‘Om jong van geest te blijven moet je iets gaan doen dat je voldoening geeft’

Elk jaar schrijven zich in heel Europa duizenden nieuwe ondernemers in bij Kamers van Koophandel die ouder zijn dat zestig. Innovation Origins sprak met een aantal van deze grijze innovatieve starters en vroeg hen naar hun beweegredenen. Deze week portretteren we hen in een speciale senioren-editie van de reeks Start-up of the day. Vandaag ter afsluiting van de serie het verhaal van de Duitse oud-politica Elke Schilling. Lees hier alle verhalen over de ‘zilveren start-ups‘.

De weg naar een onderneming kan lang zijn. Soms is dat met een goede reden. Toen de nu 77-jarige Elke Schilling ruim 3 jaar geleden in Berlijn de contactorganisatie Silbernetz oprichtte, wist zij dat deze vereniging ooit een zogenaamde BV met sociaal oogmerk (gGmbH) moest worden. Pas in 2020 was de tijd er rijp voor, zijn er 30 mensen in dienst en weet de organisatie zich nog steeds gesteund door een groep van 250 vrijwilligers.

Hoe kwam u op het idee voor Silbernetz?

“Gedurende een zeer lange periode waren er gewoon ontroerende en aangrijpende gebeurtenissen die mij tot het onderwerp van eenzaamheid op oudere leeftijd brachten. In het bijzonder was dit de onopgemerkte dood van mijn naaste buur, die mijn hulpaanbod maanden tevoren had afgewezen. De ervaringen die ik als seniorenvertegenwoordiger tussen 2011 en 2013 heb opgedaan, hebben mij er ook toe aangezet te zoeken naar oplossingen voor het probleem van eenzaamheid op oudere leeftijd. Wist je dat in Duitsland zo’n 7 miljoen mensen tussen de 60 en de 85 in meer of mindere mate te maken hebben met eenzaamheid?”

Hoe werkt het?

“Silbernetz is opgezet naar het voorbeeld van de Silver Line Helpline uit Manchester (VK). We hebben drie verschillende lijnen. De Silbertelefon is een telefoondienst voor 60-plussers, die dagelijks van 8.00 tot 22.00 uur te bereiken is om gewoon even met iemand te praten. Dan hebben we de Silbernetz-Freund*innen voor een wekelijks persoonlijk gesprek met een oudere die dat wil en er is Silberinfo, waar mensen informatie kunnen krijgen over ondersteuning en andere diensten voor ouderen.”

Wat heeft u tot dusver bereikt?

“We zijn op 24 september 2018 live gegaan in Berlijn en zijn sinds 16 maart 2020 in heel Duitsland actief. Er zijn ongeveer 50 vrijwilligers bij de Silbertelefon op diverse plaatsen in Duitsland. Er vinden dagelijks gesprekken plaats met 150 tot 300 mensen. In ongeveer elk vijfde gesprek geven we informatie over begeleidingsdiensten, ondersteuning in de leefomgeving, enz. Ongeveer 170 vrijwillige Silbernetz-vrienden bellen een oudere één keer per week voor een persoonlijk gesprek. Sinds de start van het Zilvernet hebben we ongeveer 250.000 telefoontjes ontvangen, ongeveer 400 verzoeken van ouderen voor Silbernetz-Freund*innen behandeld en ongeveer 300 Silbernetzfreunden opgeleid.”

“Om Silbernetz duurzaam op te zetten, hebben we in 2020 Silbernetz INKLUSIVE gGmbH opgericht. Het is een zogenoemd inclusief bedrijf, aangezien een groot deel van onze werknemers een fysieke beperking heeft. Van meet af. aan hebben we mensen met een beperking of mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt bij ons vast in dienst willen nemen. Wij geloven dat door een vaste aanstelling mensen zich veel meer verbonden voelen met de onderneming.”

Wat is het voordeel van zo’n sociale BV?

“We hebben onze vaste medewerkers via het arbeidsbureau binnengehaald. Er waren subsidies beschikbaar voor mensen met lichamelijke beperkingen en mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Daardoor hadden we de eerste 3 jaar nauwelijks loonkosten. Het subsidiebedrag wordt echter jaarlijks getrapt verminderd. Uiteindelijk zou je deze mensen dan na 3 jaar moeten ontslaan en met anderen weer zo’n traject in gaan. Dat leek ons niet fair. Vandaar dat we van meet af aan ernaar gestreefd hebben de vrijwilligersorganisatie om te zetten in een feitelijk bedrijf. Maar dan wel een zogenaamde Inclusieve BV, die door de Duitse overheid financieel wordt ondersteund. Maar zo’n zogenaamde ‘gGmbH’ moet dan wel economische levensvatbaarheid hebben. Daar hebben we in de jaren voor de oprichting in 2020 naar toegewerkt. Alle winst vloeit weer compleet terug in het bedrijf.”

Wat heeft het ondernemerschap u gebracht?

“Als je met pensioen bent, moet je zelf voor je eigenwaarde zorgen. Mensen met pensioen zijn ‘in ruste’, zoals men wel zegt. Ik vind ‘rust’ verrekte saai. Ik ben mijn hele leven al heel erg actief geweest. Ik vind het jammer dat alles wat ik kan dan niet meer gebruikt hoeft te worden, Ik heb een doel nodig in mijn leven waarnaar ik kan streven. En wat is er dan mooier dat je dat kunt toepassen bij een project dat je helemaal uit vrije wil bent begonnen.”

Ook interessant: De sensoren in je telefoon als bron voor interactieve verhalen

“Ik ben van origine wiskundige. Ik heb het grootste deel van mijn leven voor mijn pensionering in de IT-sector gewerkt. En dat bij de meest uiteenlopende bedrijven. Dat varieerde van gezondheidszorg, chemie tot techniek en de agrarische sector. Van 1994 tot 1998 ben ik staatsecretaris voor Vrouwenpolitiek geweest in de deelstaat Sachsen-Anhalt. Daar heb ik geprobeerd dingen te veranderen die ik niet goed vond. Daarna ben ik gaan freelancen. Toen ik pensioen kreeg, bracht mij dat een stabiele inkomensbasis. En dat gaf me de mogelijkheid te gaan doen wat ik echt leuk en belangrijk vind.”

Raad u iedereen aan op latere leeftijd iets nieuws te beginnen?

“Het gaat er niet om na je pensionering iets nieuws te beginnen. Maar je moet iets gaan doen dat je voldoening brengt. Volgens neurowetenschapers veroudert je brein niet zolang je nog ergens enthousiast over kunt worden. En van dit bedrijf word ik heel erg enthousiast.”