Er zijn verschillende soorten mensen op vakantie. Sommigen pakken hun agenda in om nieuwe plaatsen te bezoeken, vroeg op te staan en door nieuwe steden te slenteren en elk iconisch monument, museum en gebouw te bezoeken. Anderen gaan kamperen bij het strand of in de bergen, waar ze af en toe een foto maken van een zonsondergang of barbecue.
Weer anderen willen maar een ding: tot rust komen. Neem Athena. Deze zomer gaat ze naar Spanje om te ontspannen en tot rust te komen. De plotwending? Geen telefoon, geen tv, geen technologie. Alleen het Spaanse platteland, veel yoga en, zei ik al, geen technologie?
De aantrekkingskracht van een technologievrije zomer
In een tijd waarin schermen en meldingen ons leven domineren, kan het idee van een technologievrije zomer zowel ontmoedigend als bevrijdend lijken. Voor Athena, een jonge yogadocente uit Groningen, is de aantrekkingskracht van het loskoppelen van de digitale wereld onweerstaanbaar. “Ik ben yogadocente, dus ik heb de afgelopen tien jaar veel geoefend en lesgegeven, en zo heb ik deze plek gevonden,” vertelt ze. “Voor mij is het een kans om echt in de praktijk te duiken. Het is tijd om gewoon bij mezelf te zijn en mijn meditatie en yoga te beoefenen.”
Athena’s favoriete retraite is een yoga- en meditatiecentrum verscholen in de bergen van Alta Garrotxa, Girona. Dit heiligdom biedt een schril contrast met de gebruikelijke stedelijke omgeving zonder verkeer, gebouwen of internetnetwerk. Een klein toevluchtsoord waar de focus ligt op innerlijke rust in plaats van op Instagramstories en X notificaties. “Je kunt je telefoon uitzetten, want alles wordt geregeld. Zet gewoon je telefoon uit en wees aanwezig bij jezelf.”
Mindfulness en technologie: antoniemen?
Technologie is verweven geraakt met bijna elk aspect van ons leven. Zelfs de yogi-wereld heeft technologische innovaties verwelkomd met yoga-apps zoals Glow of meditatietimers. Technologie is in elke hoek van onze levensstijl te vinden. Wat ook duidelijk is, is dat de meesten van ons er een enigszins giftige relatie mee hebben of hebben gehad.
Een recent onderzoek in het Journal of Technology in Behavioral Science toonde aan dat buitensporige schermtijd bij volwassenen verband houdt met een verminderde mentale gezondheid en levenskwaliteit, met meer symptomen van depressie en angst. Wat kinderen betreft, pakken overheden in heel Europa overmatig schermgebruik onder jongeren actief aan. In Nederland bijvoorbeeld blijkt een telefoonverbod op scholen de concentratie en sociale interactie van leerlingen te verbeteren.
Deze constante connectiviteit kan de mindfulness die dit soort retraites willen bevorderen in de weg staan. Het is echter ook eerlijk om te zeggen dat mindfulness niet alleen afhankelijk is van de afwezigheid van technologie. Athena wijst er ook op: “Alleen omdat je niet op je telefoon zit, betekent dat niet dat je mindful bent. Voor mij is de afwezigheid van technologie een groot deel van mijn mindfulness, maar ik merk dat het niet noodzakelijk een standaard is. Je kunt ook gedachteloos dingen doen zonder dat er technologie in de buurt is.”
De retraite-ervaring
De dagen in Girona beginnen met yogasessies in de vroege ochtend, gevolgd door nog veel meer yogasessies, meditatie, creatieve workshops en gewoon in de natuur zijn. De nadruk ligt op de verbinding met jezelf en de natuurlijke wereld, in plaats van met de digitale wereld.
De ongeschreven regels zijn duidelijk: geen telefoons, geen laptops, geen tablets in de buurt. Op het eerste gezicht klinkt dit misschien als een nachtmerrie voor mensen die altijd online zijn, maar voor Athena is het een droom die uitkomt. “Ik vind het geweldig. Ik heb absoluut een social media- of afleidingsverslaving,” geeft ze toe. “Elke keer als ik sinds 2015 op retraite ga, is het een opluchting dat ik mijn telefoon uit kan zetten en weg kan leggen en er niet eens meer aan hoef te denken.”
Te midden van het geroezemoes rond nieuwe technische gadgets en iPhone-updates, richten velen hun aandacht op de verleidelijke belofte van een week zonder meldingen en doomscrolling die digitale detox retraites bieden. En je hoeft niet helemaal naar Bali (hoewel het er geweldig uitziet). Europa is deze neiging aan het inhalen.
Veel van deze retraites zijn gericht op yoga, waaronder stille yoga-retraites waarbij je dagenlang niet spreekt. Het aanbod breidt zich echter uit om tegemoet te komen aan iedereen die een pauze wil van de technologie. Je kunt tantra- en dansretraites volgen in de Algarve of op de Azoren, deelnemen aan kookworkshops op Ibiza, wandelen op Tenerife of een verfrissende koude duik nemen in de verkwikkende bergrivieren van Noorwegen – en dat allemaal in een schermvrije omgeving.
Mensheid
Door afstand te nemen van technologie hoopt Athena mindfulness te cultiveren en een diepere band met zichzelf te ontwikkelen. “Ik denk meer aan mentale rust. Het is als een zucht. Je kunt ervan genieten om je te vervelen,” deelt ze. “Je staat jezelf echt toe om te rusten. Niet alleen qua slaap, maar ook overdag. Als je gaat wandelen, zonder technologie, ga je gewoon wandelen; er is zoveel minder overstimulatie.”
De beloningen van het ontkoppelen zijn inderdaad talrijk. “Afhankelijk van de oefening en je mentale toestand, kan het echt invloed hebben op hoe je handelt of besluit dingen te doen.”
Athena kiest ervoor om de natuur en de gemeenschap op een meer authentieke manier te ervaren. “Delen en foto’s maken om te bewijzen dat je al die dingen hebt gezien, de vakantie de moeite waard maken door alle mooie dingen die je hebt gezien te laten zien,” legt ze uit. “Een technologievrije vakantie kan je menselijkheid geven. Je hoeft niet op zoek te gaan naar de meest intense ervaring, maar je kunt achterover leunen en de wereld om je heen opmerken”.
Meer dan sangría
In een wereld waar technologie vaak ons tempo dicteert, is Athena’s vakantiekeuze een verfrissende herinnering aan de waarde van vertragen en aanwezig zijn. Wie wist dat Spanje meer te bieden had dan sangría? Terwijl ze zich op haar reis voorbereidt, laat ze me achter met de volgende vraag: Wat zouden we over onszelf kunnen ontdekken als we de verbinding durven verbreken?
