Zeker in een broedplaats voor innovatieve technologie als de Brainport regio lopen er heel wat mensen rond met baanbrekende ideeën. “Een leuk idee bedenken is echter één ding, maar datgene wat in je hoofd zit omzetten in een tastbaar en verhandelbaar concept is iets anders”, stelt Bart Jan Niestadt, partner en octrooigemachtigde bij de Eindhovense vestiging van V.O. Patents & Trademarks. “Daarvoor moet je zo’n uitvinding patenteren. Een octrooi helpt je uitvinding af te bakenen en te beschermen tegen de concurrentie. Ook innovatieve mkb’s doen er goed aan hiermee hun zakelijke belangen te beschermen.”
V.O. Patents & Trademarks, één van de grootste octrooibureaus in Europa met vestigingen in Nederland, Duitsland en België en een vijftigtal octrooigemachtigden en advocaten in dienst, ondersteunt bedrijven en kennisinstituten in de sectoren chemie, life sciences, engineering en hightech & electronics hierbij. Onder de bedrijven waarvoor V.O. als octrooigemachtigde optreedt, bevinden zich naast gerenommeerde corporates ook talrijke innovatieve start-ups, waaronder Solarge en GrAI Matter Labs. Of beter gezegd: scale-ups. Beide zijn ondertussen namelijk al een paar jaar bezig en staan nu in de startblokken om een volgende stap te zetten.
Lichtgewicht zonnepanelen uit gerecycled materiaal
De van oorsprong Eindhovense start-up Solarge richt zich op de ontwikkeling van lichtgewicht zonnepanelen uit recyclebare materialen. Het in 2018 opgerichte bedrijf heeft sinds kort een volume productiefaciliteit in Weert en is druk in de weer met de opbouw van een volautomatische productielijn die voorjaar 2023 in werking wordt gesteld. De toekomst ziet er voor Solarge dan ook zonnig uit. Wat hun product uniek maakt?
“Wij hebben, in samenwerking met de polymerengigant Sabic, PV panelen ontwikkeld die zijn gemaakt van volledig recyclebare materialen”, vertelt Huib van de Heuvel, CCO en één van de oprichters van Solarge. “Onze panelen zijn echter niet alleen circulair maar ook PFAS-vrij. Daarbovenop zijn ze ook nog eens superlicht, omdat we in plaats van glas en aluminium kunststof als basis gebruiken. Dit maakt de panelen behalve milieuvriendelijk ook makkelijk toepasbaar op ondergronden die weinig gewicht kunnen dragen, zoals de daken van trucks en distributiecentra.”
De ambities van Solarge hebben echter een nog bredere scope: “Wij hebben niet alleen als Nederland maar ook als Europa de zonnepanelenindustrie volledig uit handen gegeven. Maar daarmee hebben we ons economisch volledig afhankelijk gemaakt. Het wordt, zeker met de huidige geopolitieke ontwikkelingen, hoogste tijd om die industrie weer naar Europa te halen.”
Energie besparen met superefficiënte chips
Ook bij GrAI Matter Labs denken ze graag groot. Het 50-koppige, aan een Franse onderneming gelieerde bedrijf met drie vestigingen in Europa en de VS, heeft een ontwikkelafdeling op de High Tech Campus in Eindhoven. GrAI Matter Labs ontwikkelt chips voor kunstmatige intelligentie, gericht op rekenkundige efficiency. Met een belofte van maar liefst 95 procent reductie van het huidige energieverbruik in complexe rekenkundige toepassingen is de groene impact van deze duurzame technologie groot.
Dit heeft te maken met het ‘efficiënt filteren van bruikbare data’, legt Menno Lindwer, vice-president van GrAi Matter Labs, uit. “Vergelijk het met onze hersenen. Stel: je bent aanwezig op een receptie. Door alleen te focussen op degene met wie je in gesprek bent, kunnen je hersenen geluiden en beelden wegfilteren die er op dat moment voor jou niet toe doen. Door onze chips op eenzelfde manier te leren filteren, voorkomen we een heleboel onnodig rekenwerk.”
Computers verbruiken volgens Lindwer op dit moment nog het veelvoudige aan energie voor allerlei taken die onze hersenen met gemak kunnen uitvoeren. “Denk aan zelfrijdende auto’s. Hoewel ze vooralsnog niet kunnen evenaren waartoe onze hersenen in staat zijn, verbruiken de processoren die nodig zijn voor de meest simpele zelfrijdende taken een veelvoud aan energie. Met GrAI Matter Labs richten we ons op het reduceren van al die overbodige informatie. Dit wordt in het Engels aangeduid met de term ‘Sparsity’ (wat letterlijk vertaald zoiets betekent als ‘schaarste’, red). Daarmee kun je tot zo’n 95 procent energiereductie realiseren.”
Octrooi aanvragen en naleven
De potentie van beide genoemde innovatieve technologieën is groot. Maar met het oog op de onstuimige groei van zowel Solarge als GrAI Matter Labs worden echter ook hun zakelijke belangen groter. Daarmee wordt ook het beschermen van hun Intellectueel Eigendom belangrijker. En daar komt, als je Niestadt mag geloven, nog best het een en ander bij kijken.
Wat de van huis uit natuurkundige en zijn collega’s bij V.O. Patents & Trademarks doen is tweeledig: zorgen dat er een octrooi komt en vervolgens juridisch ondersteunen bij de naleving en exploitatie ervan.
Om dit zoveel mogelijk in kaart te brengen gaan Niestadt en zijn collega’s eerst praten met de mensen achter de desbetreffende bedrijven. Zij hebben immers meestal zelf al een beeld van wat er binnen hun vakgebied te koop is. Soms is er een literatuurstudie nodig om na te gaan of er al vergelijkbare ideeën bestaan.
“Voorafgaand aan de octrooiaanvraag gaan we allerlei dingen onderzoeken zoals: wat houdt die uitvinding of product precies in? Wat maakt het uniek? Wat hebben ze echt zelf bedacht, welke aspecten of onderdelen bestonden er al? Waar zit die eventuele overlap met een ander product?”
Niestadt: “Dat kost tijd. Maar alleen zo kun je precies definiëren wat een product inhoudt. En dat is van groot belang. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je in een later stadium een licentie aan derden wilt verlenen. Je moet dan goed gedefinieerd hebben wat de reikwijdte van het idee is. Zodra we dit op papier hebben, dienen we de octrooiaanvraag in en volgt de verleningsprocedure. Mochten die bedrijven problemen ondervinden met mogelijke namaak door derden, dan kan V.O. op hun verzoek stappen ondernemen. Maar er kan soms ook prima een samenwerking worden gerealiseerd door middel van een licentie. Daartoe werken we met gespecialiseerde advocaten die onze klanten bijstaan met advies en begeleiding bij licentiecontracten en bij eventuele juridische geschillen.”
Je intellectueel eigendom vastleggen is echter niet alleen van belang om je product te beschermen. Het laat volgens Niestadt ook investeerders zien dat je een serieuze gesprekspartner bent. Andersom biedt zo’n document ook voor de investeerders enige vorm van zekerheid. “Zelfs als het bedrijf over de kop gaat, is het octrooi er nog. Dit kan verhandeld worden.”
Productomschrijving
Je hoort wel eens: je kunt, zeker als kleine speler, zoals een start-up die zich richt op mooie, innovatieve technologieën, maar beter niet je uitvinding patenteren. Want zo’n octrooi, waarin alles nauwkeurig beschreven staat, zou potentiële kapers op de kust juist op een idee kunnen brengen. Zoals in China, waar men het een stuk minder nauw neemt met copyrights, maar ook grote bedrijven die makkelijk voor de proceskosten bij eventuele gevolgen kunnen opdraaien. Wat kunnen start-ups doen om zich hier tegen te wapenen?
Niestadt: “Het is belangrijk om de concurrentie een stap voor te blijven. Wij adviseren onze klanten daarom om een aantal dingen wel vast te leggen, maar andere dingen juist niet. Zo worden in het geval van Solarge materialen of ontwerpkeuzes, die via ‘reverse engineering’ zijn te achterhalen, wel in het octrooi vastgelegd, terwijl andere geheimen uit de keuken, zoals bepaalde proces-keuzes, daarin niet worden meegenomen.”
Door zo’n splitsing te maken in wat je wel en niet patenteert, zorg je ervoor dat je product niet snel na te maken is, omdat je daarvoor essentiële informatie mist. Daarnaast is een goede juridische structuur binnen je bedrijf inclusief geheimhouding geen overboden luxe: “Ook daarin kan V.O. adviseren.”
Stukje zelfbescherming
Ook bij GrAi Matter Labs zijn ze zich bewust van het belang van dergelijke keuzes. Lindwer: “Wat wij in dit stadium belangrijk vinden is: beschermen wat wij ontwikkelen. Er zijn meerdere partijen bezig met vergelijkbare producten met vergelijkbare eigenschappen. Wij hebben niet de intentie om een heel offensief beleid te voeren, waarbij we achter iedereen aangaan die met iets soortgelijks bezig is. Wat we wél doen is die ontwerpdetails, waar echt onze kennis en ontwikkelkosten in zitten, goed in een octrooi vastleggen. Daarmee kunnen we niet alleen concurrenten beletten onze eigen ideeën te gebruiken, maar ook oud-medewerkers ervan weerhouden die mee te nemen om ze vervolgens bij de concurrent verder te ontwikkelen. Zo’n octrooi biedt dus een stukje zelfbescherming.”