Nederland zet zijn zinnen op een groene horizon. Het doel: klimaatneutraliteit in 2050. Het nieuwste onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) benadrukt de noodzaak van zowel conventionele als controversiële maatregelen om deze mijlpaal te kunnen bereiken. Het PBL onderstreept de rol van elektriciteit en de noodzaak om de elektriciteitsproductie te verdrie- of vervijfvoudigen, met de nadruk op zonne-, wind- en nucleaire bronnen.
De energietransitie gaat niet alleen over nieuwe energiebronnen, maar ook over veranderingen in hoe we ons verplaatsen. Denk aan hernieuwbare brandstoffen voor vliegen en varen. De regering wil de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 49% en tegen 2050 met 95% verminderen. Maar we staan voor uitdagingen, zoals het tekort aan duurzame biomassa en groene waterstof. Daardoor komen we voor kosten te staan.
Waarom je dit moet weten:
Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Om dit doel te bereiken moeten we ons nog meer gaan richten op duurzame energie, maar ook op het gebruik van technologieën als koolstofopvang en -opslag (CCS).
30 manieren
Het PBL-onderzoek wijst op meer dan 30 manieren om Nederland klimaatneutraal te maken. Verwacht wordt dat zonne-, wind- en kernenergie meer dan de helft van de elektriciteitsproductie zullen leveren door een drievoudige tot vijfvoudige toename. Elektriciteit wordt belangrijk, maar sectoren zoals luchtvaart en scheepvaart blijven koolstof nodig hebben voor brandstof.
Hoewel biomassa, mits koolstof wordt afgevangen en opgeslagen, een optie is, wordt dit niet als de meest haalbare beschouwd. Dat komt doordat biomassa schaars is. Bij de productie van brandstoffen voor internationaal transport komt er een relatief zuivere stroom CO2 vrij, die kan worden afgevangen in fabrieken. Er kan zo tegen 2050 jaarlijks 20 tot 50 megaton CO2 worden afgevangen.
Zelfvoorzienend
De beschikbaarheid van duurzame bronnen en groene waterstof moet tegen 2050 aanzienlijk zijn toegenomen. Schaarste kan leiden tot hoge kosten, waardoor elektrische alternatieven aantrekkelijker worden. Als Nederland zelfvoorzienend wordt op het gebied van elektriciteit en waterstof, dan wordt het land minder afhankelijk van het buitenland. Een geïntegreerde aanpak van het energie- en grondstoffensysteem is cruciaal.
De uitdaging van hernieuwbare brandstoffen voor mobiliteit
Een gezamenlijke studie van PBL en TNO onderstreept de sterk toenemende vraag naar hernieuwbare brandstoffen, met name in de luchtvaart en scheepvaart, die concurreren met andere sectoren zoals de industrie. Om toe te werken naar klimaatneutrale mobiliteit in 2050 is een substantiële toename van het aanbod van hernieuwbare brandstoffen nodig. Dit omvat het opschalen van productie en import, maar ook het invoeren van duurzame technologie en het bevorderen van energiebesparing.
Het bereiken van klimaatneutraliteit in 2050 betekent niet een volledige uitbanning van fossiele brandstoffen. In sommige scenario’s wordt het gebruik van fossiele brandstoffen voortgezet, gecompenseerd door negatieve emissies in eigen land. Het Klimaatbeleid van de Nederlandse regering is gericht op een reductie van 49% van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 en streeft naar een reductie van 95% in 2050. Om deze doelen te halen, moet het beleid na 2030 worden versneld, met name bij het aanpakken van negatieve emissies en het opschalen van de inspanningen op het gebied van hernieuwbare energie.