Het is dag één van The Business Booster. De ondernemers inspecteren hun stand nog een laatste keer, de koffieautomaten worden snel in orde gemaakt en de crew wijst de eerste bezoekers de weg. In een van de immense hallen waar de RAI om bekend staat, staan er in tientallen ‘straten’ ruim honderd start-ups opgesteld.
- Op The Business Booster presenteren ruim honderd start-ups hun oplossingen voor energietransitie;
- Steeds meer investeerders in Europa geven prioriteit aan het maken van een positieve maatschappelijke en milieu-impact;
- Meer Europese samenwerking in de energiesector zou leiden tot meer succesvolle scale-ups.
Eerste LFP-batterij producent van Europa
In de ‘energieopslag voor de industrie’-straat vertelt Marton Pap het veelbelovende verhaal van ElevenEs uit Servië. Het bedrijf is van plan om Europa’s eerste producent van lithium-ijzer-fosfaat (LFP)-batterijen worden. Dit type batterij werd door Forbes al uitgeroepen tot ‘the next big thing’ voor batterijen van elektrische auto’s.
EDGE-batterijcellen gebruiken ijzerfosfaat (FP) als kathodemateriaal in plaats van het populaire, maar dure en niet-duurzame kobalt en nikkel. De batterijen hebben een lagere energiedichtheid, maar zijn goedkoper te produceren omdat ijzerfosfaat overal ter wereld te vinden is. Daarnaast raken de batterijpakketten minder snel oververhit. Pap: “Daarmee besparen we ruimte en kunnen we meer EDGE-accu’s stapelen en concurreren met energieprestaties van andere batterijen.” De batterij is geschikt voor toepassing in elektrische auto’s, energie-opslagsystemen, maar ook voor bussen en vrachtwagens.
In april dit jaar opende de start-up haar eerste productiefaciliteit in Servië. Deze moet in 2024 uitgroeien tot een fabriek die jaarlijks 500MWh produceert. Verder staan de Giga-I (8GWh, 2026) en de Giga-II (40GWh, 2028) op de planning.
EIT InnoEnergy
ElevenEs is een van de honderden start-ups die ondersteuning krijgt van investeringsmaatschappij EIT InnoEnergy. Het is wereldwijd een van de grootste en belangrijkste investeringsmaatschappijen voor innovaties in duurzame energie. Zo initieerde het onder andere de European Battery Alliance, het European Green Hydrogen Acceleration Center en de European Solar PV Industry Alliance een leidende positie. Vorige maand nog, sloot het een onderhandse kapitaalronde van ruim €140 miljoen af.
ROSI: oplossing voor miljarden zonnepanelen aan het einde van hun levensduur
Een paar straten verderop staat Franse tech start-up ROSI Solar (Return Of Sillicon). Het bedrijf van oprichter en ceo Yun Leo is gespecialiseerd in het recyclen van zonnepanelen. “De schatting is dat er wereldwijd meer dan een terrawatt aan zonne-energiecapaciteit geïnstalleerd is. Dat komt neer op 2,5 miljard zonnepanelen. De gemiddelde levensduur van een zonnepaneel is 25 jaar, dus ga maar na hoeveel restafval dat gaat opleveren”, steekt Leo van wal. Met ROSI wil ze dit probleem aanpakken door op grote schaal onderdelen van gebruikte panelen terug te winnen en te hergebruiken. Oók kostbare materialen, zoals zilver en koper.
Leo: “PV-technologie is gebaseerd op silicium. Het zuiveren van silicium is een erg energie-intensief proces dat goed is voor twintig procent van de totale kosten van een PV-module. Wij recyclen silicium uit bestaande zonnepanelen. ROSI onderscheidt zich van andere bedrijven, doordat we een paneel delamineren tot elk deel gescheiden is. Zo kunnen we vijf materialen, silicium, zilver, aluminium, koper en glas, terugwinnen en opnieuw gebruiken.”
‘Europa heeft probleem met financiering van first-of-a-kind technologieën’
Ondertussen staat er in de grote zaal een gesprek tussen Constantijn van Oranje (Techleap) en InnoEnergy’s innovatiedirecteur Elena Bou op het programma over uitdagingen van start-ups in de energiesector.
“Je kunt stellen dat alle tech start-ups in de energiesector kapitaalintensief zijn en nieuwe technologie ontwikkelen. Europa heeft een probleem met financiering van nieuwe technologieën”, stelt Bou vast. “Er is genoeg kapitaal, maar kapitaal bevindt zich te vaak niet op de goede plek. Als oplossing proberen we daarom een soort blended finance op te zetten waarbij we ook de industrie en klanten betrekken.”
Daarnaast noemt Van Oranje de transfer van academische kennis naar de markt als een grote uitdaging. In heel Europa, maar in Nederland in het bijzonder. “De waarde van een ondernemer wordt fundamenteel ondergewaardeerd. Onderzoek doen wordt heel hoog gewaardeerd, de commercialisatie ervan des te minder. Commercialisering is voor te veel wetenschappers nog een vies word. Er zijn te weinig incentives om iets naar de markt te brengen. Bovendien hoeft een briljant wetenschapper niet per definitie een goede ondernemer te zijn. Als we willen dat start-ups impact maken, moeten we de waarde van goed ondernemerschap sterker benadrukken.”
Steeds meer impact investeerders, nog te veel bescheidenheid
Gelukkig ziet Bou dat er sinds de oprichting van InnoEnergy in 2010 ook veel dingen wel goed gaan. Zo had de organisatie dertien jaar geleden moeite om de arena vol te krijgen en willen steeds meer investeerders impact maken. Dat Europese investeerders het in toenemende mate belangrijk vinden om impact te maken, bleek ook uit een recent onderzoek van Phoenix Capital Group. Zo heeft Europa meer impactfondsen en -investeerders dan de VS (1160 tegenover 773 en 775 tegenover 433).
Dat neemt niet weg dat we nog veel kunnen leren van ondernemers in Amerika, vindt Bou. “Laatst kwam er een start-up naar me toe met een fantastische technologie. Toen ik vroeg waar ze hun product op de markt wilden brengen, was het antwoord: ‘We willen ons eerst op het zuiden van Frankrijk focussen.’ Terwijl het antwoord gewoon moet zijn dat ze de hele wereld willen veroveren. Die terughoudendheid is onderdeel van onze cultuur.”
Van Oranje voegt toe dat landen op Europees niveau nog veel meer moeten samenwerken, in plaats van allemaal hun eigen expertise of belang voorop te stellen. “Het is typisch Europa dat iedereen zijn eigen cluster of ecosysteem wil beschermen. We kunnen veel meer kunnen bereiken als we dat idee loslaten.”
Ik loop nog een keer terug naar Leo van ROSI.De ondernemer heeft een succesvolle tijd achter de rug. In 2022 haalde ze 7,4 miljoen euro aan financiering binnen om een eerste grootschalige productielocatie op te zetten voor de recycling van fotovoltaïsche zonnepanelen. Die locatie werd afgelopen zomer geopend. Ook werd ROSI door EY Frankrijk verkozen tot start-up van het jaar. Ze wil er niet al te veel van weten. Achter ons staat een rij van geïnteresseerden te wachten, dus Leo moet door. Ineens herinnert ze het zich: “Oh, we zijn bezig met een nieuwe financieringsronde. Geld binnenhalen is niet mijn sterkste punt, ik vergeet het altijd te noemen”, zegt ze zich met een knipoog.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
