In de toekomst maken we steeds meer gebruik van duurzame energie, opgewekt door windmolens en zonnepanelen. Deze energie is echter weersafhankelijk. Daarom zijn opslagsystemen voor elektriciteit onmisbaar. Ocean Grazer bedacht een waterkrachtcentrale die op de zeebodem wordt geplaatst en overtollige energie van windmolens kan opslaan. Tijdens een webinar van KIVI Elektrotechniek vertelde CEO van Ocean Grazer Frits Bliek hoe het ervoor staat met de plannen. Het systeem wordt binnenkort getest in een zandafgraving in Nederland.
Het jaar kon niet beter beginnen voor de Groningse tech start-up Ocean Grazer. Naast vele geïnteresseerde investeerders, is de door het bedrijf ontwikkelde Ocean Battery winnaar van de CES 2022 Innovation Award in de categorie Sustainability, Eco-Design & Smart Energy. “CES is een zeer invloedrijk techplatform en dat hebben we gemerkt. We worden op het moment platgebeld door iedereen die interesse heeft in wat wij doen”, zegt Bliek tijdens de KIVI webinar.
Flexibiliteit
Bliek heeft er vertrouwen in dat de Ocean Battery komende jaren een positie gaat veroveren op de wereldmarkt. De onderwaterbatterij heeft volgens hem potentie om een grote rol te spelen in de energietransitie, aangezien er wereldwijd steeds meer behoefte is aan slimme opslagsystemen. Er worden immers steeds meer windmolenparken bijgebouwd. “Wat gaan we doen als we zoveel stroom off shore gaan opwekken? Hoe zorgen we ervoor dat we ‘s nachts om 12 uur nog steeds stroom hebben, als de wind niet waait en de zon niet schijnt? We moeten flexibiliteit genereren en wij kunnen daar aan bijdragen. Uiteindelijk hopen we 10 procent van de markt te pakken.”
Een groot voordeel van het systeem van Ocean Grazer is dat het kan meegroeien met de capaciteit van de windmolenparken. Het opslagsysteem kan bestaan uit meerdere geschakelde, op zichzelf staande eenheden. Er kunnen dus eenheden worden bijgebouwd als het windpark wordt uitgebreid. Bovendien kan er onderhoud worden uitgevoerd zonder dat het hele systeem uitgeschakeld hoeft te worden als er een storing is.
Hoe werkt de Ocean Battery?
Het systeem bestaat uit een pomp en grote zakken die op de bodem van de zee worden geplaatst. Wanneer windturbines een overschot aan energie produceren, wordt met deze energie een pomp in werking gezet. Deze pompt uit een ondergronds reservoir water op, dat in de zakken wordt opgeslagen. Deze zakken staan onder druk door het zeewater. Wanneer er behoefte is aan energie, dan stromen de zakken onder druk leeg. Deze waterstroming wordt gebruikt turbines aan te drijven waarmee elektriciteit wordt opgewekt. De Ocean Battery is ook geschikt voor relatief ondiepe wateren, zoals het geval is bij de Noordzee.
Concurreren met waterstof
De ambitie is om uiteindelijk te kunnen concurreren met conventionele opslagsystemen. Bliek: “Op momenten dat je een overschot hebt, kun je energie converteren naar waterstof. In Nederland bewegen we er ook steeds meer naar naar waterstofoplossingen. Dit heeft echter niet een super hoge efficiency.” De omzetting van elektriciteit naar waterstof gaat met een rendement van zo’n 75 procent, terwijl de Ocean Battery volgens de onderneming 80 procent kan bereiken.
Een duurzaam alternatief
De Ocean Battery heeft volgens de start-up nog meer voordelen ten opzichte van reguliere opslagsystemen. Zo is de batterij duurzaam op verschillende vlakken. “Behalve de magneet in de pomp, maken we geen gebruik van rare earth materials. Dat is bijvoorbeeld wel het geval wanneer je in grote getalen lithiumbatterijen gaat inzetten. Daarnaast maken we gebruik van water in het opslagsysteem. Mocht het systeem lek raken, dan komen er geen vervuilende stoffen in de zee.” Volgens Bliek is het opslagsysteem zelfs ideaal te gebruiken als kunstrif. “We dragen dus bij aan een rijk marineleven. Al met al denk ik dat we een heel positief effect hebben op de omgeving.”
De volgende stap
Afgelopen jaren testte de spin-off van de Rijksuniversiteit Groningen het eerste prototype samen Groningen Seaports in de Eemshaven. Nu is het tijd voor de volgende stap. “We zijn druk bezig om het systeem verder te ontwikkelen en gaan testen uitvoeren in een zandafgraving.” Waarschijnlijk wordt de batterij in een afgraving in Sellingen geplaatst. “We kunnen daar in alle rust oefenen.”
“In de zandafgraving willen wij met name leren hoe het installatieproces het beste vormgegeven kan worden waarbij we natuurlijk ook het hele integratieproces van alle technologie willen valideren op een systeem van commerciële omvang. Het doel is daarbij om de risico’s voor een offshore installatie te minimaliseren en zaken als beheer en onderhoud goed in te richten.”
Naast windturbines wordt er op de zandafgraving ook onderzocht of het systeem werkt met zonnepanelen. “In Nederland zijn er zo’n 500 zandafgravingen waar je ons systeem in zou kunnen bouwen. Op veel plekken zijn er plannen om drijvende zonneparken te realiseren. Het was voor mij een openbaring om te realiseren dat er zoveel locaties zijn in Nederland waar er plannen zijn voor zonneparken. Dat is natuurlijk weer een hele nieuwe markt voor ons.”