Slimme verlichting, zelfrijdende auto’s en robots die voor onze oudere familieleden zorgen. Dat lijkt allemaal snel realiteit te worden. Ook op een minder zichtbare manier hebben we al met slimme algoritmen te maken. Denk bijvoorbeeld aan je tijdlijn op sociale media. En er komen iedere dag nieuwe toepassingen van Artificiële Intelligentie (AI) bij. Om dit allemaal mogelijk te maken, hebben we goed opgeleide mensen nodig. Er ontstaan steeds meer opleidingen rondom data en AI. Zelfs basisschoolkinderen krijgen soms al les in de basisprincipes van programmeren. Maar zijn deze aanpassingen in het onderwijs genoeg? Moet het onderwijs niet compleet op de schop om de nieuwe generaties werknemers en ondernemers op te leiden?
Ja, zeggen Buster Franken, oprichter van FruitPunch AI, en Bob van den Berge van de Bit Academy. Zij richten zich op nieuwe vormen van onderwijs om jonge mensen klaar te stomen voor de toekomst. Franken studeerde zelf aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). “Op de universiteit leren studenten de theorie achter een technologie. Daarna worden ze de wijde wereld ingestuurd om de technologie toe te passen”, vertelt hij. Dat moet anders, vindt hij. “Met FruitPunch AI focussen we juist eerst op een probleem en kijken hoe we hier met de technologie een oplossing voor kunnen vinden.”
Nederlandse AI Coalitie
Zoals de hersenen nog steeds het meest ongrijpbare deel van ons lichaam zijn, zo is artificiële intelligentie nog altijd het onontdekte land. Dat onze hersenen ons lichaam aansturen hebben we als mens wel geaccepteerd. Dat geldt niet voor de manier waarop AI stap voor stap de regie over onze samenleving overneemt. Daar voeren we graag nog een paar stevige debatten over. In een serie reportages en interviews laat Innovation Origins in nauwe samenwerking met de Nederlandse AI Coalitie zien wat de gemiddelde Nederlander merkt van deze alles bepalende maatschappelijke revolutie. Hoe houden we als mens de vingers aan de knoppen? De angsten, de kansen, de dilemma’s.
De NL AIC staat ook voor het belang van geschikt onderwijs, het behouden van talent, het blijven ontwikkelen en het bieden van passende trainingen. Om dit in de praktijk te brengen komen verschillende deelnemers samen in het toepassingsgebied Onderwijs en de bouwsteen Human Capital .
Impact
Franken begon met FruitPunch AI omdat hij een positieve impact wil hebben op de wereld. Hij is ervan overtuigd dat AI de wereld kan verbeteren, bijvoorbeeld door oplossingen voor klimaatverandering mogelijk te maken. Daarom zette hij verschillende projecten op om AI for Good in te zetten. Hierin werken enthousiaste mensen aan verschillende projecten. Zoals drones om stropers te herkennen in natuurreservaten en robots om efficiënter gewassen te verbouwen op minder landbouwgrond. “Hiermee hebben we natuurlijk impact. Maar die impact is veel groter als we meer mensen opleiden om AI for good in te zetten”, stelt hij.
Daarom richt FruitPunch AI zich nu, naast de eigen projecten, vooral op educatie. De oprichters zetten masterclasses en opleidingen op voor verschillende niveaus. Franken wil leergierige mensen leren over AI door samen naar oplossingen te zoeken voor praktische problemen uit het bedrijfsleven, zogenoemd challenge-based learning. Hierin is ruimte voor iedereen die wil leren, benadrukt Franken. “Wij geloven dat iedereen – uit verschillende domeinen – een beter begrip moet krijgen van AI”, stelt hij.
Innovatie
Bij FruitPunch AI is in principe iedereen welkom, maar Franken ziet dat vooral HBO en WO studenten en lifelong learners aansluiten. Terwijl leren over AI en andere aspecten van IT ook voor mbo-studenten heel belangrijk is. Ook zij krijgen er in hun verdere loopbaan, in welk vakgebied dan ook, waarschijnlijk mee te maken. Dat zien ook Bob van den Berge en Dennis Berkhof van de Bit Academy. Het bedrijf verzorgt een opleidingstraject voor software development op MBO niveau 4 binnen het ROC van Amsterdam. Het is een nieuwe manier van onderwijs waarbij de focus ligt op autonomie van de student, peer to peer leren en een goede connectie met het bedrijfsleven. Studenten werken in een open ruimte in hun eigen tempo aan verschillende modules.
“IT’ers zitten tegenwoordig echt niet meer constant te programmeren in de kelder van een bedrijf”, stelt Van den Berge. “De moderne IT’er is niet alleen goed in tech, maar is ook goed in communiceren. Hij of zij overlegt met de opdrachtgever en met collega’s om samen tot een goede oplossing te komen. Het is een heel sociaal beroep geworden.” Binnen de opleiding van de Bit Academy is daarom veel aandacht voor soft skills zoals het geven van feedback.
Naast de soft skills is ook de connectie met het bedrijfsleven volgens Van den Berge erg belangrijk. “Het is een snel veranderende wereld. We willen voorkomen dat onze IT-lessen geschiedenisles worden. Daarom werken we met coaches die ook nog actief zijn in het bedrijfsleven.” Dat levert echte vraagstukken en voorbeelden op, die ook bij FruitPunch AI zo belangrijk zijn. Op die manier sluiten de lessen beter aan bij de wensen van de markt.
Systeem
“Voor grote onderwijsinstellingen zoals het ROC is het lastig om opleidingen zo up to date te houden”, zegt Ton Paffen, programmamanager House of Digital bij ROC van Amsterdam-Flevoland. Het onderwijssysteem in Nederland werkt met kwalificatiedossiers. Hierin staat waar een opleiding aan moet voldoen. Scholen stellen deze op in samenwerking met het bedrijfsleven. Zo proberen zij het onderwijs aan te laten sluiten bij de bedrijven waar studenten later gaan werken. Deze dossiers gelden voor vier jaar en vaak worden de eerste gesprekken over het dossier een paar jaar voor aanvang al gevoerd. Een opleiding moet dan een flink aantal jaren aan dezelfde criteria voldoen. Dat is in de IT lastig omdat dit vakgebied veel sneller verandert.
Daarom werkt het ROC samen met de Bit Academy. Zij moeten uiteindelijk wel aan het kwalificatiedossier voldoen zodat studenten een erkend diploma krijgen. Toch is het voor de Bit Academy, een relatief kleine organisatie, makkelijker om actueel onderwijs te verzorgen. Paffen: “We proberen zo een beetje buiten de kaders te gaan, maar zorgen aan de andere kant ook dat het onderwijs wel inspectieproof blijft.”
Speedboot
“De metafoor van de olietanker en de speedboot is hier op z’n plaats”, zegt Dennis Berkhof. Het ROC is de langzaam bewegende en stabiele olietanker, terwijl de Bit Academy als een snel speedbootje heen en weer pendelt tussen het bedrijfsleven en de onderwijsinstelling. Paffen: “De Bit Academy is creatiever in het bedenken van nieuwe concepten in het onderwijs en zij kunnen makkelijker contact houden met bedrijven. Maar een speedbootje kiept ook sneller om.” De twee vaartuigen hebben elkaar nodig om de ideale koers te varen.
Ook bij FruitPunch AI houdt Franken rekening met de snel veranderende technologie. “Nu een tweejarige opleiding uitwerken heeft geen zin. Want over twee jaar is de technologie van nu al verouderd”, zegt hij. Daarom werkt FruitPunch AI met masterclasses en andere korte cursussen die aansluiten bij de behoeften van studenten op een bepaald moment. Zo sluit het onderwijs ook beter aan bij de praktische oplossingen waar zij op dat moment aan werken.
Sector overstijgend
Innovation Origins vroeg een aantal Nederlanders wat het onderwijs moet doen om aan te sluiten bij de toekomst met AI. Zij vonden dat werken met AI een onderdeel moet worden van alle opleidingen, zowel technische als voor niet-technische opleidingen. “Het is sector overstijgend”, wordt gezegd. Al zal het technische en theoretische aspect bij de ene opleiding duidelijker aanwezig zijn dan bij de andere, zo is het gevoel. Ethiek, privacy en filosofie rondom AI worden – naast de technische onderdelen – als een belangrijk aspect gezien voor de opleidingen.
Ethiek
Rondom Al is de technologie zelf niet het enige belangrijke en snel veranderende aspect. Ethiek is volgens beide opleiders erg belangrijk. De Bit Academy werkt met een speciale module over wetgeving, waarin ook de sociale en ethische kant van het vak belangrijk is. “Wat doe je bijvoorbeeld als je baas je vraagt om iets te bouwen waarbij jij zelf twijfels bij hebt? Het is goed om als software developer aan te geven wanneer je ergens niet mee akkoord gaat. Denk bijvoorbeeld aan de trackingsoftware die bij Facebook gebouwd is. In sommige gevallen is het echt oké om nee te zeggen”, vindt Van den Berge.
Franken gaat hierin nog een stap verder. Een van zijn belangrijkste doelen is om een verandering in mindset te weeg te brengen bij een grote groep mensen. “Binnen FruitPunch AI zetten we AI in for good. We kijken naar de manier waarop AI en de mensen die daarmee werken kunnen bijdragen aan de maatschappij, in plaats van alleen te kijken naar het verdienen van geld”, zegt hij. Mensen gaan vanuit FruitPunch AI werken bij verschillende bedrijven en dringen zo langzaam door tot de top van grote bedrijven. “Daar kunnen zij verandering teweeg brengen. Ze verspreiden daar hun missie om AI in te zetten om de wereld beter te maken”, zo hoopt Franken. “Dat gaat voor grote veranderingen in de wereld zorgen.”
Groei
FruitPunch AI en de Bit Academy hebben allebei grootste plannen om verder uit te bereiden. Van den Berge: “Wij willen met de Bit Academy dé opleider voor IT’ers worden. We willen dan naast een mbo-, ook een hbo-, en een wo-opleiding neerzetten zodat studenten bij ons snel en makkelijk kunnen doorgroeien.” FruitPunch AI heeft net een grote investering binnengehaald vanuit LUMO Labs. Hiermee kan het bedrijf verschillende projecten en masterclasses opzetten. Het doel is om de trajecten gratis aan te bieden over de hele wereld. Franken: “Er is een enorme vraag naar techtalent. Nu laten we dat liggen omdat niet iedereen eventueel kans heeft op goed onderwijs. Dat moet veranderen.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
