Shape technology maken we gebruik van een katheter ter grootte van een spaghettisliertje met daarin gebouwde technologie [sensoren, red.] die werkt op basis van licht. De informatie die dat geeft, kunnen we doorsturen naar ons beeldverwerkende systeem waarop schermen in de operatiekamer aangesloten zijn. Op het beeld zien we dan de locatie van de katheter in het lichaam en de vorm van die locatie [een ader of bloedvat, red.] zonder dat we röntgenstraling nodig hebben. Het beeld dat de katheter door stuurt is driedimensionaal. Dat betekent dat ik door je lichaam kan navigeren zonder dat ik een röntgenapparaat nodig heb. Dat is een voordeel omdat je de patiënt, artsen en verpleegkundigen daardoor minder aan straling blootstelt. Het geeft me bovendien een veel beter beeld van het inwendige lichaam waar mijn apparaat door aan het voortbewegen is. Dat werkt beter dan de tweedimensionale röntgenfoto’s die we tot op heden gebruiken. Met driedimensionaal beeld kun je veel preciezer opereren.”
Kun je als arts ook sneller opereren met deze methode dan met röntgenbeelden?
„Dat onderzoeken we nu in het UMC in Utrecht. Maar tijdens eerdere demonstraties met katheters in aderen tijdens medische conferenties waarbij artsen röntgenbeelden gebruikten, worstelden ze om door kronkelende aderen te komen. Dat lukte niet goed omdat ze niet konden zien waar een kronkel in de ader zat. Ze zetten extra kracht op het katheter terwijl dat niet hielp. Toen we die driedimensionale beelden kregen, zagen we in dat dit geen zin had. Omdat de ader een kronkel maakte en je de katheter dus bijvoorbeeld beter opwaarts kon sturen in plaats van voorwaarts. Toen we dat zagen, konden we binnen een seconde door de ader met het sliertje van het katheter. Dus ik denk absoluut dat onze technologie de operatietijd verkort.”
Hoeveel ziekenhuizen gebruiken dit systeem al?
„Het is alleen nog maar een onderzoeksproduct dus je kunt het nog niet kopen. Het UMC in Utrecht is de enige locatie waar deze technologie al gebruikt is.”
Kun je het alleen door bloedvaten voort bewegen?
„Nee. Het kan door bloedvaten maar ook door aderen. Maar in de toekomst kan het gebruik uitgebreid worden. Op dit moment gebruiken we het alleen door de katheter voort te bewegen door aderen en bloedvaten.”
Wanneer komt het product op de markt?
„We moeten onderzoek doen om te bewijzen dat het veilig en effectief is. Daarna moeten we goedkeuring krijgen van de regulerende instanties voor medische apparatuur zoals de FDA in de VS. We hangen er nooit een datum aan wanneer het product te koop zal zijn. Maar we beginnen al wel met klinische testonderzoeken waarbij het wordt gebruikt bij patiënten. Meestal duurt het dan niet zolang meer voordat er toestemming gegeven kan worden.”
Waren de resultaten tot nu toe zoals u verwachtte? Dus dat patiënten minder gewond waren na een operatie dan bij de tot nu toe gebruikte methode?
„Deze technologie kan voor allerlei problemen worden gebruikt. Maar wij hebben ons beperkt tot de behandeling van aneurysma’s in de maagstreek. Dat soort aderen is heel erg kronkelig. We kunnen ze nu behandelen door er een stent in te zetten, een soort buisje om het aneurysma te repareren. Dat is een complexe procedure. Wij kijken nu op welke manier het gebruik van de katheter en het driedimensionale beeld op het scherm de procedure verbetert. Is er minder gebruik van röntgenstraling? Opereren we sneller? Verloopt de operatie veiliger dan een hele tijd blind proberen de ader te repareren hetgeen mogelijk complicaties veroorzaakt omdat je alleen maar gebruik kunt maken van tweedimensionale röntgenbeelden? Bij röntgenbeelden kan je de ader niet van alle kanten bekijken, je hebt alleen tweedimensionale beelden. Bij de driedimensionale beelden kan je de aderen wel van alle kanten bekijken. Dus dan zie je precies hoe ze lopen en waar het probleem zit. Je kunt de nieuwe methode vergelijken met een TomTom, of een driedimensionale GPS. Maar dan voor het inwendige lichaam.”
Dus de nieuwe methode werkt zoals u had verwacht?
„Inderdaad.”
Is het een duur systeem voor ziekenhuizen om aan te schaffen?
„Dat weten we nog niet. We gaan nog door de validatieprocedure. Als we kunnen aantonen dat deze technologie de operatieprocedures heel erg verkort en dat deze goed werkt, waardoor je meer patiënten kunt behandelen, zal het de uitgave waard zijn. Maar het is op dit moment te vroeg om iets over de kosten te zeggen. Die informatie hebben we nog niet.”
Wie heeft dit uitgevonden?
„Wij hebben deze technologie met een heleboel artsen besproken. Het is in feite een product dat is ontstaan door co-creatie. We vroegen de artsen waar deze procedure voor zou kunnen werken zoals bij hartoperaties en operaties aan aderen in benen, aderen waarin aneurysma’s zitten. Op basis van die informatie zijn we behandelingen van aneurysma’s gaan testen. Maar op het moment dat artsen deze technologie in handen hebben voor aneurysma’s, gaan ze vanzelf nadenken over allerlei andere toepassingen. Ze denken al snel: hey, dit is een geweldig instrument. Zo gaat het altijd met instrumenten. Waarom zou ik een hamer alleen gebruiken om een spijker in de muur te slaan? Als ze het eenmaal in handen hebben, zullen ze het voor andere behandelingen gaan gebruiken.”
Denkt u dat dit een breakthrough ontwikkeling in de geneeskunde is?
„Ik denk van wel. Voor het eerst kunnen we beeldgestuurd opereren zonder gebruik te hoeven maken van röntgenbeelden. Voor het eerst kunnen we gebruik maken van 3-D-beeld. Voor het eerst kunnen we door het lichaam navigeren. Voor mij is dat een grote doorbraak. Daarbij zijn de röntgenbeelden die we nu gebruiken tijdens operaties niet live opgenomen. Bij de nieuwe driedimensionale technologie met het katheter zijn de beelden wel live. Je kunt op het moment van de operatie eerder besluiten om je benadering te veranderen omdat je sneller en beter ziet, dat wat je van plan was te doen, niet werkt.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
