Octrooien als redmiddel of blok aan het been?

By Marco Coolen

Het aanvragen en bezitten van octrooien wordt vaak gezien als een teken van succes voor
technologiebedrijven. Een goed patent kan immers voorkomen dat concurrenten jouw
uitvinding kopiëren en je zo een voorsprong op de markt geven. Maar zijn octrooien altijd
een zegen, of kunnen ze soms ook een blok aan je been worden?

Neem het voorbeeld van Lightyear, een veelbelovend Nederlands bedrijf dat een zonneauto
ontwikkelde. Lightyear bouwde een indrukwekkende octrooiportefeuille op, die hen
beschermde tegen concurrentie en hen in staat stelde om unieke technologieën zoals hun
in-wheel motoraandrijving te ontwikkelen. Toen het bedrijf in financiële moeilijkheden kwam,
bleken deze octrooien een soort reddingsboei te zijn. Het feit dat ze zoveel technologie
hadden vastgelegd, maakte hen aantrekkelijker voor investeerders en potentiële
overnamekandidaten.

Lightyear’s IP-portfolio was een lifeline – en zou zomaar de sleutel kunnen zijn om weer auto’s te gaan bouwen

Tegen de achtergrond van een auto-industrie die voortdurend in beweging is, ontpopte Lightyear zich als een pionier op het gebied van door zonne-energie aangedreven voertuigtechnologie.

Financiële lasten

Maar er is ook een keerzijde aan het bezitten van een grote octrooiportefeuille. Octrooien
kosten geld, veel geld. Niet alleen om ze aan te vragen, maar ook om ze in stand te houden
en te verdedigen tegen inbreuk. Dit kan vooral voor startups een zware financiële last
worden. In mijn praktijk heb ik gezien dat bedrijven soms zo veel investeren in het
beschermen van hun technologie, dat er weinig middelen overblijven voor de verdere
ontwikkeling en marketing van hun producten.

Een grote octrooiportefeuille is dus niet altijd een garantie voor succes. In sommige gevallen
kan het zelfs de ondergang van een bedrijf versnellen als de markt voor de technologie niet
groot genoeg is.

Slim beheer

Dus, hoe bepaal je als ondernemer of een octrooi echt nodig is? De kern ligt in het
strategisch inzetten van intellectueel eigendom. Eén goed octrooi dat precies de cruciale
innovatie van je product beschermt, kan vaak waardevoller zijn dan een hele reeks octrooien
die minder relevant zijn. Het draait om focus en het slim beheren van je IE-strategie.
Het is ook belangrijk om te overwegen of een technologie misschien beter als bedrijfsgeheim
kan worden beschermd in plaats van via een octrooi. Bedrijfsgeheimen vereisen geen dure
aanvragen en onderhoudskosten, maar vereisen wel dat je intern goede afspraken maakt
om de geheimhouding te waarborgen.

Kortom, octrooien kunnen een krachtig middel zijn in de concurrentiestrijd, maar ze moeten
met zorg en strategie worden ingezet. Niet elk idee hoeft beschermd te worden met een
octrooi, en niet elke innovatie vereist een uitgebreide portefeuille. Een slimme ondernemer
weegt de kosten en baten zorgvuldig af en kiest de aanpak die het beste past bij zijn of haar
bedrijf en doelen.

Het succes van een bedrijf hangt niet alleen af van wat je beschermt, maar ook van hoe je
het beschermt. Met de juiste strategie kan intellectueel eigendom een waardevolle troef zijn
in de groei van je onderneming.